Μιλούν για ένα έγκλημα με πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις
Οι Φίλοι Τρυγώνας και το Δίκτυο φορέων και πολιτών για την προστασία του Ασπροποτάμου διάβασαν την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για το έργο «Ξηρόκαμπος» στη Βόρεια Πίνδο και θα κινήσουν όλες τις νόμιμες διαδικασίες για την ακύρωση της πράξης, όπως ενημέρωσαν με επιστολή τους τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) που υπογράφει την έγκριση.
Η συγκεκριμένη υπηρεσία είχε ζητήσει πέρυσι γνωμοδότηση από τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), οργανισμό που διαθέτει καταρτισμένους επιστήμονες με όλη τη γνώση και τα εργαλεία που απαιτούνται για την εξέταση της περιοχής του έργου, που όπως έχει αναφερθεί και στο παρελθόν αποτελεί τόπο κατοικίας για σπάνια είδη ζώων και πουλιών και έχει μια ιδιαίτερης αξίας χλωρίδα. Ο ΟΦΥΠΕΚΑ αιτήθηκε στη ΔΙΠΑ ειδική οικολογική αξιολόγηση, αφού δεν προσκομίστηκαν αρκετά στοιχεία για να γνωμοδοτήσει.
Η ΔΙΠΑ δεν ικανοποίησε το αίτημα αυτό, βασιζόμενη σε σχετικό με περιβαλλοντικές επιπτώσεις υποκεφάλαιο της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου «Ξηροκάμπος» το οποίο καθησυχάζει με γενικότητες και χωρίς κα-νένα σοβαρό στοιχείο. Η ΔΙΠΑ είχε στα χέρια της τη συγκεκριμένη ΜΠΕ πολύ πριν ζητήσει γνωμοδότηση από τον ΟΦΥΠΕΚΑ. Η ΔΙΠΑ αναιρεί τις δικές της κινήσεις και με συνοπτικές διαδικασίες υπογράφει ένα έργο που θα αποτελέσει την καταστροφή των βουνοκορφών και και του φυσικού περιβάλλοντος στη Βόρεια Πίνδο.
Οι ανεμογεννήτριες που προβλέπονται για το έργο έχουν συνολική ισχύ 54ΜW και θα είναι οι μεγαλύτερες που θα έχουν εγκατασταθεί ποτέ στην Ελλάδα. Οι Φίλοι Τρυγώνας έχουν απαριθμήσει όλους τους λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να πραγματοποιηθεί το έργο με πόρισμά τους προς το ΥΠΕΝ από τον Δεκέμβριο του 2022 χωρίς να λάβουν καμμία απάντηση.
Πρόκειται για ένα έγκλημα με πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις που οι Φίλοι Τρυγώνας, το Δίκτυο φορέων και πολιτών για την προστασία του Ασπροποτάμου και πλήθος άλλων φορέων δεν θα επιτρέψουν να συμβεί!
Ολόκληρη η επιστολή προς ΔΙΠΑ
Στις 27-06-23 διαβάσαμε την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για το έργο “Ξηρόκαμπος” στην περιοχή των Χασίων του Δήμου Μετεώρων.
Θεωρούμε αυτή την έγκριση παράτυπη διότι παραβιάζει τις υποδεικνυόμενες εκ του νόμου διαδικασίες και δεν λαμβάνει υπόψιν, με τρόπο προκλητικό, τις αποφάσεις των τοπικών κοινωνιών, του Δήμου, της Περιφέρειας που γνωμοδοτούν αρνητικά για το εν λόγω έργο και ως εκ τούτου θα προχωρήσουμε στις αναγκαίες ενέργειες για την ματαίωσή του, τονίζοντας τις σημαντικές παραλείψεις και αυθαιρεσίες που εντοπίσαμε.
Σας θυμίζουμε πως οι Φίλοι Τρυγώνας, σε συνεργασία με πλήθος άλλων φορέων, στείλα-με πόρισμα προς το ΥΠΕΝ και προς το δικό σας τμήμα στις 8-12-22, αναλύοντας τους λόγους για τους οποίους ένα έργο τέτοιας φύσεως και κλίμακας δεν μπορεί να υλοποιηθεί στην περιοχή μας. Έκτοτε δεν λάβαμε καμμία απάντηση από εσάς. Αντ’ αυτού, προχωρή-σατε στην υπογραφή της προαναφερθείσας ΑΕΠΟ με το υπ’αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/69106/4561 της 26-06-2023 έγγραφο.
