Γράφει η Ρόρη Μάτη
Λίγα λόγια για τον θεατρικό συγγραφέα Άλαν Μπέννετ.
"Αρχή βασική της γραφής του Μπέννετ είναι ότι ο θεατρικός μονόλογος δεν αναπτύσσει και δεν "φτιάχνει" γεγονότα, παρά τα παραθέτει απλώς ως έχουν, κυριολεκτικά αφτιασίδωτα, ώστε ο μυστικός εσωτερικός διάλογος μεταξύ τους ν' αποτελεί την ουσία της γραφής.
Στα πλαίσια μιας τόσο αυστηρής θεώρησης των υποχρεώσεων απέναντι στο κείμενο και στο θεατή, κάθε θεατρικός μονόλογος του Μπέννετ απαιτεί μεγάλη υπευθυνότητα στη δόμηση εκ μέρους του συγγραφέα και σε βάθος κατανόηση των δρώμενων επί σκηνής εκ μέρους του θεατή.
Ο Μπέννετ ανάγει την έκφραση σε ουσία ζωής, υπηρετώντας μοιραία μια κλασική αξίωση της Τέχνης: θέμα και μορφή να διεισδύουν και να χάνονται το ένα μέσα στο άλλο αξεδιάλυτα κι έτσι μόνο να νοείται το πλήρες δημιούργημα.
Γι' αυτό και οι μονόλογοί του κατέχουν στο σημερινό θέατρο μια θέση που κατά κανόνα ανήκει στα κείμενα που χωρίς δραματικότητα – με ιδιόμορφο χιούμορ εδώ – έχουν την έννοια του τραγικού και χαμογελούν στωικά στο βρυχηθμό της ζωής, σαν ήρωες της παλιάς Μεγάλης Λογοτεχνίας, που αντιλαμβανόταν την πνευματική αυτοκυριαρχία ως διάσταση όχι μόνον της σοφίας, παρά και του κάλλους."
Χτες βράδυ παραβρέθηκα στην πρεμιέρα του θεατρικού μονολόγου του Άλαν Μπένετ "Η ευκαιρία της ζωής της", στο θέατρο Ουήλ της Λάρισας. Ο συγκεκριμένος μονόλογος υπάγεται σε μια σειρά αυτόνομων μονολόγων με τον γενικό τίτλο "Talking Heads". Οι υπόλοιποι μονόλογοι έχουν τους τίτλους "Μια κυρία των γραμμάτων", "Πατατάκι μέσα στη ζάχαρη", "Κρεβάτι ανάμεσα στις φακές". Τα μονόπρακτα έχουν ανεβεί στη χώρα μας μεμονωμένα αλλά και όλα μαζί. Οι ήρωές τους είναι τρεις γυναίκες και ένας άντρας.
Ήδη από τους τίτλους αντιλαμβανόμαστε πως ο Μπένετ δεν καταπιάνεται με "εύκολα" θέματα. Το είδος του θεάτρου που υπηρετεί απαιτεί ικανούς συντελεστές καθώς και θεατές.
Ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Βασίλης Νανάκης είναι γνωστό πως δεν καταφεύγει σε ευκολίες ή σε διεκπεραιωτικές μεθόδους σκηνοθεσίας και υποκριτικής. Αντίθετα, θα έλεγα, τα δυσκολεύει ακόμα περισσότερο. Δεν ανεβάζει ποτέ μια παράσταση αν δεν παιδευτεί και δεν παιδέψει και τους συνεργάτες του.
Εξάλλου έχει συνηθίσει να είναι ο άνθρωπος- ορχήστρα σε κάθε παράσταση κάθε θεατρικού έργου. Κανένας στην μακρόχρονη πορεία του δεν του χάρισε τίποτα. Πάντα δούλευε στην "κόψη του ξυραφιού" γιατί ποτέ δεν επιχορηγήθηκε από κρατικούς φορείς ή από τον πολιτιστικό φορέα του δήμου του.
Στο Δήμο της Λάρισας, αντίθετα, συνάντησε ανθρώπους με ευήκοα ώτα και ανοιχτές αγκάλες. Του έφταναν αυτά για να δουλέψει με πολύ μεράκι την "Ευκαιρία της ζωής της". Εκμεταλλευόμενος το τάλαντο της χορογράφου και χορεύτριας, Ρούλας Καραφέρη δούλεψε σκληρά μαζί της με εντατικότατους ρυθμούς για πάνω από τρεις μήνες.
