Γράφει ο Βασίλης Κόκκαλης*
Σε κάθε μορφή κρίσης, που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες και τα έθνη, το αξίωμα που πρέπει να τηρούμε με ευλάβεια ως άτομα, ως μέλη μιας κοινωνίας, ως έθνη ενός παγκόσμιου χάρτη, είναι η ομόνοια, η ομοψυχία, η αλληλεγγύη, για να επιτευχθεί ο κοινός σκοπός, που σήμερα είναι η εξάλειψη της πανδημίας και η επιστροφή των κοινωνιών στην προ εμφάνισης της κρίσεως κανονικότητά τους.
Και αυτή η κρίση της πανδημίας του Κορωναιού, που ενέσκυψε αιφνιδίως και μετέβαλλε την ζωή των πολιτών του κόσμου, ανατρέποντας κοινωνικά κεκτημένα, περιστέλλοντας ατομικές και κοινωνικές ελευθερίες, εξαλείφοντας δικαιώματα, πρέπει να αντιμετωπιστεί με την σύμπραξη Πολιτείας και Πολιτών.
Η συντεταγμένη Πολιτεία εκ του ρόλου της οφείλει να λάβει έκτακτα δραστικά μέτρα περιορισμού εξάπλωσης της πανδημίας, ώστε να προασπίσει την δημόσια υγεία και την υγεία ενός εκάστου πολίτη της, ακόμη κι αν τα μέτρα αυτά, περιστέλλουν συνταγματικά αγαθά ύψιστης σημασίας, δηλαδή την ελευθερία, την εργασία, την ίδια την διαβίωση. Από την άλλη πλευρά, ο πολίτης οφείλει να επιδείξει μέγιστη ανοχή και υπομονή στερούμενος πρόσκαιρα από τις αναφαίρετες ελευθερίες του και την εργασία του ως και τα αναγκαία εισοδήματα για τον βιοπορισμό του.
Η επιβολή των σκληρών, πλην αναγκαίων μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας έως τώρα δείχνει να χαίρει της εκτίμησης και τήρησης από την πλειοψηφία των πολιτών, οι οποίοι με τον τρόπο αυτό δηλώνουν εμπράκτως σύμμαχοι της πολιτείας στο έργο της. Όμως οι συμμαχίες εξ ορισμού είναι αμφίδρομες σχέσεις, επομένως, οι πολίτες αξιώνουν από την Πολιτεία να στέκει δίπλα τους ως πιστός σύμμαχος σε αυτή την επώδυνη δοκιμασία, που υφίστανται.
Ο πολίτης θέλει το Κράτος ως τον καθολικό εγγυητή της σφαίρας των δικαιωμάτων του, τόσο στο στάδιο της υγειονομικής κρίσης μεσούσης της πανδημίας, με την λήψη μέτρων βραχυπρόθεσμων, που θα εξασφαλίσουν σε παρόντα χρόνο την υγεία, την περίθαλψη και την ίαση από τυχόν προσβολή του ιού, όσο συγχρόνως και την αξιοπρεπή διαβίωση και επιβίωση του.
Παράλληλα το Κράτος οφείλει να γίνει ο εγγυητής και της επόμενης ημέρας, λαμβάνοντας μέτρα μακροπρόθεσμα και εμπροσθοβαρώς προκειμένου, όταν παρέλθει ο κίνδυνος της πανδημίας και έχει εξασφαλιστεί η υγεία των πολιτών, να μην βρεθούν συντρίμμια, αλλά να μπορέσει ο πολίτης να επανέλθει στην προηγούμενη εργασιακή και οικονομική του κατάσταση στο μέτρο του δυνατού και να ανακτήσει τα απωλεσθέντα.
Για να επιτευχθεί αυτός ο παράλληλος στόχος και δεδομένου του υφεσιακού περιβάλλοντος, απαιτείται η άμεση, ισχυρή και καθολική κρατική παρέμβαση στην οικονομία, στην επιχειρηματικότητα, στην προστασία των εργασιακών σχέσεων, με την στήριξη και της επιχείρησης και των εργαζομένων, με την απόλυτη στήριξη του κοινωνικού κράτους και του κράτους πρόνοιας.
Νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις και πολιτικές, που εκφράζονται με την μερική, αποσπασματική, επιλεκτική κρατική επέμβαση και στήριξη κάποιων από τους πληγέντες επαγγελματικούς κλάδους και πολίτες, την οποία προφανώς ασκεί η Κυβέρνηση, που μεταφράζεται ως πολιτική του «βλέποντας και κάνοντας», δεν αποτελούν μια πολιτική πρόταση ικανή και πρόσφορη, ώστε να δώσει τις διεξόδους, που απαιτεί η υγειονομική και η εν γένει κρίση, που αντιμετωπίζει η Χώρα μας για την επόμενη ημέρα.