Όλοι όσοι μας αφορά άμεσα το έργο, παρακολουθούμε τακτικά τις αναρτήσεις και τις γνωμοδοτήσεις στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο του ΥΠΕΝ βασιζόμενοι στον σκοπό της δημιουργίας του που είναι η διαφάνεια και η έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών.
Με μεγάλη μας έκπληξη, διαπιστώσαμε πως το από 6-10-22 έγγραφο με αρ.πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/102908/6917 που σας έστειλε ο ΟΦΥΠΕΚΑ και με το οποίο εισηγείται την εκ-πόνηση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ) σύμφωνα με τις νόμιμες διαδικασίες που προβλέπονται για την περίπτωση του έργου “Ξηρόκαμπος”, αναρτήθηκε στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο πριν λίγες ημέρες (σχεδόν εννέα μήνες μετά), αφού υπεγράφη η ΑΕΠΟ στις 26-6-23. Στο συγκεκριμένο έγγραφο περιγράφεται ξεκάθαρα το πόσο σημαντική είναι η εκπόνηση ΕΟΑ για τη συγκεκριμένη περιοχή.
Παραθέτουμε αυτούσιο απόσπασμα από την εν λόγω επιστολή:
“Η περιοχή του Έργου, βρίσκεται εντός γενικών ορίων χωρικής αρμοδιότητας της ΜΔ Προστατευόμενων Περιοχών Θεσσαλίας, σύμφωνα με το Ν. 4519/2018 και τον Ν. 4685/2020. Ειδικότερα, το έργο χωροθετείται σε απόσταση 7,7 χλμ. από την περιοχή του δικτύου Natura 2000 με ονομασία «GR1440005 – Αντιχάσια Όρη και Μετέωρα», που απο-τελεί ΖΕΠ της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ (πρώην 79/409/ΕΟΚ). Επιπλέον, η Ανεμογεννήτρια 9, απέχει 1,2 χλμ. περίπου από το κρίσιμο ενδιαίτημα του Ασπροπάρη (Neophron percnop-terus), το οποίο αποτελεί είδος χαρακτηρισμού της εν λόγω ΖΕΠ και 6,5 χλμ. περίπου από σημαντικά είδη οριοθέτησης, όπως ο Μαύρος πελαργός (Ciconia nigra), ο Τσίφτης (Milvus migrans), κ.ά.(Εικόνα 1).
Σύμφωνα με το άρθρο 10, παρ. 5 του Ν. 4014/2011 «Για κάθε έργο ή δραστηριότητα, το οποίο βρίσκεται εκτός προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura αλλά όμως είναι δυνατόν να επηρεάζει σημαντικά την εν λόγω περιοχή, καθ’ εαυτό ή από κοινού με άλλα έργα ή δραστηριότητες, εφαρμόζεται η διαδικασία του παρόντος άρθρου, μετά από αιτιολο-γημένη εντολή της αδειοδοτούσας αρχής, προκειμένου να εκτιμηθεί δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του στην προστατευόμενη περιοχή».
Εφόσον κρίνεται από την Υπηρεσία σας, ότι το εν θεμάτι έργο δύναται να επηρεάσει σημα-ντικά και να έχει επιπτώσεις στην περιοχή του Δικτύου Natura 2000 «GR1440005 – Αντι-χάσια Όρη και Μετέωρα», παρακαλούμε όπως μας αποσταλεί Ειδική Οικολογική Αξιο-λόγηση (ΕΟΑ), βάσει των σχετικών προδιαγραφών (ΦΕΚ 135/Β`/27.1.2014), προκειμένου να προβούμε σε γνωμοδότηση, σύμφωνα με το άρθρο 10 του Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ Α ́ 209).”