Είδε το ρόλο της Λέσλι, ακριβώς με την οπτική του Άλαν Μπέννετ. Κοφτά, χωρίς τερτίπια, γήινα σχεδόν, με σωστές δόσεις σκληρότητας, μαύρου χιούμορ και σουρεαλισμού.
Η Λέσλι του Μπένετ είναι μια επίδοξη ενζενί που θέλει να είναι μέσα στα κινηματογραφικά πράγματα. Έλλειψη ταλέντου, έλλειψη στιβαρών ανθρώπων που ποτέ δεν την ανέλαβαν ή δεν της έδωσαν όποια ώθηση για να αναρριχηθεί στο χώρο του θεάματος, φυτοζοεί στον χώρο. Η μεγάλη της επιτυχία ήταν ένα αμυδρό πέρασμα από την ταινία "Τες" του Ρομάν Πολάνσκι. Η μόνη της περγαμηνή λοιπόν ο Ρομάν. Και το πικ της τελικά η συμμετοχή της σε ταινία πορνό, που μοιάζει να το προσπερνά και ουτοπικά να θεωρεί πως συμμετείχε σε μια κανονική ταινία.
Ο Νανάκης, που χρόνια δουλεύει το σωματοποιημένο θέατρο, βρήκε στη Ρούλα Καραφέρη την ιδανική Λέσλι. Όχι πως δεν δούλεψε πάλι σκληρά την κίνηση, αλλά σίγουρα είχε να κάνει με μια επαγγελματία χορογράφο που μπορούσε να ανταποκριθεί ευκολότερα στην απαιτητικότατη κίνηση του έργου.
Αλλά το μεγάλο της επίτευγμα ήταν πως στάθηκε πανάξια και στο υποκριτικό κομμάτι. Το έργο ήταν εύκολο να παρεκκλίνει στο εύκολο γέλιο ή και σε μπουφονικές γκριμάτσες. Προσωπικά δεν γέλασα καθόλου μιας και στη σκηνή έβλεπα ένα βαθιά δυστυχισμένο πλάσμα που ήθελε, με κάθε τρόπο, να είναι in, ακόμα και μέσα από πορνό ταινίες που κι εκεί ήταν αναπληρωματική.
Υποκριτικά τα κατάφερε άριστα δουλεύοντας σκληρά με έναν μετρ!
Μια άδεια σκηνή και μια κόκκινη βαλίτσα μεταμορφώθηκε με τους φωτισμούς του Νανάκη σε έργο τέχνης. Φωτοσκίαζε, τόνιζε ή έσβηνε την παρουσία της Καραφέρη, σου δημιουργούσε την αίσθηση του ζουμαρίσματος σχεδόν κινηματογραφικού, με τους μαγικούς φωτισμούς του.
Ο καταμερισμός των αρμοδιοτήτων αποδεικνύει αυτό το άνθρωπος-ορχήστρα για τον Βασίλη Νανάκη.
Ιδού:
Σκηνοθεσία/δραματουργική επεξεργασία: Βασίλης Νανάκης.
Ερμηνεία: Ρούλα Καραφέρη
Κινησιολογία: Βασίλης Νανάκης, Ρούλα Καραφέρη
Μουσική επιμέλεια(καταπληκτική): Κώστας Σταυριανός.
Σκηνικά-Κοστούμια: Εβελίνα Δασκαλοπούλου.
Φωτισμοί: Bασίλης Νανάκης.
Μπράβο σε όλους! Καλή συνέχεια στις παραστάσεις που έπονται και είναι πολλές!
Προγραμματισμένες παραστάσεις:
– 8,9,14,15,16,21 Δεκεμβρίου στις 21:00 στο Δημοτικό Θέατρο ΟΥΗΛ στη Λάρισα (Κουμουνδούρου & Ανθίμου Γαζή).
– 27 Δεκεμβρίου, Κατερίνη, Θέατρο Μω
– 29 Δεκεμβρίου, Τρίκαλα, Πνευματικό Κέντρο Τρικάλων
