Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα: Αθώος, ευαίσθητος, αυθόρμητος σαν μικρό παιδί

Ήταν 5 Ιουνίου 1898 όταν ο ποιητής Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, γεννήθηκε στο Φουέντε Βακέρος, ένα χωριό κοντά στη Γρανάδα. Στην Ανδαλουσία.

Μίλησε στα τρία του χρόνια. Περπάτησε όταν ήταν τεσσάρων χρόνων κι όταν μεγάλωσε και πήγε να σπουδάσει στη Νομική Σχολή στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδα, παράτησε τις σπουδές για να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία, τη μουσική και τη ζωγραφική.

«Αν μπορούσες να δεις πώς είναι στ' αλήθεια η Ανδαλουσία! Μόνο για να περπατήσει κανείς πρέπει να ανοίξει λαγούμια μέσα στο χρυσό φως, όπως οι τυφλοπόντικες στο σκοτεινό τους περιβάλλον. Τα λαμπερά μεταξωτά δίνουν μια υφή αγαλμάτων του Μιχαήλ Αγγέλου στα οπίσθια των γυναικών. Τα κοκόρια καρφώνουν πολυτελείς μπαντερίγιες στον λαιμό της αυγής κι εγώ μαυρίζω από τον ήλιο και την πανσέληνο». Με αυτά τα λόγια, σε ένα γράμμα σε φίλο του, ο Φ.Γ. Λόρκα,  περιέγραφε τον τόπο που γεννήθηκε.
 

• «Ζωγραφίζοντας» με λόγια την προσωπικότητα του φίλου του
   

Ο ζωγράφος Σαλβαδόρ Νταλί, στα απομνημονεύματά του "ζωγραφίζοντας" την προσωπικότητα του φίλου του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα , σημείωσε:

«Το ποιητικό φαινόμενο στην ολότητά του παρουσιάστηκε ξαφνικά μπροστά μου με σάρκα και οστά, κόκκινο σαν αίμα, ανάστατο, πηχτό και θεϊκό, τρέμοντας με χιλιάδες φωτιές τεχνασμάτων και υπόγειας βιολογίας, όπως κάθε ύλη προικισμένη με την αυθεντικότητα της μορφής της».
 

• «Από αυτόν που θέλει να σκίσει το φεγγάρι, αλλά σκίζει την καρδιά του»
   

Έζησε και Δημιούργησε ακροβατώντας μέσα σε φωτιά, πάνω σε νερό, ισορροπώντας σε ράγες ξυραφιού με ένα σχοινί δεμένο στο λαιμό του.

«Και χίλια χρόνια να ζήσω, δεν θα πάψω για το ίδιο πράγμα να μιλώ» έγραψε – βάζοντας τα λόγια αυτά στο στόμα της μάνας – στον «Ματωμένο Γάμο».

Στα θεατρικά του έργα κυριαρχεί το στοιχείο της κοινωνικής καταπίεσης, της δριμύτητας του άγριου πουριτανισμού, της ανελευθερίας, της ανισότητας και εκμετάλλευσης και γύρω από όλα αυτά, ο έρωτας πανταχού παρόν, πιασμένος χέρι χέρι με τον σπαραγμό και την συντριβή.

«Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα», «Ο Ματωμένος Γάμος», «Γέρμα», τραγωδίες στηριγμένες πάνω στο βάθρο μιας καταπιεστικής κοινωνίας που εκμηδενίζει τις ψυχές των ανθρώπων είναι οι κορυφαίες δημιουργίες του. Μέσα σε αυτές, σκιαγραφείται ουσιαστικά η δική του καταπίεση. «Ήταν μια ακριβής μεταφορά της θλίψης του, γιατί ήταν μια μεγαλοφυΐα που μετέτρεψε την ταλαιπωρία του σε Τέχνη», έχει επισημάνει ο βιογράφος του Ίαν Γκίμπσον.

Στο πρώτο θεατρικό έργο του, «Τα μάγια της Πεταλούδας», ο ίδιος ο Λόρκα σημείωσε στον πρόλογό του, ότι το έργο είναι γραμμένο «από αυτόν που θέλει να σκίσει το φεγγάρι, αλλά σκίζει την καρδιά του».

Ίσως γιατί όπως επίσης ο ίδιος ο Ανδαλουσιανός ποιητής, έγραψε: «Είναι που ο θάνατος συχνά σε έρωτα μεταμφιέζεται».

Γεννήθηκε τον πρώτο μήνα του καλοκαιριού και «έφυγε» τον τελευταίο μήνα του καλοκαιριού.

«Αγαπώ τη γη. Νιώθω δεμένος μαζί της σε όλα μου τα συναισθήματα. Οι πιο μακρινές αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας έχουν τη γεύση της γης. Η γη, ο κάμπος, έχουν κάνει μεγάλα πράγματα στη ζωή μου. Τα ζωύφια της γης, τα ζώα, οι αγρότες, κρύβουν μυστικά που φτάνουν σε πολύ λίγους. Εγώ τα συλλαμβάνω τώρα με το ίδιο πνεύμα όπως και στα παιδικά μου χρόνια. Χωρίς ετούτη την αγάπη που έχω για τη γη δεν θα είχα καταφέρει να γράψω για το Ματωμένο Γάμο» είχε πει.
 

• Ποιητής και γνήσιος Επαναστάτης
   

Ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα δεν υπήρξε μόνο ποιητής, αλλά κατ΄ουσία ένας αυθεντικός , γνήσιος Επαναστάτης. Εξάλλου, μήπως η Ποίηση δεν είναι τίποτε άλλο από μια γνήσια Επανάσταση; Η Επανάστασή του ήταν το ίδιο το έργο του.

Για όλα όσα αφάνταστα σκληρά, αλλά με περίσσια ευαισθησία μιλούσε, έγραφε και διέσπειρε, δολοφονήθηκε τον Αύγουστο του 1936, στα 38 του χρόνια, από το καθεστώς του δικτάτορα Φράνκο.

Κι ας πρέσβευε σε μια από τις πιο γνωστές φράσεις του: «Είμαι ποιητής και κανένας δεν πυροβολεί τους ποιητές»…

Αθώος, συναισθηματικός, ευαίσθητος και αυθόρμητος σαν μικρό παιδί.

Στο ποίημά του «Τα παιδικά σου χρόνια στη Μεντόν» ανάμεσα στους στίχους που το συνθέτουν, βρίσκονται και αυτοί:

[…] Ναι, τα παιδικά σου χρόνια: παραμύθι πια γεμάτο σιντριβάνια.
Παράξενη ψυχή του κενού χώρου των φλεβών μου,
μικρή και δίχως ρίζες, εσένανε πρέπει να βρω.
Αγάπη τού πάντοτε, αγάπη, αγάπη τού ποτέ!
[…] Αφήστε με.
Να μην καλύψουνε το στόμα μου εκείνοι που αναζητούν
στάχυα του Κρόνου μες στο χιόνι
ή ζώα ευνουχίζουνε για έναν ουρανό,
μια κλινική και ζούγκλα της ανατομίας.
[…] Τα χρόνια σου τα παιδικά, αγάπη, τα παιδικά σου χρόνια.
Το τρένο κι η γυναίκα η άρχουσα των ουρανών.
Ούτ’ εσύ, ούτ’ εγώ, ούτ’ ο αέρας, ούτε τα φύλλα.
Ναι, τα παιδικά σου χρόνια: τώρα παραμύθι των σιντριβανιών.