Ήταν περίπου τέτοια ώρα και τέτοια νύχτα το 1987 όταν ο θαλαμοφύλακας μέσα στο δεύτερο λόχο εκείνου του σκληρού τάγματος στον Έβρο άκουγε την ήρεμη φωνή του υπολοχαγού να του λέει ”ξύπνα τους σιγά-σιγά γιατί σε καμιά ώρα φεύγουμε για Σαμοθράκη”.
Τον άκουσαν κι άλλοι μεταξύ ύπνου και ξύπνιου… αφού κάτι σαν βεβαιότητα ότι πάμε σε πόλεμο σερνόταν το τελευταίο διήμερο και ύπνος δεν κόλλαγε…
Αυτή η σκηνή είναι βέβαιο ότι εκτυλίχθηκε σε κάθε στρατιωτική μονάδα της μάχιμης ακριτικής γραμμής, ενώ στον Σταθμό Λαρίσης η συγκινητική εικόνα θύμιζε την 28η και 29η Οκτωβρίου όπου φαντάροι αποχαιρετούσαν τις δακρυσμένες μητέρες και γυναίκες τους.
Όμως, αυτό που ζήσαμε, τότε, λαός και στρατός, είχε ένα παρονομαστή. Το όνομα Ανδρέας Παπανδρέου.
Ο πρωταγωνιστής της βαθύτερης εθνικής κρίσης εν καιρώ ειρήνης που κατάφερε κόντρα στην ”παράδοση” των ”ειρηνικών” κρίσεων, να δώσει το hapy end στην Ελλάδα.
Ο ιστορικός και πολιτικός αναλυτής Νίκος Κλειτσίκας το περιγράφει πιο ψυχρά: ”Τότε η Πατρίδα μας είχε Έλληνα πρωθυπουργό κι όχι ελληνόφωνους πολιτικούς ηγέτες”.
Ο δε βετεράνος και προσφάτως αποθανών εφημεριδάς της πατριωτικής και μαχόμενης Αριστεράς και όχι της ”νέας…” Θύμιος Παπαικολάου έγραφε τότε: ”Σήμερα ο Ανδρέας Παπανδρέου… ανεξάρτητα από την ιδεολογική τοποθέτηση του καθενός, αποτελεί πολιτικό ηγέτη τεράστιου ιστορικού βεληνεκούς”
Πέρα από τις προσωπικές ή πολιτικές, όμως, προσεγγίσεις, εκείνα τα κρίσιμα 24ωρα μια σειρά επιλογών του Ανδρέα απέτρεψαν τον πόλεμο χωρίς η Ελλάδα να ταπεινωθεί.
Δεν δίστασε να ντύσει επίστρατους.
Δεν δίστασε να απευθύνει πολεμικό-στην ουσία-διάγγελμα προς τον Στρατό, τον λαό, που ήταν σίγουρα και μήνυμα προς Άγκυρα και Ουάσιγκτον.
Δεν δίστασε να ενεργοποιήσει παλιά συμφωνία δημιουργώντας άξονα Ελλάδας-Βουλγαρίας, όσο αδιανόητο κι αν ήταν αυτό ανάμεσα σε χώρες των δύο κόσμων του Ψυχρού, τότε, Πολέμου που καλά ακόμα κρατούσε.
Δεν δίστασε να σταματήσει τη λειτουργία της αμερικανικής βάσης στη Νέα Μάκρη.
Δεν δίστασε να έρθει σε συμφωνία με την Συρία του Χαφέζ Αλ Άσαντ, στον οποίο έστειλε τον τότε αρχηγό της ΕΥΠ Κώστα Τσίμα.
Ο Τσίμας είχε εντολή από τον Αντρέα να του δώσει μόνο ένα σφραγισμένο γράμμα. Αυτό και μόνο είχε σαν συνέπεια την μετακίνηση 10 συριακών μεραρχιών στα νότια της Τουρκίας με τη δήλωση ”όποιος Τούρκος στρατιώτης πατήσει σε ελληνικό έδαφος, είναι σα να πατάει σε συριακό.
Και το ΣΙΣΜΙΚ δεν βγήκε.
Ο Οζάλ είχε υποστεί μια ταπεινωτική εθνική ήττα.
