Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

«Τα τραγούδια και τα έθιμα του Λαζάρου στην Κρηνίτσα… σχεδόν όπως παλιά !!!»

Η Λαμπρή, η μεγάλη αυτή γιορτή της Χριστιανοσύνης, γιορτάζεται με ξεχωριστό τρόπο σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Για τους κατοίκους της Κρηνίτσας είχε  και ελπίζουμε να έχει στις καρδιές όλων μας ιδιαίτερο χρώμα, αυτό που αντιπροσωπεύει η λέξη αγάπη. Ο Επιμορφωτικός & Πολιτιστικός Σύλλογος Κρηνίτσας «Ε.ΠΟ.Σ.» έχει αναλάβει την αναβίωση και την καταγραφή της πολιτιστικής κληρονομιάς του χωριού μας. «Λαζαρίνες» ονομάζονταν όσα κορίτσια συμμετείχαν στις λαϊκές εορταστικές εκδηλώσεις, που άρχιζαν την Παρασκευή – παραμονή του Λαζάρου συνεχίζονταν το Σάββατο του Λαζάρου και τελείωναν την Κυριακή των Βαΐων μετά τη Θεία Λειτουργία. Φέτος κάναμε μια προσπάθεια να αναβιώσουμε έθιμα που τείνουν να ξεχαστούν όπως το έθιμο του Λαζάρου. Δηλαδή προσπαθήσαμε να ξανατραγουδήσουμε τα τραγούδια του Λαζάρου που τραγουδούσαμε παλιότερα.
 
Στην Κρηνίτσα παλιότερα οι «Λαζαρίνες», το απόγευμα της Παρασκευής – παραμονής του Λαζάρου έφευγαν από το σχολείο (τότε το σχολείο ήταν πρωί και απόγευμα) και πήγαιναν στο βουνό για να μαζέψουν αγριολούλουδα (ανεμώνες, κούκους, μαργαρίτες, ίτσια και πολλά άλλα ) και με αυτά θα στόλιζαν τα καλάθια τους. Στο δρόμο τραγουδούσαν ανοιξιάτικα τραγούδια όπως «..ίτσια – ίτσια κόκκινα κορίτσια» κ.ά. (Ιτσιές στην Κρηνίτσα ονομάζουμε τις Κουτσουπιές). Καθώς προχωρούσαν ακουγόταν φωνές χαρούμενες, πειράγματα και γέλια, ήταν ιδιαίτερα χαρούμενα, αφενός γιατί έχαναν το μάθημα ενώ τα αγόρια ζήλευαν που εκείνα θα έμειναν στο σχολείο και αφετέρου γιατί περίμεναν την επόμενη να τραγουδήσουν το Λάζαρο, ένα γεγονός με ιδιαίτερη σημασία για κάθε κορίτσι. Φέτος πολλές μέρες πριν έγινε προσπάθεια να  μάθουν οι Λαζαρίνες τα παραδοσιακά τραγούδια και να τα καταγράψουμε με τη βοήθεια του Βασίλη Μπαλαμίτσα (που πάντα είναι δίπλα στα παιδιά και στον σύλλογο και μας βοηθάει).
 
Όπως παλιότερα έτσι και φέτος από το βράδυ οι νοικοκυρές στολίσανε περίτεχνα τα καλαθάκια τους, έδεσαν χεριές – χεριές τα αγρολούλουδα και στη συνέχεια τα τοποθέτησαν σε δροσερό μέρος για να μην μαραθούν τα αγριολούλουδα. Μέσα στο καλάθι έβαλαν ένα αυγό για φώλι. Το αυγό αποτελεί πηγή της ζωής και οι Λαζαρίνες, σύμφωνα με το μεγάλο ερευνητή της λαογραφίας και της αρχαιολογίας, Κώστα Σιαμπανόπουλο, είναι καθαρά αρχαιοελληνικό έθιμο και έχει σχέση με την αναγέννηση της φύσης και την ανανέωση της ζωής.
 
