Θετικά είναι τα πρώτα σχόλια από τη δημοσιοποίηση των συμπερασμάτων των Ολλανδών εμπειρογνωμόνων για τη Θεσσαλία από φορείς που έχουν ασχοληθεί με το ίδιο θέμα. Η οργάνωση WWF, που εκπόνησε ανάλογη μελέτη –για λύσεις βασισμένες στη φύση, δηλαδή όχι «βαριά» έργα– για τη Θεσσαλία, εκτιμά πως οι προτάσεις των εμπειρογνωμόνων κινούνται στη σωστή κατεύθυνση. Σημειώνει, ωστόσο, ότι βασικό θέμα είναι να υπάρξει πολιτική στήριξη, καθώς οι τοπικοί φορείς δεν έχουν πειστεί για την ανάγκη αλλαγής παραδείγματος.
Η περιβαλλοντική οργάνωση WWF εργάστηκε τα τελευταία χρόνια για την κατάρτιση ενός εναλλακτικού σχεδίου για την αντιμετώπιση των πλημμυρών στη δυτική Θεσσαλία, με χρηματοδότηση από το ελβετικό ίδρυμα Mava και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
«Ξεκινήσαμε μετά τον “Ιανό”. Μελετήσαμε επτά υπολεκάνες του Πηνειού και καταλήξαμε στην κατάρτιση ενός masterplan. Στη συνέχεια ξεκινήσαμε να το συζητούμε με τοπικούς φορείς και τη διοίκηση, προσπαθώντας να δούμε υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσε να γίνει πράξη», εξηγεί ο Θάνος Γιαννακάκης, υπεύθυνος λύσεων βασισμένων στη φύση στο WWF.
Από τη δεκαετία του ’30
Οι προτάσεις της μελέτης, που ολοκληρώθηκε πέρυσι, βασίζονται στην αποκατάσταση των ποταμών. «Ηδη από τη δεκαετία του ’30 έχουν γίνει τρομακτικές αλλαγές στο τοπίο της Θεσσαλίας. Εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα κατακλυζόμενων εκτάσεων και δεκάδες χιλιάδες στρέμματα υγροτόπων όλα αποξηράνθηκαν και μετατράπηκαν σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Ποτάμια καταργήθηκαν ή “καναλοποιήθηκαν”, σηκώθηκαν αναχώματα, αποκόπηκαν ποτάμια από τα πλημμυρικά τους πεδία. Αλλαξε η υδρολογία της περιοχής κι εκεί βρίσκεται και η αιτία των πλημμυρών.
Η μελέτη μας προτείνει την αποκατάσταση των ποταμών, την απομάκρυνση των αναχωμάτων που βρίσκονται πολύ κοντά στις κοίτες τους και τη σύνδεση των ποταμών με συγκεκριμένα πλημμυρικά πεδία. Ετσι, σε περιπτώσεις πλημμυρών, το νερό θα βρίσκει διέξοδο σε συγκεκριμένες αγροτικές περιοχές και όχι σε πόλεις και οικισμούς. Παράλληλα, υποστηρίζουμε τη δημιουργία παρόχθιων δασών, την κατασκευή έργων ορεινής υδρονομίας (όπως μικρά φράγματα) και τη δημιουργία πράσινων διαδρόμων στα ποτάμια για την κίνηση χλωρίδας και πανίδας. Ολα αυτά, που βρίσκονται σε πλήρη αρμονία με τις κοινοτικές οδηγίες για τη διαχείριση υδάτων, τους οικοτόπους και τη βιοποικιλότητα, θα μειώσουν τον κίνδυνο πλημμύρας».
Η μελέτη του WWF εξειδικεύτηκε στη λεκάνη απορροής του ποταμού Καλέντζη (παραποτάμου του Πηνειού), ενώ οι λύσεις μελετήθηκαν οικονομικά, έναντι των «κλασικών» μεγάλων έργων υποδομής. Πριν από δύο εβδομάδες, η Περιφέρεια Θεσσαλίας ενέκρινε την πραγματοποίηση διαγωνισμού για την ανάθεση ενός τεχνικού masterplan, το οποίο θα καταλήξει σε έργα βασισμένα στη μελέτη του WWF και μένει να φανεί αν και πότε θα προκηρυχθεί. Η δημοσιοποίηση, από την «Κ», των πρώτων συμπερασμάτων και προτάσεων των Ολλανδών εμπειρογνωμόνων αποδεικνύει ότι μελέτες όπως αυτή του WWF κινούνται στη σωστή κατεύθυνση.
Η ευρωπαϊκή εμπειρία
«Οχι μόνο εμείς, αλλά και πολλοί επιστήμονες από ελληνικά πανεπιστήμια υποστηρίζουμε τα τελευταία χρόνια την ανάγκη αλλαγής παραδείγματος. Οι λύσεις βασισμένες στη φύση δεν είναι ένα θεωρητικό σχήμα, εφαρμόζονται με επιτυχία σε πολλές περιοχές της Ευρώπης. Οι Ολλανδοί εμπειρογνώμονες είπαν τα αυτονόητα, τα οποία όμως δεν ακούγονται στον δημόσιο διάλογο στη χώρα μας. Για παράδειγμα, μιλούν συνεχώς οι τοπικοί πολιτευτές για φράγματα – και είναι αυτονόητο ότι τα φράγματα δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως αντιπλημμυρικά μέσα. Στην Πύλη και στο Μουζάκι είναι τόσα τα φερτά που κατεβάζουν τα ποτάμια, που τα φράγματα θα χρειάζονταν συνεχώς ξεμπάζωμα.
Επιπλέον, έχουμε δει πώς έχουν επηρεάσει φράγματα άλλα ποτάμια συστήματα: Στον Νέστο, για παράδειγμα, ο παράκτιος χώρος έχει υποχωρήσει πολλές δεκάδες μέτρα προς το εσωτερικό, γιατί εμποδίζεται η φυσική λειτουργία του ποταμού. Τα έργα αυτά είναι μονοδιάστατα. Αυτό που χρειάζεται είναι γενναίες πολιτικές αποφάσεις. Να στηριχθεί αυτή η προσέγγιση, να αλλάξει επιτέλους κάτι».
Πηγή: kathimerini.gr
