Ελέφαντες τεραστίων διαστάσεων, ιπποπόταμοι, ρινόκεροι και γιγαντόσωμοι ταύροι ήταν τέσσερα απ’ τα μεγάλα θηλαστικά της Αφρικής που, αν κι απίθανο, πριν από 100 χιλιάδες χρόνιες περίπου κι υπό συνθήκες τροπικής ζώνης ζούσαν στον Πηνειό ποταμό.
Η σημαντική αυτή αποκάλυψη προέκυψε τυχαία, ύστερα από κινήσεις Γερμανών ερευνητών που ξεκίνησαν στην παραποτάμια περιοχή μεταξύ Λάρισας και Τυρνάβου το 1959 με στόχο τον εντοπισμό ανθρώπινων δημιουργημάτων από τη νεολιθική περίοδο. Πρώτο δείγμα για τη συνέχιση των ανασκαφών αποτέλεσε η ανακάλυψη κάποιων εργαλείων, τα οποία παρέπεμπαν στους Νεάντερταλ και τελικά οδήγησαν στον «διορισμό» ειδικού παλαιοντολόγου για ενδελεχή μελέτη της περίπτωσης.
Όπως εξηγεί στο onlarissa.gr ένας εκ των συλλεκτών, καθηγητής Φυσικής και αντιπρόεδρος του Ομίλου Φίλων Θεσσαλικής Ιστορίας κ. Κώστας Θεοδωρόπουλος, «πηγαίνοντας εκεί βρήκαμε απολιθωμένα κόκκαλα. Κομμάτια πέτρας δηλαδή, που είχαν ακριβώς τις διαστάσεις και το σχέδιο οστών, αφού μόριο με μόριο η οργανική τους ουσία είχε αντικατασταθεί από ανόργανες ασβεστολιθικές». Μάλιστα, όπως συμπληρώνει, «σε εποχή που ο Πηνειός είχε στερέψει και για τρεις μήνες συγκεκριμένα δεν είχε νερό συλλέχθηκαν πάνω από 100 οστά ζώων», ενώ η έρευνα μέχρι και σήμερα δε σταματά πόσω μάλλον μετά τις πλημμύρες του Σεπτεμβρίου του 2023 που πιθανότατα έφεραν στο… φως κομμάτια της παλαιολιθικής ιστορίας. Να σημειωθεί πως παρόλο που οι ανασκαφικές διαδικασίες φανέρωσαν τους ανθρώπους θηρευτές, μέσω των κοφτερών αντικειμένων με πυριτόλιθο που εντοπίστηκαν, δεν έγινε το ίδιο με τα λιοντάρια, τίγρεις ή άλλα σαρκοφάγα ζώα. Εξήγηση δίνει ο κ. Θεοδωρόπουλος λέγοντας πως τα τελευταία «θα ερχόταν στο ποτάμι να πιουν νερό και να επιτεθούν στο θήραμά τους, αλλά δε ζούσαν εκεί. Έπιαναν κάποιο δέντρο ή κάποιο βραχώδες μέρος κι έτσι δεν σταθήκαμε τυχεροί να τα βρούμε».
Η ύπαρξη των εν λόγω θηλαστικών έξω από τη Λάρισα «γεννά» ερωτήματα για το κλίμα που επικρατούσε τότε στην περιοχή, το οποίο σύμφωνα με τον καθηγητή επιβαλλόταν να είναι τροπικό. Παραθέτοντας το παράδειγμα του ελέφαντα σημειώνει πως «ένα τόσο μεγάλο ζώο έπρεπε να τρώει έναν τόνο την ημέρα. Έπρεπε το κλίμα να είναι θερμό, να έχει βροχές και πλούσια βλάστηση για να μπορεί να επιβιώσει. Επρόκειτο για την μεσοπαγετώδης περίοδος κατά την οποία τα ζώα αναπτύχθηκαν αλλά στη συνέχεια εξαφανίστηκαν, διότι το κλίμα μετατράπηκε σε ψυχρό με παγετώνες στην Ελλάδα και δεν έβρισκαν να φάνε. Με λίγα λόγια, το μέγεθός τους ήταν και η αιτία του θανάτου τους. Άλλα μικρότερα όπως το ελάφι ή ο ίππος κατάφεραν να επιβιώσουν».
Τα απολιθώματα -έπειτα από συντήρηση- εκτίθενται σε προθήκες στις εγκαταστάσεις του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ενώ για την καλύτερη προβολή τους αναμένεται να διατεθεί ειδικός χώρος. «Στόχος ήταν και είναι να γνωρίσουν περισσότερες γενιές» υπογραμμίζει ο κ. Θεοδωρόπουλος.
Δείτε φωτογραφίες:
