Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον άκουσα την πιο ουσιαστική, προγραμματική σκέψη –μέχρι στιγμής – του υποψήφιου Δημάρχου της Αθήνας κ. Κώστα Μπακογιάννη που την δημοσιοποίησε στην τηλεοπτική εκπομπή του κ. Αυτιά στον Σκάι. Ο κ. Μπακογιάννης, αναφερόμενος στις 7 Δημοτικές Κοινότητες του Δήμου Αθηναίων, είπε ότι θέλει «επτά μικρούς δήμους γιατί είναι η πλησιέστερη μορφή πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης στον πολίτη σήμερα». Και είπε ότι για να γίνει κάτι τέτοιο, « χρειάζεται ένας δήμαρχος ο οποίος να μην είναι κλεισμένος στο γραφείο του. Ένας δήμαρχος ο οποίος να είναι έξω στις γειτονιές, να μιλάει και κυρίως να ακούει για να μπορούμε να δουλεύουμε πρακτικά και ουσιαστικά».
Δεν είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια σκέψη – στην αόριστη και ανεπεξήγητη μορφή μιας εξαγγελίας ομολογουμένως εντυπωσιακής- εκφράζεται από υποψήφιο ή άρτι εκλεγμένο Δήμαρχο. Το θέμα είχε αναδειχθεί από το Μιλτιάδη Έβερτ, είχε «υιοθετηθεί» ως ιδέα από τον Αντώνη Τρίτση, είχε «μείνει στα χαρτιά» πολλά χρόνια, είχε επανέλθει στη συζήτηση από τη Ντόρα Μπακογιάννη και στη συνέχεια και από το Νικήτα Κακλαμάνη και από το Γιώργο Καμίνη. Η μόνη διαφοροποίηση του καθεστώτος των 7 «μικρών Δήμων» ήταν τα ονομαζόμενα «διαμερίσματα» να ονομαστούν «κοινότητες». Και μέχρι εκεί. Στην ουσία βέβαια, μια «κοινότητα» έχει ανάγκη ενός «κοινοτάρχη» με κάποιες «δημαρχιακές εξουσίες». Οι 7 Κοινότητες παρέμειναν ακριβώς ως είχαν αλλά επικεφαλής τους είχαν έναν «πρόεδρο».
Αλλά αυτό δεν ήταν – και δεν είναι – το πρόβλημα. Το πρόβλημα των «μικρών Δήμων» είναι η επάρκεια σε πόρους, εξουσίες,τεχνογνωσία και προσωπικό. Και εκεί βρίσκεται το μέγα πρόβλημα, όχι στο αν ο Δήμαρχος βγαίνει από το γραφείο του και είναι έξω, στις γειτονιές. Αυτό φυσικά και είναι ένα σημαντικό ζητούμενο. Αλλά τι να κάνει ο Δήμαρχος όταν η Κοινότητα δεν έχει αρμοδιότητες, εξουσίες, πόρους, εγκαταστάσεις και τη στοιχειώδη ανεξαρτησία; Να τριγυρίζει καθημερινά σ΄όλη την Αθήνα, να διαπιστώνει ελλείψεις και κακοτεχνίες και να προσπαθεί να τα λύσει μόνος του;
Και για να μη μακρηγορώ: Ο νέος νόμος του Κράτους για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο γνωστός «Κλεισθένης» προβλέπει τον τρόπο: «Παρέχεται η δυνατότητα στο Δημοτικό Συμβούλιο και στο Δήμαρχο να μεταβιβάζουν με αποφάσεις τους συγκεκριμένες αρμοδιότητές τους στους προέδρους ή στα συμβούλια των Κοινοτήτων». Αλλά ΜΟΝΟ αρμοδιότητες. Και όπως επισημαίνει ο Γενικός Γραμματέας του Δήμου Πλατανιά Γαβριήλ Κουρής σε άρθρο του, «η νέα αυτοδιοικητική συνθήκη θα «αναμετρηθεί» με καταγεγραμμένες και υπαρκτές λειτουργικές αδυναμίες των αυτοδιοικητικών οργανισμών (όπως π.χ. η έλλειψη προσωπικού, η ανεπάρκεια οικονομικών και άλλων πόρων, η διογκούμενη γραφειοκρατία, κ.α.) καθώς και με διαπιστωμένες αστοχίες και ελλείψεις του θεσμικού πλαισίου, που ο ίδιος ο «Κλεισθένης» δεν αντιμετωπίζει».
Καλή και Άγια η σκέψη του κ. Μπακογιάννη για τους 7 «Μικρούς Δήμους» αλλά για να μην ξαναμπεί στις καλένδες, πριν αρχίσει να γυρίζει στις γειτονιές, ο νέος Δήμαρχος θα πρέπει να ανατρέξει στο νόμο και να δει τι μπορεί ουσιαστικά να αλλάξει έτσι ώστε οι 7 Κοινότητες να γίνουν πραγματικοί «Μικροί Δήμοι».
Για παράδειγμα: Η μεγαλύτερη –πληθυσμιακά- Κοινότητα του Δήμου Αθηναίων, η 6η (βόρειες κεντρικές συνοικίες, Πλατεία Αμερικής, Κυψέλη, Πλατεία Αττικής και ένα κομμάτι από τα Πατήσια) έχει πληθυσμό γύρω στις 135.000 κατοίκων. Κι αυτό σε σύγκριση με τις 8.000 κατοίκων που έχει το Καρπενήσι, όπου ο κ. Μπακογιάννης ήταν Δήμαρχος. Μόνο η Κυψέλη – όπου γεννήθηκα και ζω ακόμη- έχει 50.000. Και φυσικά το πρόβλημα δεν είναι μόνο της Αθήνας. Για παράδειγμα, ο νέος Καλλικρατικός Δήμος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, αν και ο πληθυσμός αλλάζει λόγω θερινών κατοικιών, έχει τρεις Δημοτικές Κοινότητες, τρία Δημαρχεία και θερινό πληθυσμό άνω των 100.000. Ο Δήμος Περιστερίου απ΄ την άλλη πλευρά, έχει 150.000 κατοίκους και εδώ και χρόνια ενσωματώθηκαν σ αυτόν ο Άγιος Ιερόθεος, η Ανθούπολη, ο Άγιος Γεώργιος, το Μπουρνάζι και άλλες περιοχές. Συνεπώς, μια γενικότερη μελέτη αρκετών περιοχών θα αποβεί ευεργετική για πολλούς δήμους.
Δημήτρης Κωνσταντάρας