Ενώ το άρθρο 79 της ΑΕΠΟ αναφέρει:
“Το υπ’ αριθ. ΟΦΥΠΕΚΑ/21549/06-10-2022 (ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/102908/6917/07-10-2022) έγγραφο του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.), με το οποίο ενημερώνει ότι, εν γένει, προκειμένου να προβεί σε γνωμο-δότηση πρέπει να περιλαμβάνεται στο φάκελο της Μ.Π.Ε. του έργου Ειδική Οικολογική Α-ξιολόγηση (Ε.Ο.Α.). Το έργο του θέματος βρίσκεται εξ ολοκλήρου εκτός προστατευόμενης περιοχής και απέχει ευθεία απόσταση 7,7 km από την πλησιέστερη περιοχή του δικτύου Natura 2000. Επίσης, από το υποκεφάλαιο 9.5 «Επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον» της Μ.Π.Ε. του έργου του θέματος προκύπτει ότι δεν αναμένονται επιπτώσεις σε κάποια προστατευόμενη περιοχή. Συνεπώς, δεν κρίθηκε απαραίτητη η εκπόνηση Ε.Ο.Α.”
Είναι σαφές πως στο άρθρο 79 της ΑΕΠΟ έχει γίνει επιλεκτική χρήση των προτάσεων του ΟΦΥΠΕΚΑ, αποσιωπώντας συγκεκριμένες επισημάνσεις, όπως πχ. την εγγύτητα στο κρίσιμο ενδιαίτημα του Ασπροπάρη.
Τονίζουμε πως η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για το έργο “Ξηρόκαμπος” εκπονήθηκε τον Μάιο 2022 ενώ από το ΤΜΗΜΑ Β’ της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Α-δειοδότησης (ΔΙΠΑ), του ΥΠΕΝ αιτηθήκατε γνωμοδότηση στον ΟΦΥΠΕΚΑ στις 12-8-22. Τώρα όμως επικαλούμενοι το ελλιπέστατο και ανακριβές υποκεφάλαιο 9.5 της ΜΠΕ ισχυρίζεστε πως δεν είναι απαραίτητη η εκπόνηση ΕΟΑ (επομένως και η γνωμοδότηση από τον ΟΦΥΠΕΚΑ), αναιρώντας την αρχική σας άποψη και μην επιδεικνύοντας τη δέουσα σοβαρότητα που θα άρμοζε σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα. Διαβάσαμε προσεκτικά το υποκεφάλαιο 9.5 της ΜΠΕ, στο οποίο λέτε πως βασιστήκατε προκειμένου να μην εκπονηθεί ΕΟΑ.
Το άρθρο αυτό αποτελεί μια έκθεση ιδεών και παρουσιάζει μια ιδανική κατάσταση κατά την περίοδο κατασκευής του έργου αλλά και μετά από αυτή, η οποία ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα. Δεν παρατίθενται επίσημα στοιχεία για όσα γενικά και αόριστα περιγρά-φονται και παράλληλα γίνεται αναφορά σε “ευρωπαϊκές μελέτες” που αναφέρουν πως “οι ανεμογεννήτριες δεν προκαλούν ιδιαίτερο πρόβλημα” στον πληθυσμό των πουλιών, ενώ υπάρχει πληθώρα υπογεγραμμένων μελετών που αποδεικνύουν το αντίθετο. Οι ανακρί-βειες και οι αοριστολογίες του υποκεφαλαίου είναι πολλές, όμως θα εστιάσουμε στους ψευδείς ισχυρισμούς πως στην περιοχή του έργου “δεν υπάρχουν μοναδικά σπάνια ή υπό εξαφάνιση φυτικά και ζωικά είδη”, όταν όλοι σας έχετε λάβει το έντυπο Δ11 από την ΜΚΟ “Καλλιστώ”.
Στο έντυπο αυτό, πέραν της επισήμανσης για την “ανεπάρκεια της ΜΠΕ για την παρουσίαση, ανάλυση και αξιολόγηση των επιπτώσεων στα βιοτικά στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής (πανίδα, χλωρίδα, οικότοποι)”, γίνεται εκτενής αναφορά στο κοινοτικό έργο με κωδικό LIFE20NAT/NL/001107 για την καφέ αρκούδα που αποτελεί προστατευόμενο είδος προτεραιότητας και το οποίο αφορά την περιοχή μας.
