Η 25η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, υπενθυμίζοντας ότι δεν αποτελεί ιδιωτική υπόθεση. Απεναντίας, η ψυχολογική, σεξουαλική, σωματική , λεκτική βία κατά των γυναικών, αποτελεί σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα που δεν περιορίζεται σε σύνορα, κοινωνικούς, οικονομικούς ή πολιτισμικούς περιορισμούς, αλλά μας αφορά όλους και όλες.
Η βία κατά των γυναικών συνεχίζει να αυξάνεται παγκοσμίως παρά την ισχύουσα νομοθεσία σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και ομάδες. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία 1 στις 3 γυναίκες στην Ευρώπη και 1 στις 4 στην Ελλάδα έχουν υποστεί κακοποίηση μια φορά στη ζωή τους. Για να κατανοηθεί για ποιο λόγο η γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση θα πρέπει να εξηγήσουμε τον κύκλο της βίας.
Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία (Coleman, 1997. Pagelow,1992. Walker,1993) η βία ακολουθεί έναν κύκλο συμβάντων, ένα συγκεκριμένο σχήμα, σύμφωνα με το οποίο η ένταση ανεβαίνει συνεχώς μέχρι να συμβεί ένα οξύ περιστατικό κακοποίησης. Ο κύκλος της βίας εμφανίζεται να έχει τρεις διακριτές φάσεις, που ποικίλουν σε χρόνο και ένταση.
Κατά την πρώτη φάση του κύκλου της βίας αρχίζει να δημιουργείται ένταση και συμβαίνουν κάποια μικρότερης σημασίας επεισόδια κακοποίησης. Οι απόπειρες της γυναίκας να ηρεμήσει το δράστη μπορεί να κυμαίνονται από την εκδήλωση ευγενικής συμπεριφοράς μέχρι και την προσωρινή αποχώρηση από κοντά του.
Η δεύτερη φάση του κύκλου της βίας καλείται η φάση της έκρηξης. Η έλλειψη ελέγχου και τα σοβαρά επεισόδια κακοποίησης διαχωρίζουν αυτή τη φάση από την προηγούμενη. Η αναμονή της δεύτερης φάσης προκαλεί σοβαρό ψυχολογικό στρες στην κακοποιημένη γυναίκα όπου γίνεται αγχώδης, εμφανίζει αϋπνία η υπνηλία, κόπωση, υπέρταση και ταχυπαλμίες. Σε αυτή τη φάση προκαλούνται βάναυσα σωματικά χτυπήματα στη γυναίκα και πολλαπλοί τραυματισμοί.
Η τρίτη φάση χαρακτηρίζεται από την υπερβολική αγάπη, την ευγένεια και τη μεταμελημένη συμπεριφορά του δράστη. Ο δράστης γνωρίζει ότι φέρθηκε άσχημα και προσπαθεί με κάθε τρόπο να εξιλεωθεί. Στη διάρκεια αυτής της φάσης ολοκληρώνεται η μετατροπή της κακοποιημένης γυναίκας σε ψυχολογικό θύμα.
Η κυκλική θεωρία της βίας βοηθά στο να εξηγήσουμε πώς οι κακοποιημένες γυναίκες μετατρέπονται σε θύματα, αποκτούν το αίσθημα αδυναμίας και γιατί δεν μπορούν να ξεφύγουν. Η γυναίκα θυματοποιείται μέσα από τον κύκλο της βίας και της είναι πολύ δύσκολο να βγει από αυτόν. Ωστόσο η γυναίκα σήμερα μπορεί να αναζητήσει στήριξη σε δομές που υπάρχουν σε όλη τη χώρα αλλά και σε ιδιώτες ειδικούς ψυχικής υγείας ώστε να αποκτήσει και πάλι τον έλεγχο στη ζωή της.
Κατερίνα Μακρυγιάννη
Ψυχολόγος, Msc
