Ισραήλ–Ιράν: Μαζική ισραηλινή επίθεση σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και στρατιωτικές βάσεις
Κλιμάκωση-ορόσημο στη Μέση Ανατολή με παγκόσμιες επιπτώσεις – Τι σηματοδοτεί η επιχείρηση «Rising Lion» του Ισραήλ
Σε πρωτοφανή κλιμάκωση οδηγούνται οι σχέσεις Ισραήλ και Ιράν, καθώς τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής 13 Ιουνίου 2025 το Τελ Αβίβ εξαπέλυσε ευρείας κλίμακας αεροπορική επίθεση κατά ιρανικών στόχων, προκαλώντας ήδη δεκάδες θανάτους, καταστροφές και παγκόσμια ανησυχία.
Η επιχείρηση, υπό την κωδική ονομασία «Rising Lion», περιλάμβανε περισσότερα από 200 μαχητικά που έπληξαν στρατιωτικά συγκροτήματα και εγκαταστάσεις του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, μεταξύ των οποίων οι βάσεις της Νατανζ και της Κομ. Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, μεταξύ των νεκρών συγκαταλέγονται ανώτατα στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης, μεταξύ αυτών ο στρατηγός Σαλαμί και ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν, Μοχαμαντ Μπαγκχερί. Επίσης, αναφέρθηκαν θάνατοι και τραυματισμοί πυρηνικών επιστημόνων.
Το Ισραήλ, αν και δεν έχει επισήμως αναλάβει την ευθύνη, ανακοίνωσε την έναρξη «προληπτικής επιχείρησης κατά του πυρηνικού κινδύνου». Παράλληλα, κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, έκλεισε τον εναέριο χώρο του και ενίσχυσε τις αντιαεροπορικές του δυνάμεις.
Ως απάντηση, το Ιράν εκτόξευσε περισσότερα από 100 drones καμικάζι κατά ισραηλινών στόχων. Τα περισσότερα καταρρίφθηκαν από αμερικανικές και ιορδανικές δυνάμεις σε συνεργασία με την Ισραηλινή Αεροπορία, ενώ τουλάχιστον 20 εξ αυτών καταστράφηκαν πάνω από τον ιρακινό εναέριο χώρο.
Η Τεχεράνη προειδοποιεί για κλιμάκωση με επιθέσεις κατά αμερικανικών και ισραηλινών βάσεων στη Συρία, το Ιράκ και τον Κόλπο, ενώ ο Ιρανός ΥΠΕΞ κάλεσε σε έκτακτο συμβούλιο το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, καταγγέλλοντας «κρατική τρομοκρατία από το Τελ Αβίβ».
Η διεθνής κοινότητα αντέδρασε με έντονες εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση. ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ινδία, Κίνα, ΗΑΕ και Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησαν άμεση αποκλιμάκωση. Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι «δεν συμμετείχε στην επιχείρηση», αν και σύμφωνα με διπλωματικές πηγές είχε ειδοποιηθεί εγκαίρως.
Η κρίση προκάλεσε αναταραχή στις αγορές: το πετρέλαιο ξεπέρασε τα 92 δολάρια το βαρέλι (+8%), ενώ τα χρηματιστήρια σε Ασία και Ευρώπη κινούνται πτωτικά.
Η ισραηλινή επιχείρηση φαίνεται να έχει στόχο την ανάσχεση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, το οποίο εδώ και μήνες προχωρά σχεδόν ανεξέλεγκτο, σύμφωνα με τη ΔΟΑΕ. Ωστόσο, η δολοφονία κορυφαίων στελεχών της Φρουράς ενδέχεται να ενεργοποιήσει ευρύτερο μέτωπο σύγκρουσης. Η επόμενη κίνηση της Τεχεράνης θα κρίνει το αν πρόκειται για ελεγχόμενο μήνυμα αποτροπής ή για έναυσμα γενικευμένης σύγκρουσης στον Περσικό και τη Μέση Ανατολή.
