Ο γέρος έστριβε το παχύ μουστάκι του ατενίζοντας το βαθύ παρελθόν του. Πέρασαν σχεδόν τριάντα χρόνια από τότε που θέλησε να βάλει την χώρα του σε ευρωπαϊκή τροχιά. Πάλεψε με τους ίδιους τους δαίμονές του για να την μεγαλώσει ενσωματώνοντας την Θεσσαλία και την μισή Άρτα στον εθνικό κορμό. Και τώρα αυτός, που τον περιμάζεψε από την αφάνεια του ίδιου του του εαυτού για να τον βάλει στο κόμμα του, τον εγκάλεσε στην Βουλή με ένα: -«Δεν παλέψατε για ολόκληρη την Ήπειρο!»
Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος δεν είχε ξαναμισήσει τόσο πολύ άνθρωπο, όπως τον Χαρίλαο Τρικούπη. Και τον Βούλγαρη τον αντιπαθούσε, αλλά με όρους πολιτικούς, όχι όμως τον Χαρίλαο. Στις τελευταίες εκλογές, όταν πια ο Τρικούπης δημιούργησε το δικό του κόμμα και αναμετρήθηκαν, έχασε και τον έφαγε το μαράζι. Ενάμιση χρόνο μετά ο δέκα φορές Πρωθυπουργός της Ελλάδος θ’ αφήσει την τελευταία του πνοή μην μπορώντας να ξεπεράσει ποτέ την αγνωμοσύνη, όπως πίστευε, του Τρικούπη. Ο γλυκύτατος πρωθυπουργός, ο άνθρωπος που δεν νευρίαζε ποτέ, ο πλέον οπαδός της Δημοκρατίας, πέθανε μαζί με τον δαίμονά του, που του έτρωγε την ψυχή…
Ο προστατευόμενός του και αργότερα αντίπαλός του, Χαρίλαος Τρικούπης, συνέχισε το έργο του για τον εκσυγχρονισμό και εξευρωπαϊσμό της χώρας με απόλυτη αφοσίωση. Το έργο του δυσθεώρητο: στην Οικονομία, στην Διοίκηση, στην Αρχή της Δεδηλωμένης, στα μεγάλα έργα, στην δημιουργία εξαιτίας του μιας συνειδητοποιημένης αστικής τάξης, στην επιστροφή των πλούσιων ομογενών στην Ελλάδα, στην δημιουργία της Διώρυγας της Κορίνθου, στον Σιδηρόδρομο. Κι όμως ο επτά φορές Πρωθυπουργός της Ελλάδας πέθανε μόνος και αβοήθητος στις Κάννες της Γαλλίας μισημένος και απογοητευμένος για την πτώχευση της αγαπημένης του πατρίδας. Σημειωτέον ότι στην περιφέρειά του το Μεσολόγγι δεν εκλέχτηκε ούτε βουλευτής!
Απέναντί του είχε έναν δύσκολο αντίπαλο, τον Δηλιγιάννη, ο οποίος ό, τι έκανε ο Χαρίλαος αυτός το αναιρούσε. Οπαδός του «κοινωνικού κράτους», που συνεχίζει εδώ και εκατόν σαράντα χρόνια να κατατρώει τα σπλάχνα της ελληνικής κοινωνίας, ο Δηλιγιάννης δεν δίστασε να αναμετρηθεί το 1897 χωρίς στρατό – κυριολεκτικά – με την Οθωμανική Αυτοκρατορία για να ντροπιαστεί η χώρα μας, αφού οι Τούρκοι έφτασαν μέχρι την Λαμία και τον Βόλο. Η αδημονία του να σβήσει από τον πολιτικό χάρτη τον μεγάλο του αντίπαλο τον έσπρωξε στην αποτυχία και εν τέλει στην δολοφονία του από άνθρωπο της νύχτας!
Το επόμενο «αγαπημένο» ζευγάρι ήταν ο Βενιζέλος και ο Γούναρης. Ο πρώτος δημιούργησε την Ελλάδα, στην οποία ζούμε σήμερα, πεθαίνοντας όμως στο Παρίσι αποδιωγμένος από πραξικοπηματίες και με την μόνιμη απορία: «-Γιατί δεν τον ψήφισε ο ελληνικός λαός το 1920 μετά από την κατάληψη της Σμύρνης και τη δημιουργία της Ελλάδας των δύο Ηπείρων και των πέντε Θαλασσών;». Ο Γούναρης άσπονδος εχθρός του Βενιζέλου έκανε ό, τι ήταν δυνατόν για να τον μειώσει και ενάντια στις προεκλογικές δεσμεύσεις του φιλοβασιλικού κόμματος: να σταματήσει τον πόλεμο στην Μικρά Ασία, τον συνέχισε με την γνωστή καταστροφή. Το τέλος του; Τουφεκίστηκε μαζί με άλλους πέντε, μετά την περίφημη «Δίκη των έξι».
