Με αφορμή το πρόσφατο ηλεκτρικό black out της Ιβηρικής που κόστισε περί τα 5 δις ευρώ για ένα 24ωρο, αναπτύχθηκε ένας δημόσιος τεχνικός διάλογος, μεταξύ εμπειρογνωμόνων Ηλεκτρολόγων Μηχανικών από τον οποίο αβίαστα και τεκμηριωμένα προκύπτουν τα εξής:
Όταν σε κάποιο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας εισέλθουν πολύ μεγαλύτερα φορτία σε σχέση με αυτά που μπορούν να καταναλωθούν, τότε στις γραμμές μεταφοράς δημιουργούνται φαινόμενα ανισορροπίας, τα οποία με αλυσιδωτές επιπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε γενικό black out.
Mε την εντυπωσιακή ανάπτυξη των πράσινων πηγών ενέργειας (φωτοβολταϊκά- ανεμογεννήτριες), η υπερφόρτιση των δικτύων μεταφοράς ενέργειας μπορεί να καταστεί περιστασιακή και μη ελεγχόμενη από τους διαχειριστές των δικτύων, αφού εξαρτάται αφενός από τις καιρικές συνθήκες όπως ο ήλιος και ο άνεμος και αφετέρου από την ενδεχόμενη μειωμένη κατανάλωση όπως π.χ. στις αργίες κλπ.
Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με μονάδες αποθήκευσης ενέργειας στις οποίες θα αποθηκεύονται τα πλεονάζοντα φορτία, τα οποία θα προωθούνται στα δίκτυα όταν προκύπτουν ανάγκες κατανάλωσης τους.
Όπως ειπώθηκε στις αναλύσεις των τεχνικών εμπειρογνωμόνων, η Ισπανία επένδυσε σε πολλές μονάδες πράσινων πηγών ενέργειας (φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες), ενώ παράλληλα επένδυσε ελάχιστα σε μονάδες αποθήκευσης. Σε αυτό ακριβώς το γεγονός οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα, το τρομακτικής έντασης black out που απασχόλησε όλη την Ιβηρική και μέρος Νότιας Γαλλίας και Μαρόκου. Στην ίδια ή σε δυσμενέστερη με την Ισπανία κατάσταση βρίσκεται και η Ελλάδα. Έχουμε εγκαταστήσει πληθώρα φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών που παράγουν πλεόνασμα ηλεκτρικής ενέργειας όπως και η Ισπανία, ενώ υστερούμε σε σχέση με αυτή στην εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης.
ΤΙ ΣΧΕΣΗ ΕΧΕΙ ΤΩΡΑ ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΧΩΡΑΣ με όλα αυτά;
Στη χώρα μας είναι πλέον δεδομένο, ότι υπάρχει πλέον πλεόνασμα ηλεκτρικής ενέργειας και όχι έλλειμμα. Εφόσον δεν προχωράμε στην ανάπτυξη μονάδων αποθήκευσης, είναι λογικό να ισχυριστεί κάποιος ότι χρειάζεται κι άλλη παραγωγή ενέργειας, ενώ έχουμε πρόβλημα στη διαχείριση της ήδη πλεονάζουσας υπάρχουσας; Θα ισχυριστεί κάποιος να εγκαταστήσουμε μονάδες αποθήκευσης. Το κόστος των μονάδων αποθήκευσης όμως, τυγχάνει να είναι πολύ υψηλό σχεδόν απαγορευτικό. Επειδή όλα τα έργα ορθολογικά πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε με τεχνικοοικονομική προσέγγιση, μήπως το έργο του φράγματος της Μεσοχώρας είναι τελικά τεχνικό οικονομικά ασύμφορο και θα πρέπει οριστικά να εγκαταλειφθεί;
Εάν ξεκινούσε η λειτουργική του απόδοση στα μέσα της δεκαετίας του 1990 όπως ήταν ο αρχικός προγραμματισμός του, πιθανόν να ήταν συμφέρον για τη ΔΕΗ και την Εθνική Οικονομία. Σήμερα όμως, μετά την παρέλευση τριών δεκαετιών σίγουρα είναι ένα ξεπερασμένο έργο και με βάση όλα τα παραπάνω, μάλλον είναι ένα ασύμφορο, επιζήμιο και τελικά αχρείαστο έργο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σχετικά δε με το μύθο ότι το έργο είναι τελειωμένο εδώ και 25 χρόνια, κατά την άποψη μου, το έργο ΔΕΝ είναι τελειωμένο. Χρειαζονται ακόμα μεγάλα κονδύλια για την συντήρηση του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, που είναι ασυντήρητος επί δεκαετίες, χρειάζονται επενδύσεις στην τροποποίηση και ενίσχυση των δικτύων μεταφοράς της ενέργειας, χρειάζονται επενδύσεις για μονάδα αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας για αποφυγή παρενεργειών από υπερφόρτισεις των δικτύων και ενδεχομένως να χρειάζεται να αντιμετωπιστούν και τεχνικά προβλήματα από την μακροχρόνια γήρανση του φράγματος. Γι αυτό, η ΔΕΗ και η κυβέρνηση, ας αντιμετωπίσουν το θέμα ορθολογικά με βάση την σημερινή συγκυρία και ας εγκαταλείψουν ένα αχρείαστο, ξεπερασμένο και πεπαλαιωμένο έργο, το οποίο μόνο προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει και κανένα να επιλύσει αφού πλέον ως χώρα παράγουμε περίσσεια ηλεκτρικής ενέργειας. Και ας κλείσουν τα αυτιά τους στις σειρήνες των φορέων του Κάμπου της Θεσσαλίας, οι οποίοι το φράγμα της Μεσοχώρας, δεν το αντιμετωπίζουν ως Υδροηλεκτρικό έργο αλλά ως κερκόπορτα της εκτροπής του Αχελώου, παρά την αντίθετη σχετική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Χώρας.
Αθήνα 1/5/25
Γιάννης Χαρ. Τσέλιος
Μηχανολόγος – Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΕΜΠ
