Τα τέσσερα σημεία «κλειδιά» για το νέο πρότυπο αγρότη και τη βιώσιμη αγροτική εκμετάλλευση στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (2021-2027), παρουσίασε από το βήμα του 2ου Ευρωπαϊκού Forum Ανάπτυξης που ξεκίνησε σήμερα στη Λάρισα, ο αναπληρωτής τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής Λάρισας κ. Βασίλης Κόκκαλης.
Μιλώντας ως εκπρόσωπος του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα, o κ. Κόκκαλης αναφέρθηκε στην κατάσταση που διαμορφώνεται πανευρωπαϊκά, μέσα από τα σχέδια τριών κανονισμών που παρουσιάστηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούνιο του 2018 για τη νέα ΚΑΠ.
Όπως εξήγησε, οι κανονισμοί αυτοί περιέχουν τα στρατηγικά σχέδια της νέας ΚΑΠ, τη χρηματοδότηση, διαχείριση και την παρακολούθηση της νέας ΚΑΠ και τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των αγορών γεωργικών προϊόντων.
Οι κύριες προτεραιότητες της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής είναι:
Απλούστευση και εκσυγχρονισμός
Δικαιότερη και καλύτερα στοχευμένη κατανομή της άμεσης στήριξης, τόσο σε επίπεδο κρατών μελών όσο και μεταξύ των αγροτών
Στήριξη της ανάπτυξης της γεωργίας που βασίζεται στη γνώση
Ενίσχυση της περιβαλλοντικής φροντίδας και της δράσης για το κλίμα και την επίτευξη των περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων της Ένωσης (European Green Deal κλπ)
Ανανέωση των γενεών για τις αγροτικές περιοχές και τους νέους γεωργούς
Ενίσχυση του κοινωνικοοικονομικού ιστού των αγροτικών περιοχών
Οι κοινές απαιτήσεις της νέας ΚΑΠ περιλαμβάνουν:
Ενισχυμένη αιρεσιμότητα (υποχρεωτικοί κανόνες για όλους – συνένωση πολλαπλής συμμόρφωσης, «πρασινίσματος» και νέας οδηγίας για τα νερά)
Υιοθέτηση κοινών δεικτών παρακολούθησης και αξιολόγησης βάσει στόχων με αυξημένη δυνατότητα αναθεώρησης της πολιτικής και ετήσιας εκκαθάρισης δαπανών.
Επισημαίνεται ότι το 2026, τα κράτη μέλη που θα έχουν πετύχει κατά 90% τους περιβαλλοντικούς/κλιματικούς στόχους, θα επιβραβεύονται με το 5% επί του ποσού που τους κατανέμεται για την αγροτική ανάπτυξη το 2027.
Η νέα πρόταση κανονισμού απομακρύνεται από τη λογική των δύο Πυλώνων και εισαγάγει μια νέα προσέγγιση, αυτή των παρεμβάσεων για την διαμόρφωση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου και ειδικότερα τις:
Παρεμβάσεις άμεσων ενισχύσεων (Βασική εισοδηματική ενίσχυση βιωσιμότητας με τη μορφή ετήσιας ενίσχυσης ανά εκτάριο – η λογική των δικαιωμάτων μπορεί να υιοθετηθεί αν εξυπηρετεί τη λογική της εσωτερικής σύγκλισης)
Συμπληρωματική αναδιανεμητική εισοδηματική ενίσχυση από τις μεγαλύτερες στις μικρότερες αγροτικές εκμεταλλεύσεις (ποσό ανά εκτάριο)
Συμπληρωματική εισοδηματική ενίσχυση για τους νέους γεωργούς (Τουλάχιστον 2% των άμεσων ενισχύσεων για την συμπληρωματική ενίσχυση και την εγκατάστασή τους).
Μείωση των άμεσων ενισχύσεων όταν ένας αγρότης λαμβάνει ποσό πάνω από 60.000/έτος (κλιμακωτά από 25 έως και 100%)
Υιοθέτηση οικολογικών σχημάτων σε επίπεδο κρατών μελών
Προαιρετική συνδεδεμένη ενίσχυση που φτάνει το 10% των άμεσων ενισχύσεων
Ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι (αφορά Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Βουλγαρία)
Τομεακές παρεμβάσεις:
Επιχειρησιακά προγράμματα φρούτων και λαχανικών, οίνου, μελισσοκομίας, λυκίσκου, ελιάς και ελαιολάδου και άλλων τομέων (έως 3% των άμεσων ενισχύσεων).
Επισημαίνεται ότι οριζόντιος στόχος της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής ορίζεται ο εκσυγχρονισμός του αγροτικού τομέα με την προώθηση και τη διάδοση της γνώσης, της καινοτομίας και της ψηφιοποίησης.
Ο στόχος αυτός παρουσιάζει υψηλή συνάφεια με το όραμα του ΣΥΡΙΖΑ για την υιοθέτηση ενός νέου υγιούς και δυναμικού μοντέλου νέου γεωργού και κτηνοτρόφου το οποίο θα στηρίζεται στη γνώση και στις δυνατότητες που προσφέρουν τα τεχνολογικά επιτεύγματα των καινοτόμων αποτελεσμάτων της εφαρμοσμένης έρευνας.»
ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΣΗΜΕΙΑ «ΚΛΕΙΔΙΑ»
Για την επίτευξη του στρατηγικού αυτού οράματος για το μέλλον της Ελληνικής Γεωργίας και Κτηνοτροφίας, ο κ. Κόκκαλης σημείωσε ότι «είναι κορυφαίας προτεραιότητας η αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε σήμερα στο επίπεδο των συζητήσεων και διαπραγματεύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο:
Πρώτο ζήτημα, ο προϋπολογισμός της ΚΑΠ μετά το 2020. Οι ανησυχίες μας εντείνονται από το γεγονός ότι ο αγροτικός κόσμος καλείται να εφαρμόσει μια ΚΑΠ, με αυξημένες περιβαλλοντικές και κλιματικές φιλοδοξίες, στο πλαίσιο ενός μοντέλου εφαρμογής που στηρίζεται στις επιδόσεις, με λιγότερους πόρους. Όπως είναι γνωστό, η Επιτροπή προτείνει τη χρηματοδότηση της ΚΑΠ με το ποσό των 365 δις ευρώ για την περίοδο 2021-2027 (-5% σε τρέχουσες τιμές ή -12% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, για την Ελλάδα, θα διατεθούν συνολικά 18,263 δις € (τρέχουσες τιμές), εκ των οποίων 14,255 δις € για τις άμεσες ενισχύσεις, 3,567 δις για την αγροτική ανάπτυξη και 440 εκ. € για τις αγορές.
Το δεύτερο ζήτημα, ιδιαίτερα κρίσιμο για την Ελλάδα, αφορά στην εξωτερική σύγκλιση των άμεσων ενισχύσεων. Από τις αρχές του 2018 και μέχρι σήμερα, τονίσαμε προς πάσα κατεύθυνση εντός της Ε.Ε. ότι αυτό αποτελεί πεδίο στο οποίο δεν μπορούμε να υποχωρήσουμε. Η πλήρης εξωτερική σύγκλιση που διεκδικεί ένας αριθμός χωρών θα πλήξει ιδιαιτέρως την ελληνική γεωργία ενώ η πρόταση της ΕΕ για την σύγκλιση στο 50% των Κ-Μ κάτω του 90% του μ.ο της ΕΕ στο τέλος της περιόδου, αντιμετωπίζει διάφορες αντιθέσεις. Διαμορφώσαμε, εγκαίρως, συμμαχίες με άλλα κράτη μέλη, και υποστηρίζουμε σθεναρά ότι, στην περίπτωση που δεν αποφευχθεί η περαιτέρω εξωτερική σύγκλιση, τότε θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι διαρθρωτικές διαφορές που συνεπάγονται διαφορετικές προκλήσεις για τους γεωργούς της ΕΕ.
Το τρίτο σημαντικό ζήτημα αφορά στην αυξημένη επικουρικότητα των κρατών μελών. Αν και πρόκειται για μια θετική προσέγγιση, παρά ταύτα έχουμε εκφράσει έντονο προβληματισμό για την μακροπρόθεσμη απομάκρυνση από τον «κοινό» χαρακτήρα της ΚΑΠ, σε συνδυασμό με τους μειωμένους πόρους και την αύξηση των ποσοστών της εθνικής συγχρηματοδότησης στον Πυλώνα ΙΙ.
Το τέταρτο εξίσου σημαντικό ζήτημα αφορά στο νέο μοντέλο εφαρμογής της ΚΑΠ (new delivery model), το οποίο απομακρύνεται πλέον από τη λογική της συμμόρφωσης, υιοθετώντας τη φιλοσοφία της σύνδεσης των αποτελεσμάτων με τις επιδόσεις. Πρόκειται για μια ριζοσπαστική πρόταση, για μια αληθινή πρόκληση, τα αποτελέσματα της οποίας δεν μπορούμε να προδικάσουμε με ασφάλεια από σήμερα.
Ως παράταξη βρισκόμαστε σε συνεχή ώσμωση με τη φωνή και τα θέλω των γεωργών και των κτηνοτρόφων μας και αγωνιζόμαστε από όλα τα επίπεδα στα οποία δικαιολογείται θεσμικώς η παρέμβαση ώστε να ακουστεί η δικιά τους αγωνία για μια νέα ΚΑΠ η οποία στηριζόμενη στη γνώση και στα αποτελέσματα των καινοτόμων τεχνολογιών θα διασφαλίζει το μέλλον των αγροτών μας και θα τους δίνει τα απαραίτητα εφόδια για την προσαρμογή τους στις προκλήσεις του 21ου αιώνα».
Κλείνοντας, ο πρώην υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων πραγματοποίησε μια σύντομη αναφορά στο θέμα των τιμών των αγροτικών προϊόντων, λέγοντας τα εξής: «Πριν λίγες ημέρες από το βήμα της Βουλής, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης «σήκωσε τα χέρια» δηλώνοντας πως δεν υπάρχει λύση. Γνωρίζουμε πως δεν υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης της πολιτείας στις τιμές των προϊόντων. Υπάρχει όμως, και αυτή είναι η ενδυνάμωση του συνεταιριστικού και συνεργατικού κινήματος με φορολογικά κίνητρα στα μέλη αυτών, καθώς και με την αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων των πτωχευμένων συνεταιρισμών από τους υγιείς. Δυστυχώς, τέτοια κίνητρα δεν υπάρχουν στο νομοσχέδιο του ΥπΑΑΤ που πρόκειται να ψηφισθεί σύντομα από τη Βουλή».