Η ιστορία τους έγραψε όλους με χρυσά γράμματα, όμως έχασαν όλοι την ζωή τους με καταραμένο τρόπο! Όλοι τους πέθαναν δυστυχισμένοι… προσφέροντας σε μας το παρόν μας…
Ιστορία, βέβαια, δεν είναι μόνο οι γνώμες των ιστορικών για την καθεμιά προσωπικότητα, αλλά η θέση που έχει ο τεθνεώς στην ολιστική αντίληψη της ανθρωπότητας.
Εάν είχαμε, όμως, την ευκαιρία να τους ρωτήσουμε έναν – έναν ξεχωριστά για τον τρόπο που πολιτεύτηκαν, θα άλλαζαν κάτι; Ίσως όχι, για ένα μόνο πράγμα είμαι σίγουρος ότι δεν θα έκαναν. Να έχουν τόσο μίσος για τους πολιτικούς τους αντιπάλους.
Σε μια εποχή που το εγώ βρίσκεται σε δυσθεώρητα ύψη της ανθρώπινης ύπαρξης, όλοι μας θεωρούμε ότι μόνο ο καθένας μας ξεχωριστά κατέχει τα σωστά εργαλεία για την αντιμετώπιση μόνιμων ή επίκαιρων θεμάτων…
Η ιστορία, βέβαια, δεν μας διδάσκει, αφού απέχουμε από την κατανόησή της, ώστε να μην επαναλάβουμε οικτρά λάθη της ανθρωπότητας.
Στον μικρό μας τόπο: της μητρόπολης των εξήντα χιλιάδων κατοίκων και των τριάντα πέντε οικισμών των τριάντα χιλιάδων κατοίκων δεν χωράνε κατακερματισμοί. Μια μικρή όμορφη πόλη, ένας υπέροχος κάμπος με διάσπαρτα χωριουδάκια κατοικείται το ίδιο αρμονικά από Βλάχους, Καραγκούνηδες, Σαρακατσαναίους, Χασιώτες και μη και κάποιες εκατοντάδες από την Κρήτη, τη Μικρασία, τον Πόντο, τα Επτάνησα, όλοι Έλληνες της ίδιας Μητέρας, που σηκώνουν στις πλάτες τους έναν υπέροχο χιλιοτραγουδισμένο πολιτισμό.
Σ’ αυτόν τον τόπο και καμιά πενηνταριά άλλους, που παίζουν το ίδιο βιολί, στα πλαίσια της τοπικής αυτοδιοίκησης, δεν χωράνε παραφωνίες, μίση, πάθη, δολοπλοκίες. Τα αρνητικά αυτά συναισθήματα προκαλούν το γέλιο, όσων μας προσέχουν από ‘κει πάνω.
Ποτέ η αντιπάθεια για τον πολιτικό αντίπαλο δεν είχε και δεν θα έχει θετικές συνέπειες. Η πιο οικτρή επίπτωση απ’ όλες είναι η μείωση των ψυχικών δυνάμεων, που τις έχει ανάγκη η πόλη και το κάθε χωριό.
Πώς τα βρίσκουμε και φτιάχνουμε συλλόγους, ομάδες, συνδέσμους, οργανισμούς ολόκληρους και στην πολιτική παίζουμε κρυφτούλι;
Πώς δημιουργείται η Ένωση, η Σύνθεση, η Μέθεξη της Συμμετοχής;
Πρώτα απ’ όλα αφήνουμε εμείς οι ίδιοι τα κόμματα έξω από τον χορό της τοπικής αυτοδιοίκησης: από την Περιφέρεια και τον Δήμο μέχρι την Τοπική Κοινότητα. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μας ζητήσει την ευθύνη για το πώς αντιλαμβανόμαστε την καθαριότητα, τον φωτισμό, τις λακκούβες, τα σχολειά μας και τις παιδικές χαρές στο χωριό μας. Σιγά να μην ρωτήσουμε τον κομματικό παπαγάλο για το πώς θα φτιάξουμε την πλατεία στο χωριό μας, σιγά να μην τον ρωτήσουμε με ποιους θα πιούμε τον καφέ μας ή με ποιους θα σχεδιάσουμε τα αιτήματά μας ως Μεγαλοχωρίτες στο Δημοτικό Συμβούλιο. Σιγά να μην πάρουμε άδεια από τον Βουλευτή του τάδε κόμματος για το ποια μελέτη θα καταθέσουμε ή σε ποιο πρόγραμμα επιθυμούμε να εντάξουμε τους μαθητές, τους νέους ή τους άνεργους της περιοχής μας, εντέλει με ποιους θα συνεργαστούμε.
Και ένα τελευταίο: οι βουλευτές και τα κόμματα, που είναι οι κορωνίδες της Δημοκρατίας μας και το πιστεύω ακράδαντα, εκλέγονται για να νομοθετούν υπέρ του κοινωνικού συμφέροντος, δεν εκλέγονται για να προωθήσουν τα αιτήματα του χωριού μας. Τα αιτήματα τα προωθούμε εμείς οι ίδιοι με την προσωπικότητά μας, το ομαδικό πνεύμα και τη σύμπνοια…
ΑΔΑΜΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