Σήμερα πρωί – πρωί Σάββατο του Λαζάρου, οι «Λαζαρίνες» της Κρηνίτσας, καλοντυμένες και στολισμένες με τα καινούρια ρουχαλάκια τους ξεκίνησαν να συναντηθούν στην Εκκλησία για να τραγουδήσουν τα παραδοσιακά τραγούδια του Λαζάρου. Ήρθαν στο ραντεβού τους στην Εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και άρχισαν με το τραγούδι για την Εκκλησιά:
Εκκλησίτσα φουντωτή-φουντωτή καμαρωτή
πούχεις στην κορφή σταυρό κι στη ρίζα κρύο νερό.
Το’ μαθαν κι οι πέρδικες πήγαιναν κι το’ πιναν
Έστησα το βρόχι μου, τσάκωσα μια πέρδικα
Σκούζει βάζει η πέρδικα, σώπα – σώπα πέρδικα
Δεν σου κάνω τίποτα κι αν σου κάνω τίποτα
νάχω χίλια κρίματα, χίλια παραδείγματα
του θεού τα κρίματα.
Και του χρόνου
Στη συνέχεια τραγούδησαν στα σπίτια του χωριού και σε κάθε σπίτι τραγουδούσαν και το αντίστοιχο τραγούδι ανάλογα με το επάγγελμα, με την οικογένεια, ανάλογα με τους πόθους, τους καημούς και τα όνειρά του κάθε νοικοκύρη. Τα τραγούδια παλιότερα τα μάθαιναν στα μικρότερα κορίτσια, τα μεγαλύτερα από στόμα σε στόμα. Φέτος οι «Λαζαρίνες» τραγούδησαν τα παραδοσιακά τραγούδια, αλλά και το τραγούδι του Λαζάρου
 
Ήρθε ο Λάζαρος ήρθαν τα βάγια
ήρθε η Κυριακή που τρων τα ψάρια.
Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι
ήρθε η μάνα σου από την Πόλη
σου ’φερε χαρτί και κομπολόι
γράψε Θόδωρε γράψε Δημήτρη
γράψε λεμονιά και κυπαρίσσι
οι κοτούλες σας αυγά γεννούνε
δώστε μας και μας να τα χαρούμε
Για το Λάζαρο που τραγουδούμε
Και του χρόνου
 
Στις οικογένειες που υπήρχε μικρό παιδί που περπατούσε
Ένα μικρό μικρούτσικο του βασιλιά τ’ αγγόνι
τριγύρω γύρω έφερνε βασιλικό μαζώνει
βασιλικό και βάλσαμο και μοσχοκαρυοφύλλι
χεριά δίνει στη μάνα του χεριά στην αδελφή του
χεριά και στην ξαδέλφη του που πλέκει το γαϊτάνι

και του χρόνου
…ή μικρό παιδί στην κούνια
Ένα μικρό μικρούτσικο, μικρό στη σαρμανίτσα,
τρεις βαϊοπούλες το κουνούν και τρεις αράδα- αράδα
τη μια τη λένε Βαγγελιώ την άλλη Δεσποπούλα
την Τρίτη τη μικρότερη την λεν καψοκαρδούλα
που έκαψε εννιά καρδιές και τη δική μου δέκα
και του χρόνου
Εάν στο σπίτι είχαν μοναχογιό:
Μάνα μου τον υγιόκα σου, μάνα μ΄το μαναχό σου,
τον έλουζις τον χτένιζις στο δάσκαλο τον στέλνεις
κι ο δάσκαλος τον καρτιρεί μι μιά χρυσή βιργούλα,
μι μιά χρυσή μι μιά αργυρή μι μιά μαλαματένια.
Πιδί μου πουν΄τα γράμματα πιδί μου πουν΄ο νούς σου,
τα γράμματα είνι στου χαρτί κι ου νους μου πέρα-πέρα,
πέρα διαβεί πέρα στρατί πέρα στις μαυρομάτες
πούχουν το μάτι σαν ελιά το φρύδι σαν γαϊτάνι.
και του χρόνου
Εάν στο σπίτι είχαν κορίτσι για παντρειά:
 
Σι τούτα σπίτια τα ψηλά στα μάρμαρα στρωμένα,
εδώ έχουν κόρη για παντρειά θέλουν να την παντρέψουν,
την τάζουνε το Βασιλιά, την τάζουνε το Ρήγα,
δεν θέλω εγώ το Βασιλιά δεν θέλω εγώ το Ρήγα,
μόν΄ θέλω το αρχοντόπουλο τ’ αρχοντογεννημένο
Οπού γεννήθηκε εχθές κατάματα στον ήλιο
Τον ήλιο βάζει πρόσωπο και το φεγγάρι αστέρι
Και τον καινούριο αυγερινό κουμπί και δαχτυλίδι
και του χρόνου
Εάν στο σπίτι είχαν μοναχοκόρη
Μάνα μ’, τη θυγατέρα σου, μάνα μ’ την μοναχιά σου,
την έλουζες, τη χτένιζες, στα σύννεφα την κρύβεις
και σκόρπισαν τα σύννεφα και φάνηκε η κόρη
την είδε ο Θεός, την είδε η γη, την είδε ο κόσμος όλος,
την είδε κι ο πραματευτής κι έπεσε να πεθάνει
Σήκω, σήκω, πραματευτή, γαμπρό για να σε κάνω,
γαμπρό στη θυγατέρα μου, γαμπρό στη μοναχιά μου.

