Ενα προσχέδιο συμφωνίας ρυθμίσεως θεμάτων εκκρεμούντων περίπου έναν αιώνα, που συνομολογήθη μεταξύ του Προκαθήμενου της Εκκλησίας της Ελλάδος και ενός «άθεου» πρωθυπουργού, ήταν σαφές ότι θα προκαλούσε βίαιες αναταράξεις. Το ανέμεναν αυτό τόσο ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος όσο και ο πρόεδρος της κυβερνήσεως κ. Αλέξης Τσίπρας. Κυρίως όμως το επιζητούσαν και εύχονταν την εκδήλωση εντόνων αντιδράσεων, ώστε να υπάρχει εκτόνωση των δυσφορούντων, και να διατυπωθούν –παράλληλα με κάποιες σοβαρές τοποθετήσεις– ακρότητες και αναθέματα από όλες τις πλευρές. Πρόκειται απλώς για τακτική «ζυμώσεως» του πλήθους – εκκλησιαστικού ή κοσμικού, αδιάφορο.
Ως προς το θέμα της ακατασχέτου περιουσίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, ορθώς ο Αρχιεπίσκοπος επεσήμανε πως πρόκειται περί υπολείμματος ανθράκων παρά περί χρυσού. Το μείζον θέμα αφορά, βεβαίως, το καθεστώς μισθοδοσίας και ασφαλίσεως των ιερέων, που θα καθορισθεί κατόπιν συζητήσεων.
Αλλά ένα είναι βέβαιον, ότι ουδέποτε υπήρξε αρχιερεύς που να επιδιώκει σύγκρουση με όλους τους ιερείς. Και δεν υπήρξε πρωθυπουργός ποτέ – αριστερός ή δεξιός, αδιάφορο– που να επιθυμεί να στρέψει χιλιάδες ιερείς και το εκκλησίασμά τους εναντίον του σε μία προεκλογική περίοδο. Φρόνιμο, συνεπώς, να αναμένει κανείς οριστική διατύπωση του όλου θέματος.
Εσκανδαλίσθησαν διάφοροι διότι οι συγκροτούντες την Εκκλησία της Ελλάδος τυρβάζουν περί τα οικονομικά και γήινα. Αλλά αμαρτωλοί –ως άνθρωποι επί γης– συγκροτούν το πλήρωμα της Εκκλησίας, με πλήρη, ωστόσο, επίγνωση των αδυναμιών τους. Μετανοούντες μετέρχονται των θείων μυστηρίων και εξερχόμενοι από τον ναό και πάλι αμαρτάνουν, έως ότου αξιωθούν «την ειρήνη του Θεού την υπερέχουσα πάντα νουν». Ο ενοριακός, ωστόσο, ιερέας βρίσκεται πάντα στην υπηρεσία των πιστών –και όχι μόνον.
Επί της ουσίας, οι συζητούμενες αλλαγές θα εξαναγκάσουν τους ιεράρχες να υπερβούν την εγγενή αδράνειά τους, την επανάπαυσή τους στο Δημόσιο, αναδεικνύοντες τις μητροπόλεις σε δημιουργικούς πυρήνες, αυξάνοντας το διαρκώς απισχνούμενο εκκλησίασμα. Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος ανόρθωσε την Εκκλησία της Αλβανίας δίχως να πάρει ένα λεκ από τα Τίρανα. Δεν είναι ακατόρθωτο. Και τότε η πολιτεία θα αντιληφθεί, επιτέλους, τι σημαίνει δρώσα Εκκλησία και ποίες οι συνέπειες.
Δυσανασχέτησαν ορισμένοι, διότι την ευθύνη της διαχειρίσεως της μισθοδοσίας θα έχει ο Αρχιεπίσκοπος –στην πραγματικότητα, επιτροπή– και επισημαίνουν τον κίνδυνο «αδιαφάνειας». Εκφράζουν διά αυτού του τρόπου εμπιστοσύνη στην πολιτεία, που όμως είναι εκείνη που λεηλάτησε διαχρονικώς την εκκλησιαστική περιουσία. Και ήταν η αισχίστη διαχείριση των οικονομικών της χώρας από την πολιτεία ο λόγος που εξαερώθηκαν τα κρατικά ομόλογα των μητροπόλεων, στις τράπεζες…
Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι υποστηρίζοντες ότι πρέπει να ενημερωθεί και το Φανάρι, διότι οι ρυθμίσεις αφορούν και τους ιερείς των Δωδεκανήσων και της Κρήτης που υπάγονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Μόνον που οι ιερείς αυτοί μισθοδοτούνται από το κράτος και όχι από πατριαρχικό προϋπολογισμό. Θα ακουσθούν πολλά και διάφορα στο αμέσως προσεχές διάστημα.
