Χιλιάδες ιδιοκτήτες κινδυνεύουν να χάσουν το δικαίωμα δόμησης επειδή το χωριό τους… “δεν φαίνεται αρκετά χτισμένο το ’83”
Κοιμήθηκαν με οικόπεδα, ξύπνησαν με… χωράφια. Κάπως έτσι περιγράφεται η κατάσταση που βιώνουν χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων σε ολόκληρη την Ελλάδα, μετά την εφαρμογή του νέου Προεδρικού Διατάγματος για τους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων. Ένα Διάταγμα που υποτίθεται ότι θα έβαζε τάξη, αλλά όπως όλα δείχνουν, έφερε χάος.
Η Πολιτεία αποφάσισε ότι πρέπει να ξεκαθαρίσει τα όρια των μικρών χωριών. Όχι με βάση το σήμερα, αλλά με βάση το τι υπήρχε εκεί το 1983. Όποιος οικισμός δεν είχε τότε τουλάχιστον 10 σπίτια σε μια συνεκτική μορφή, παύει να θεωρείται… οικισμός. Και όποιο οικόπεδο ήταν έξω από τα αυστηρά νέα όρια, παύει να είναι “οικόπεδο”. Μπορεί να έχεις ρεύμα, νερό, δρόμο, χάρτη και πινακίδα του Δήμου – αλλά να σου λένε ότι δεν μπορείς να χτίσεις ούτε αποθήκη.
Τι αλλάζει: Οι οικισμοί χωρίζονται πλέον σε ζώνες:
- Η Ζώνη Α είναι το παλιό ιστορικό κομμάτι (πριν το 1923).
- Η Ζώνη Β είναι ο συνεχόμενος πυρήνας μέχρι το 1983.
- Η Ζώνη Β1 είναι η πιο χαλαρή, αλλά και πάλι πρέπει να έχει υπάρξει δόμηση πριν το ’83.
Ό,τι είναι εκτός αυτών, μπαίνει αυτόματα σε αμφισβήτηση. Δεν είναι πια εντός σχεδίου – ακόμα κι αν μέχρι τώρα θεωρούνταν. Και χωρίς σχέδιο, δεν έχεις άδεια.
Επιπτώσεις στις ιδιοκτησίες – Χωρίς σχέδιο, χωρίς δικαίωμα Το μεγαλύτερο σοκ το παθαίνουν οι μικροϊδιοκτήτες. Όσοι είχαν οικόπεδα 300, 400 ή 600 τετραγωνικά, με την προοπτική να τα χτίσουν ή να τα δώσουν στα παιδιά τους. Τώρα τους λένε ότι είναι… χωράφια. Ότι δεν “βρίσκονται μέσα” στο σωστό κομμάτι του χωριού. Ότι δεν υπάρχουν χαρτιά, φωτογραφίες, ή σπίτια του 1983 στην περιοχή τους.
Το αποτέλεσμα;
- Χάνεται το δικαίωμα δόμησης.
- Πέφτει η αξία του οικοπέδου έως και 90%.
- Δεν μπορείς να πουλήσεις, ούτε να χτίσεις, ούτε να αξιοποιήσεις.
Μιλάμε για περιουσίες που πέρασαν από παππού σε εγγόνι, για οικογενειακά οικόπεδα, για χωριά που αναπτύχθηκαν χωρίς ποτέ να γίνουν σωστά σχέδια – και τώρα πληρώνει το κόστος ο ιδιώτης.
Ποιος χάνει και ποιος κερδίζει;
ΧΑΝΟΥΝ:
- Οι φουκαράδες με μικρά οικόπεδα που είχαν αγοράσει ή κληρονομήσει “εντός οικισμού”.
- Όσοι δεν πρόλαβαν να χτίσουν πριν τις αλλαγές.
- Όσοι βρίσκονται σε αμφισβητούμενες ζώνες χωρίς σαφή τεκμηρίωση.
ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ:
- Όσοι είχαν ήδη κτίσει πριν το 1983 ή πρόλαβαν να βγάλουν άδειες.
- Όσοι έχουν οικόπεδα μέσα στους νέους πυρήνες που θεωρούνται “ασφαλείς”.
- Το κράτος – γιατί πλέον καθορίζει με ακρίβεια ποιος χτίζει και ποιος όχι, χωρίς την ευθύνη για τα χαμένα.
Και τώρα τι; Το Υπουργείο υπόσχεται ότι όλα αυτά γίνονται για να μπει τάξη. Το ΣτΕ λέει πως έτσι ορίζεται η νομιμότητα. Οι ιδιοκτήτες όμως βλέπουν μόνο τον κόπο τους να εξαϋλώνεται. Όσοι είχαν ελπίδα να μείνουν στο χωριό, να χτίσουν δίπλα στους γονείς τους, να κρατήσουν τον τόπο ζωντανό – τώρα νιώθουν αποκλεισμένοι.
Η Ελλάδα του 2025 δίνει τα πάντα στους επενδυτές των φωτοβολταϊκών και ταυτόχρονα παίρνει το μολύβι από το χέρι του χωρικού που ήθελε να χτίσει ένα σπίτι δίπλα στο πατρικό του.
Καμιά φορά, η πρόοδος δεν μοιάζει καθόλου με εξέλιξη. Μοιάζει με γραφειοκρατία, τετραγωνίδια σε χάρτες και φράσεις όπως “δεν φαίνεται στο ’83”. Και πίσω απ’ αυτές τις φράσεις, υπάρχουν άνθρωποι – που έμειναν με τα χαρτιά στο χέρι και το όνειρο άκτιστο.