και του χρόνου

Εάν στο σπίτι είχαν κάποιον που είχε κάνει σπουδές
Γραμματικέ, γραμματικέ και ψάλτη κι αναγνώστη
Που έγραφες κοντύλιαζες κοντά στην κρύα βρύση
Σπαράχτηκαν τα χέρια σου και χύθηκε η μελάνη
Και βάψανε τα ρούχα σου τα λιανομεταξένια
Σε εννιά ποτάμια τά ’πλυνα και βάψαν τα ποτάμια
Σε εννιά λιβάδια τά ’πλωσα και βάψαν τα λιβάδια
Επέρασε κι ο Βασιλιάς και βάψε τ’ άλογό του
Επέρασαν κι οι πέρδικες και βάψαν τα φτερά τους.
και του χρόνου

Εάν στο σπίτι είχαν κάποιον στην ξενιτειά
Ξενιτεμένο μου πουλί και παραπονεμένο
η ξενιτιά σε χαίρεται και ιγώ χω τον καημό σου
Τι να σου στείλω ξένε μου αυτού στα ξένα που είσαι;
Να στείλω μήλο σέπεται κυδώνι μαραγκιάζει
Να στείλω και το δάκρυ μου σε ένα μικρό μαντίλι
Το δάκρυ είναι καυτερό και καίει το μαντήλι
και του χρόνου

Το τραγούδι για τον νοικοκύρη.
Σ αυτό το σπίτι το ψηλό πέτρα να μη ραγίσει
Ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει.
να ζήσει χρόνια εκατό και ξάμηνα διακόσια
να ασπρίσουν τα μαλλάκια του σαν τ’ άσπρο περιστέρι.
και του χρόνου

Οι νοικοκυρές έδωσαν αυγά σοκολάτες και ευρώ ενώ παλιότερα έδιναν αυγά, ξυλοκέρατα και στραγάλια που και που δραχμούλες, καραμέλες. Όπως παλιά έτσι και σήμερα έδωσαν σε όλες τις «Λαζαρίνες». Είναι ευημερία για το σπιτικό κάθε νοικοκυράς να κεράσει όλα τα κορίτσια. Όταν κάποια νοικοκυρά δεν ήταν πρόθυμη να κεράσει τις Λαζαρίνες τότε της «έβγαινε το όνομα». Η γιαγιά Σωτηρία, η γιαγιά Αντιγόνη, η γιαγιά Φωτεινή και η γιαγιά Χρυσάνθη ήταν πολύ συγκινημένες και μας ευχαρίστησαν για αυτή τη δράση του συλλόγου.
 
Πραγματικά φέτος έγινε η αρχή. Καταγράψαμε τα παραδοσιακά τραγούδια του Λαζάρου και θα τα αναπαράγουμε για όλα τα παιδιά και τις νοικοκυρές της τρίτης ηλικίας που με μεγάλη χαρά άκουσαν τα τραγούδια που τραγουδούσαν και εκείνες όταν ήταν μικρές. Ελπίζουμε του χρόνου να υπάρξει μεγαλύτερη συμμετοχή. Δώσαμε με το άκουσμα των παλιών Λαζαριάτικων τραγουδιών ένα ιδιαίτερο «χρώμα» στην εορταστική αυτή περίοδο της Πασχαλιάς γιατί «ο άνθρωπος που αγνοεί την ιστορία, τις παραδόσεις και τα έθιμά του, είναι δέντρο χωρίς ρίζες».
Και του χρόνου !!!

Της Αποστόλου Μαριάννας, προέδρου του Ε.ΠΟ.Σ.

admins
Author: admins

Αφήστε το σχόλιό σας

trikalanews

To trikalanews.gr χρησιμοποιεί cookies. Με την επίσκεψή σας συμφωνείτε με τους Όρους. Διαβάστε ΠερισσότεραΑποδοχή