Σε περίπου δέκα ημέρες, την Τρίτη 6 Νοεμβρίου, θα διεξαχθούν στις ΗΠΑ οι εκλογές του μεσοδιαστήματος της προεδρικής θητείας, στις οποίες Ρεπουμπλικανοί και Δημοκρατικοί θα διεκδικήσουν τις 435 έδρες της Βουλής των Αντιπροσώπων, 35 έδρες της Γερουσίας και τις κυβερνήσεις σε 35 πολιτείες. Το βασικό διακύβευμα είναι ο έλεγχος των δύο σωμάτων του Κογκρέσου, που σήμερα βρίσκονται υπό την κυριαρχία των Ρεπουμπλικανών, και ταυτόχρονα θα μετρηθεί η δημοτικότητα του Ντόναλντ Τραμπ στο εσωτερικό της χώρας του μετά τα πρώτα δύο θυελλώδη χρόνια παρουσίας στον Λευκό Οίκο. Ακριβώς αυτό περιμένει να δει και ο υπόλοιπος κόσμος, ιδιαίτερα οι φίλοι και σύμμαχοι των ΗΠΑ, που έχουν νιώσει στο πετσί τους την «τραμπική» συμπεριφορά στο ίδιο διάστημα.
Από την πρώτη στιγμή που ασχολήθηκε με τα κοινά, ο σημερινός Αμερικανός πρόεδρος έβαλε ως συστατικό στη συμπεριφορά και στην ατζέντα του μια μεγάλη δόση εθνικισμού. Δεν χαρακτήρισε τον εαυτό του ανοικτά «εθνικιστή», αλλά ο εθνικισμός που εξέπεμπε με τη ρητορική του ήταν διάχυτος στην προεκλογική εκστρατεία του, και όταν κατέκτησε τον Λευκό Οίκο τον μετουσίωσε σε πράξη. Τώρα, ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών, ο Ντόναλντ Τραμπ πήγε ένα βήμα πιο πέρα και δήλωσε «εθνικιστής», για να μην υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία για την ιδεολογία που πρεσβεύει. Ενδεχομένως να επιθυμούσε να αυτοπροσδιοριστεί με έναν ακόμη πιο ακραίο όρο, αλλά το ρίσκο που θα έπαιρνε θα ήταν πολύ μεγάλο και προφανώς δάμασε τον εαυτό του ώστε να περιοριστεί στο «εθνικιστής»…
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ντόναλντ Τραμπ απευθύνεται συνεχώς στο δικό του κοινό. Δεν το κρύβει και προκύπτει άλλωστε από τη ρητορική, τη συμπεριφορά και τις ενέργειές του. Είναι το κοινό της «βαθιάς» Αμερικής, που στη συντριπτική πλειονότητά της ζει μεταξύ των δυτικών και της ανατολικών πολιτειών της χώρας. Είναι εκείνο που ταυτίζει τον εθνικισμό με τον πατριωτισμό και που έχει γαλουχηθεί επί πολλές δεκαετίες με την ανάκρουση του εθνικού ύμνου πριν από την έναρξη όλων των αγώνων σε όλα τα σπορ και σε όλες τις ερασιτεχνικές ή επαγγελματικές κατηγορίες. Αυτή η μείξη εθνικισμού – πατριωτισμού έχει καλλιεργηθεί ποικιλοτρόπως και δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Υπήρχε και προ Τραμπ, τότε που οι διπλωμάτες και τα μίντια των ΗΠΑ αντιμετώπιζαν επιτιμητικά ηγέτες άλλων χωρών, τους οποίους χαρακτήριζαν «εθνικιστές». Ο δικός τους εθνικισμός όμως δεν είχε αναγορευτεί ακόμη σε επίσημη θέση της Ουάσιγκτον όπως τώρα, που αντιμετωπίζει τους πάντες ως αντιπάλους με το σύνθημα «πρώτα η Αμερική».
Είναι φανερό ότι ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε να προβάλει τον εαυτό του ανοικτά ως εθνικιστή πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο δεν θα επαληθευτούν οι προσδοκίες των Δημοκρατικών για άλωση του Κογκρέσου ή τουλάχιστον του ενός από τα δύο νομοθετικά σώματα που το αποτελούν. Θα το έκανε σίγουρα κάποια στιγμή και επέλεξε τη δεδομένη λόγω των επικείμενων εκλογών. Το αποτέλεσμά τους δεν είναι προδιαγεγραμμένο και εξαρτάται από τον συντηρητισμό ή όχι της κάθε πολιτείας ή περιοχής, από την προσωπικότητα των υποψηφίων και από το όφελος ή τη ζημία που έχει προκαλέσει η πολιτική Τραμπ τοπικά. Το βέβαιο είναι ότι, δηλώνοντας «εθνικιστής», ο πρόεδρος ρίχνει λάδι στη φωτιά του διχασμού στη χώρα του. Χωρίζει τους πολίτες στους δικούς του εθνικιστές, άρα και πατριώτες, και στους αντιπάλους μη πατριώτες, άρα με μειωμένη εθνική συνείδηση. Ο διχασμός θα κλιμακώνεται αν οι Ρεπουμπλικανοί διατηρήσουν τον έλεγχο του Κογκρέσου. Αν χάσουν, θα είναι μεν ήττα του Ντόναλντ Τραμπ και όσων πρεσβεύει, αλλά δεν ξέρουμε ποια θα είναι η αντίδρασή του.
