Την περασμένη εβδομάδα άλλο ένα τοτέμ της μεταπολίτευσης θάφτηκε στο σχετικό «νεκροταφείο». Ο λόγος για τον αντιαμερικανισμό, που είναι ένα από τα δομικά στοιχεία της μυθολογίας μας μετά την πτώση της χούντας και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Μερικές φορές οι εικόνες μετράνε περισσότερο από τα λόγια. Σκεφθείτε σε αντιδιαστολή την απέχθεια δεκαετιών για τον ελλιμενισμό του Εκτου Στόλου και την πανηγυρική παρουσία της ναυαρχίδας του στη Θεσσαλονίκη. Αλλά και τα λόγια εντυπωσιάζουν, όπως π.χ. οι δηλώσεις του Αμερικανού ΓΕΕΘΑ ο οποίος μίλησε για την καλύτερη στιγμή στις σχέσεις των δύο χωρών. Και όλα αυτά δεν συμβαίνουν σε μία ήρεμη περίοδο στο παγκόσμιο σκηνικό, αλλά σε μια στιγμή ψυχροπολεμικής έντασης.
Εδώ που βρισκόμαστε ο κίνδυνος είναι ίσως οι υπερβολικές προσδοκίες, οι οποίες έχουν μία τάση να φυτρώνουν πολύ στα λημέρια μας. Ούτε πρέπει να υποτιμάται το πόσο η καχυποψία και αντιπαλότητα έναντι των ΗΠΑ παραμένουν ζωντανές στο DNA μας.
Τι περιμένει όμως η κοινή γνώμη από την πρωτόγνωρη άνθηση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων; Δύο πράγματα: επενδύσεις και ενέργειες μαζί με δηλώσεις που θα τονώνουν την αίσθηση ασφάλειας της χώρας.
Στο πρώτο είναι νωρίς για να δούμε αποτελέσματα. Επενδύσεις γίνονται στον τουρισμό, αλλά οι Αμερικανοί επενδυτές είναι ακόμη διστακτικοί, περιμένουν τολμηρά σήματα από την κυβέρνηση. Υπάρχει άλλωστε και μία παρανόηση. Η Αμερική δεν είναι Κίνα ή Ρωσία. Η κυβέρνηση και ο ίδιος ο πρόεδρος, μάλιστα, μπορεί να κλείσουν ραντεβού και να ανοίξουν πόρτες όπως έχει συμβεί τον τελευταίο χρόνο. Τις αποφάσεις όμως τις παίρνουν CEO με βάση το ρίσκο, την προοπτική κερδών και τα εμπόδια που θεωρούν ότι θα αντιμετωπίσουν. Οι Κινέζοι επενδύουν γιατί το αποφάσισε κάποιος πολύ ψηλά στο Πεκίνο, τελεία και παύλα.
Θα χρειασθεί χρόνος για να έλθουν πραγματικοί Αμερικανοί επενδυτές, χωρίς μάλιστα να επαναληφθούν τα πρόσφατα φιάσκα… Λογικό είναι κάποιοι να ρωτούν «where is the beef? » (πού είναι το «ψητό;). Αυτό θα φανεί τους επόμενους μήνες.
Όσο για τα ζητήματα της ασφάλειας, το τοπίο είναι ρευστό. Στην Ουάσιγκτον δεν θέλουν να ξεγράψουν την Τουρκία, ούτε να αρχίσει μία συζήτηση για το ποιος την «έχασε». Το Κογκρέσο κάνει βέβαια τη δική του πολιτική ωθώντας τα πράγματα στα άκρα. Η γραφειοκρατία αντιδρά, προετοιμάζεται, αλλά δεν θέλει να βγάλει εντελώς τα αυγά της από το τουρκικό καλάθι. Το ίδιο και ο Λευκός Οίκος.
Η Ελλάδα, μαζί με τους Ελληνοαμερικανούς και τους ισχυρούς συμμάχους που έχει πλέον αποκτήσει λόγω της σχέσης με το Ισραήλ, πρέπει να πιέζει συστηματικά και δυναμικά για πολύ συγκεκριμένα ανταλλάγματα. Είναι προφανές ότι η Αθήνα έριξε μια «ζαριά». Κάποια στιγμή πρέπει να κάνει «ταμείο».
