Με αφορμή την 27η Πανθεσσαλική Οδοντοστοματολογική Σύνοδο, η οποία διεξήχθη στην πόλη μας (4-5-6 Μαΐου), θα ήθελα να αναφερθώ στην κορασίδα «ΑΥΓΗ» έτσι όπως ανασυντέθηκε/αναγεννήθηκε/αναπλάστηκε από τον Επίκουρο Καθηγητή Ορθοδοντικής κ. Παπαγρηγοράκη βασιζόμενος στα οστά που ανακαλύφθηκαν στο σπήλαιο της Θεόπετρας.
Πρόκειται για την ανάπλαση του προσώπου μιας 18χρονης κοπέλας που κατοικούσε σε σπήλαιο της Θεόπετρας, πριν από 9.000 περίπου χρόνια, στην μεσολιθική περίοδο, και στην οποία εδόθη το όνομα «ΑΥΓΗ», εκ του οποίου και ο τίτλος του Συνεδρίου «Από την Αυγή στην Οδοντιατρική του μέλλοντος» θέλοντας να τονίσει την σύνδεση με το ιστορικό παρελθόν της περιοχής μας καθώς η Αυγή είναι η μακρινή πρόγονός μας.
Είναι το δεύτερο εγχείρημα ανάπλασης μετά από εκείνο της «Μύρτιδος» μιας ατυχούς Αθηναίας νεανίδος, που πέθανε κατά την διάρκεια του μεγάλου λοιμού στην Αθήνα το 431 π.χ., και στην οποία εδόθη το όνομα «Μύρτις».
Ήθελα να εκφράσω μερικές σκέψεις και επισημάνσεις σχετικά με την μέθοδο της ανάπλασης προσώπου. Εστιάζω τις παρατηρήσεις μου στο κατά πόσο προσεγγιστικό και αντιπροσωπευτικό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το τελικό αποτέλεσμα, στην διάσταση τουλάχιστον που παρουσιάζεται και προβάλλεται από τους δημιουργούς του.
Να τονίσω ότι η ανάπλαση μορφών δεν είναι κάτι καινούργιο και πρωτόγνωρο διότι έχουμε πάρα πολλές παρόμοιες προσεγγίσεις για την εικονική απόδοση ιστορικών προσώπων, αρχανθρώπων και άλλων ευρημάτων όπως μούμιες, καλώς διατηρημένα κρανία, ιστορικών μορφών κ.λ.π.
Σε κάθε περίπτωση, η μέθοδος που ακολουθείται είναι διαφορετική αλλά το βέβαιον είναι ότι, το τελικό αποτέλεσμα είναι παντελώς αυθαίρετο και ποτέ δεν είναι σε θέση να αποδώσει την πραγματική φυσιογνωμία και το αρχικό φυσικό πρωτότυπο.
Το οποιοδήποτε τελικό αποτέλεσμα μπορεί να βασίζεται μεν σε επιστημονικές παραδοχές, αλλά σίγουρα είναι προϊόν περισσότερο εικαστικής δημιουργίας και διέπεται από μία καθαρώς υποκειμενική απόδοση.
Αναφερόμενος στην περίπτωση της «Μύρτιδος» και της «ΑΥΓΗΣ», η τεχνική που χρησιμοποιήθηκε για την ανάπλαση του προσώπου, βασίζεται στη μέθοδο της χρήσεως δεικτών ή καρφίδων που στερεώνονται σε καίρια σημεία του κρανίου και τα οποία λειτουργούν ως οδηγοί για το σκάλισμα των ιστών και μυών πάνω στο εύπλαστο γλυπτικό υπόστρωμα.
Μία μέθοδος «hard» η οποία περιορίζει την ευπλασία του μοντέλου και την δυνατότητα πολλαπλών εναλλακτικών επιλογών.
Η τελική μορφή των κακάσχημων ομοιωμάτων της «Μύρτιδος» και της «Αυγής», δόθηκε από τον γλύπτη και ειδικό μοντελίστ Όσκαρ Νίλσον, οποίος έχει να παρουσιάσει ανάλογα έργα στο Μουσείο Βάσα της Σουηδίας.
Είναι εμφανής η αστοχία του τελικού αποτελέσματος.
Η όλη προσπάθεια – στην οποία έχει δοθεί μία διάσταση υπερβολής- μπορεί να χαρακτηριστεί απλώς ως ένα ενδιαφέρον ερευνητικό διεπιστημονικό πείραμα και τίποτε περισσότερο.
Τα δύο κακάσχημα πρόσωπα είναι μια προσέγγιση παντελώς αυθαίρετη, ανακριβής, πεποιημένη και ατυχής και σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να αποτελέσει κάποια σοβαρή επιστημονική τεκμηρίωση.
Θωμάς Δασκάλου
Αρχιτέκτων Μηχανικός- Τρίκαλα
