Σε καθεστώς παγκοσμιοποίησης, όπως σήμερα, υπάρχει υψηλή αλληλεξάρτηση μεταξύ χωρών. Αυτό σημαίνει ότι όταν μια χώρα λαμβάνει αποφάσεις επηρεάζει και επηρεάζεται απο το ευρύτερο περιβάλλον.
Δεν είναι τυχαίες, άλλωστε, οι παλιότερες έντονες πιέσεις Σοίμπλε για αλλαγή του ναυτιλιακού καθεστώτος στην Ελλάδα (σήμερα η Ελληνική ναυτιλία εκπροσωπεί το 50% της Ευρωπαικής!) με σκοπό να οφελήσει την Γερμανική ναυτιλία. Αν, λοιπόν, θέλουμε να είμαστε «ανεξάρτητοι» και «αξιοπρεπείς» – όπως συνήθιζαν να επαναλαμβάνουν με στόμφο πολλά μέλη της κυβέρνησης– το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να γίνουμε ανταγωνιστικοί χτίζοντας ένα ισχυρό παραγωγικό ιστό που θα κάνει την οικονομία σταθερή και εξωστρεφή.
Έτσι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις διάφορες πιέσεις. Και το βασικό συστατικό στοιχείο για να φτιάξουμε ισχυρή και σταθερή οικονομία που θα μας καταστήσει «ανεξάρτητους» είναι οι σοβαρές δομικές μεταρρυθμίσεις στο κράτος και στους θεσμούς μας.
Σήμερα, η Ελληνική οικονομία είναι κυρίως μια οικονομία υπηρεσιών. Με την τωρινή της δομή δεν υπάρχει η δυνατότητα να δημιουργηθεί μια βιώσιμη και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Αν συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο το μόνο βέβαιο είναι ότι θα εξακολουθούμε να παράγουμε ελλειμματικά ισοζύγια.
Ακόμα και να μας έσβηναν όλο το χρέος, συνεχίζοντας το ίδιο τροπάρι θα οδηγούμασταν στο ίδιο σημείο αδυναμίας και χρεοκοπίας.
Συνεπώς, η Ελλάδα χρειάζεται αλλαγή του οικονομικού της μοντέλου. Για να μπορέσει να χτίσει ένα ευοίωνο μέλλον για τις σημερινές και τις επόμενες γενιές πρέπει να αποκτήσει δυνατό παραγωγικό ιστό που θα οδηγήσει σε θετικό ισοζύγιο πληρωμών. Αυτό είναι το κλειδί.
Δηλαδή, παράλληλα με τις υπηρεσίες πρέπει να διαμορφώσουμε μια παραγωγική οικονομία που θα είναι ανταγωνιστική και εξωστρεφής.
Για να το καταφέρουμε αυτό πρέπει να χτίσουμε ένα μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό πλάνο που θα στηρίζει τις βιομηχανίες και τους κλάδους που έχουν συγκριτικό στρατηγικό πλεονέκτημα και μπορούν να ανταπεξέλθουν σε ένα παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον (π.χ. τουρισμός, γεωργία, ναυτιλία).
Η συμβουλευτική εταιρεία McKinsey έχει πραγματοποιήσει μια εμπεριστατωμένη μελέτη («Greece 10 years ahead») για το πως η Ελλάδα μπορεί να υλοποιήσει μια αναπτυξιακή στρατηγική που θα βασίζεται στις αρχές της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας, της εξωστρέφειας, της προσέλκυσης επενδύσεων και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Δυστυχώς, η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει κάποιο συνολικό σχέδιο ανάταξης της οικονομίας. Ούτε διαθέτει το κατάλληλο πολιτικό προσωπικό που να ενδιαφέρεται να κάνει μακροπρόθεσμες τομές, να διαθέτει την απαραίτητη τεχνοκρατική επάρκεια, ή τις απαραίτητες γνώσεις και μόρφωση για να μπορεί να κατανοήσει και να συνδέσει τις παγκόσμιες οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις με τις Ελληνικές στοχεύσεις.
Για να τα καταφέρουμε δεν χρειαζόμαστε μαγικά. Χρειαζόμαστε δύο πράγματα: ένα εμπεριστατωμένο οικονομικό πλάνο και το ικανό πολιτικό προσωπικό να το υλοποιήσει. Η Ελλάδα αξίζει πολύ καλύτερα. Οι επόμενες εκλογές θα κρίνουν αν όντως η πλειοψηφία το θέλει.
Ο Μικέλης Χατζηγάκης είναι οικονομολόγος (LSE, Tufts).
Σήμερα είναι μεταπτυχιακός φοιτητής στην Σχολή Κέννεντυ του Χάρβαρντ.