Ο ίδιος ο ΟΦΥ-ΠΕΚΑ σας ενημέρωσε για το ότι η Ανεμογεννήτρια 9 απέχει μόλις 1,2 χλμ από την περιοχή του Ασπροπάρη, ενός τόσο σπάνιου είδους κι εσείς βασίζεστε στη διαβεβαίωση του υποκεφαλαίου 9.5 πως “η περιοχή του σταθμού βρίσκεται εκτός των κυρίων μεταναστευτικών διαδρομών των πουλιών, καθώς και εκτός δευτερεύοντος διαδρόμου”, αδιαφορώντας για το γεγονός πως επεμβάσεις σε τόπους που γειτνιάζουν με περιοχές προστατευόμενων ειδών δύνανται να επηρεάσουν ουσιαστικά την επιβίωση και τη διάσωσή τους.
Η ΑΕΠΟ αναφέρει πως έλαβε υπόψιν τόσο τη θετική υπό όρους γνωμοδότηση του Δασαρχείου Καλαμπάκας (α.π. 285833/30-08-22), όσο και τις θετικές υπό όρους γνωμοδοτήσεις της Διεύθυνσης Δασών Τρικάλων (α.π. 446500/02-12-2022) και της Διεύθυνσης Συντονισμού και επιθεώρησης Δασών Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας του ΥΠΕΝ (α.π. 452188/ 5-12-22) οι οποίες βασίστηκαν στο έγγραφο του Δασαρχείου Καλαμπάκας. Επιπλέον, τόσο στη ΜΠΕ όσο και στις γνωμοδοτήσεις των παραπάνω υπηρεσιών, αναφέρεται πως το έργο “πραγματοποιείται ως επί το πλείστον σε δημόσια έκταση δασικού χαρακτήρα (ΔΔ)”.
Η πραγματικότητα όμως είναι πως η περιοχή χωροθέτησης των ανεμογεννητριών του έργου “Ξηρόκαμπος” αποτελείται από ιδιωτικά δάση που ανήκουν στους κατοίκους των κοινοτή-των Τρυγώνας και Πεύκης, οι οποίοι διαθέτουν όλα τα αποδεικτικά στοιχεία ιδιοκτησίας. Θα πρέπει να διευκρινιστεί πως το Δασαρχείο δεν έχει απαντήσει ακόμη στην από 27-10-22 επιστολή των Φίλων Τρυγώνας, η οποία έχει δημοσιευθεί και στον τοπικό τύπο και με την οποία ζητάμε να μας εξηγήσει πώς οικειοποιήθηκε εδάφη που δεν του ανήκουν αφού δεν διαθέτει κανένα αποδεικτικό ιδιοκτησίας.
Οι υπόλοιπες θετικές γνωμοδοτήσεις που λάβατε υπόψιν σας, αφορούν υπηρεσίες μη σχετικές με την περιοχή ή το έργο ή υπηρεσίες που έδωσαν τυπικές απαντήσεις που δεν αφο-ρούσαν την καταλληλότητα της περιοχής για το έργο αλλά λειτουργικά επιμέρους στοιχεία του όπως πχ. η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας.
Είναι αδιανόητο το ότι δεν προβληματιστήκατε με την αρνητική γνωμοδότηση της ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.Σ. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ που αποτελεί ένα πλήρες και τεκμηριωμένο κεί-μενο από τους πλέον ειδικούς. Το ότι δεν επηρεαστήκατε από την μαζική άρνηση και κινητοποίηση των κατοίκων των κοινοτήτων, των συλλόγων, των ομάδων, των δικτύων, του Δήμου Μετεώρων, της Περιφέρειας Θεσσαλίας που το έργο και οι επιπτώσεις του αφορά άμεσα.
Θεωρούμε πως οφείλετε:
να απαντήσετε άμεσα τόσο στο έγγραφο που σας στείλαμε στις 8-12-22, όσο και στην παρούσα επιστολή.
να μεριμνήσετε άμεσα για την εκπόνηση της ΕΟΑ όπως πολύ ορθά ζήτησε ο ΟΦΥΠΕΚΑ
Φίλοι Τρυγώνας & Δίκτυο φορέων και πολιτών για την προστασία του Ασπροποτάμου
