Πόσο εύκολα λέμε όχι σε κάτι που δεν θέλουμε να κάνουμε; Πόσο συχνά νιώθουμε άγχος, ανησυχία, δυσκολία στο να είμαστε ο εαυτός μας και ακινητοποιημένοι απέναντι σε καταστάσεις; Πόσες φορές το θέλω μας έγινε προσωπική θυσία για να μην δυσαρεστήσουμε κάποιον άλλον;
Αν υπάρχει ταύτιση με τις παραπάνω ερωτήσεις τότε… ποιο είναι άραγε το πρόβλημά μας; Γιατί επιτρέπουμε σε ανθρώπους και καταστάσεις να δυναστεύουν την ζωή μας; Για έναν λόγο στο μυαλό μου κουμπώνει ένας μονάχα ορισμός μιας λέξης. Θύμα! Θύματα είμαστε κάθε φορά που ο έλεγχος της ζωής μας δεν βρίσκεται στα χέρια μας. Και η θυματοποίηση δεν γίνεται μόνο σε μορφή εγκληματική, όπως λόγου χάρη μια ληστεία στον δρόμο, αλλά και με συναισθηματική μορφή, όταν μικρές καταστάσεις ή ακόμα χειρότερα συνήθειες ληστεύουν την ψυχική μας ηρεμία.
Έχει τύχει να βγείτε για βόλτα, ενώ νιώθετε κουρασμένοι, απλά για να μην δυσαρεστήσετε κάποιον; Έχει τύχει να αναλάβετε κάποια υποχρέωση παραπάνω ή να μην εκφράσετε την δυσαρέσκεια σας σε κάτι, προκειμένου να μην χάσετε την συμπάθεια ατόμων; Τείνουμε να δικαιολογούμε τέτοιου είδους πράξεις με το πρόσχημα ότι είμαστε «καλοί» και ότι κάποιες φορές καλό είναι να μην σκεφτόμαστε το εγώ μας. Ίσως μπερδεύουμε έννοιες όπως υπευθυνότητα και εκμετάλλευση! Ποιος άγραφος νόμος λέει πως είμαστε καλοί άνθρωποι, όταν γινόμαστε αυτό που θέλουν οι άλλοι, ακόμα και αν οι επιθυμίες τους έρχονται σε σύγκρουση με τις δικές μας; Απεναντίας, αυτό μας ωθεί στην διαδικασία να επιτρέπουμε άλλους παράγοντες να ελέγχουν την ζωή μας. Και φυσικά θα έχετε παρατηρήσει την δυσαρέσκεια μερικών, όταν πούμε ένα «όχι». Είναι η στιγμή που επιτέλους τους στερούμε την εξουσία που τους έχουμε επιτρέψει μέχρι τώρα να μας ασκούν. Και ένας τρόπος για να χειραγωγηθεί και ακινητοποιηθεί ξανά η συμπεριφορά μας θα είναι, εάν καταφέρουν να φυτέψουν μέσα μας τον σπόρο της ενοχής, αδημονώντας να ανθίσει ο τίτλος του «εγωιστή» που περίτρανα θα μας τον ταμπελώσουν.
Πως απαλλάσσεται όμως κανείς απ'όλο αυτό; Πως καταφέρνει κανείς να ζει ελεύθερος και αθόρυβα αποτελεσματικός; Σίγουρα το πρώτο βήμα είναι να αναπτύξουμε την απαίτηση μέσα μας να είμαστε ευτυχισμένοι. Επίσης σημαντικό, να θυμόμαστε πως σπάνια θα γίνουμε θύματα αν δεν είμαστε διατιθέμενοι να το επιτρέψουμε. Ο φιλόσοφος Επίκτητος είχε γράψει « Κανένας άνθρωπος δεν είναι ελεύθερος, αν δεν είναι κύριος του εαυτού του». Και η ελευθερία δεν προσφέρεται έτοιμη στο πιάτο. Θα πρέπει να αναγνωρίζουμε την αξία μας, ώστε να μην επηρεάζεται από ξένες γνώμες και να μην γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης. Θα πρέπει να σταματήσουμε να νιώθουμε τύψεις, επειδή επιλέγουμε να έχουμε ΕΜΕΙΣ τον έλεγχο της ΔΙΚΗΣ ΜΑΣ ζωής. Θα πρέπει να κατανοήσουμε πως όταν κάνουμε πράγματα αντίθετα με το θέλω μας, δεν είμαστε καλοί άνθρωποι… αλλά θύματα!
Χρύσα Σάρρα
Παιδαγωγός