Η θέσπιση της παροχής άμεσης οικονομικής ενίσχυσης των 800,00 ευρώ άκρως επιλεκτικά και όχι οριζόντια και καθολικά, η επίσης άνιση διάκριση στην στήριξη των ανέργων και ο διαχωρισμός τους σε μακροχρόνιους και μη, η παρωδία της στήριξης των ελευθέρων επαγγελματιών μέσω της αναξιοπρεπούς επιμόρφωσης, προσφέρουν, όταν καταβληθούν, μια πρόσκαιρη ταμειακή διευκόλυνση στον παρόντα χρόνο, για την επιβίωση μερίδας των πολιτών, όχι όμως για την μακροπρόθεσμη επιβίωση των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών.
Τα μέτρα αυτά, έστω και προσωρινής αποδοτικότητας, δυστυχώς συνοδεύονται από παλινωδίες, που δίνουν την εικόνα του παζαριού για τις κατηγορίες των δικαιούχων αυτών, ενώ δημιουργεί μεταξύ των πολιτών συνθήκες άνισης μεταχείρισης και άδικης εξαίρεσης, που θα θέσουν προφανώς σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή.
Η παντελής έλλειψη λήψης μέτρων, για την στήριξη κλάδων που αφορούν σημαντικούς κρίκους της αλυσίδας της οικονομίας, όπως ο αγροκτηνοδιατροφικός τομέας και η άσκηση πολιτικής με την λογική της μετάθεσης της λήψης μέτρων στο μέλλον, αναλόγως του βαθμού που πλήττονται οι τομείς της οικονομίας, καταδεικνύει αποσπασματική και ευκαιριακή στήριξη των πολιτών, δίχως καθολική στήριξη, εν μέσω μιας κρίσης που αφορά άπαντες.
Λογικό βέβαια χαρακτηρίζεται το επιχείρημα, ότι η Χώρα μας μετά την περίοδο της οικονομικής κρίσης που βίωσε, δεν διαθέτει λεφτόδεντρα (κατά τις δηλώσεις των κυβερνητικών στελεχών) και έχει συγκεκριμένες ταμειακές αντοχές, εννοώντας ότι η ταμειακή δυσχέρεια δικαιολογεί και επιτρέπει την επιλεκτική και αποσπασματική προστασία κοινωνικών και επαγγελματικών κλάδων. Όμως στην παρούσα κρίση τούτο το κυβερνητικό επιχείρημα αντικρούεται ως εξής:
Τυπικά δημοσιονομικά, η Χώρα μας αφενός έχει απελευθερωθεί από τις υποχρεώσεις τήρησης των δημοσιονομικών στόχων, αφετέρου, έχει το πλεονέκτημα της ύπαρξης 37 δις ευρώ, που κληροδότησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ από τις θυσίες του ελληνικού λαού. Πολιτικά, πρέπει να ληφθεί υπόψη, ότι για να απαιτείς από τους πολίτες την καθολική ενεργό στήριξη και τήρηση των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας και να απαιτείς τη σιωπή ή την άκριτη αποδοχή, οφείλεις να στηρίζεις αδιακρίτως τους πολίτες, να κατανέμεις ισομερώς τα βάρη, να διαθέτεις ισότιμα και με αντίληψη κοινωνικής δικαιοσύνης «τα φύλα από τα λεφτόδεντρα», προβαίνοντας σε δίκαιη ιεράρχηση των αναγκών των πολιτών.
Εν μέσω μεγάλων κρίσεων ο στόχος της προάσπισης της δημόσιας υγείας είναι αδιαμφισβήτητα κοινός και άπαντες κινούμαστε σε αυτό το δρόμο. Τούτο όμως, που διαφέρει είναι η πολιτική διαχείριση των υφιστάμενων και διαφαινόμενων συνεπειών σε επίπεδο οικονομίας και κοινωνίας την επόμενη ημέρα. Τότε θα αποδείξει η Κυβέρνηση εάν μπορεί να εφαρμόσει το αξίωμα της αμφίδρομης σχέσης πολιτείας και πολιτών. Το πλέον σίγουρο όμως είναι ότι η αντιπολίτευση θα σταθεί εγγυητής της σχέσεως αυτής προασπίζοντας, διεκδικώντας τα δικαιώματα του συνόλου των πολιτών καθολικά και με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και συνοχής.
* Ο Βασίλης Κόκκαλης είναι βουλευτής Λάρισας, αναπληρωτής τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υφυπουργός
