Στο Υπουργικό Συμβούλιο παρουσιάστηκε η μεγάλη διοικητική μεταρρύθμιση για τον χώρο της δόμησης και του ακινήτου, με τη δημιουργία του Εθνικός Οργανισμός Κτηματολογίου και Ελέγχου Δόμησης (ΕΟΚΕΔ). Πρόκειται για νομοθετική πρωτοβουλία των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Εσωτερικών, με στόχο την ενιαία οργάνωση όλων των υπηρεσιών γύρω από το ακίνητο και τις οικοδομικές άδειες.
Με τον νέο Οργανισμό, οι αρμοδιότητες έκδοσης οικοδομικών αδειών και ελέγχου κατασκευών αφαιρούνται από τους Δήμους και μεταφέρονται στην κεντρική διοίκηση, καταργώντας τις υπάρχουσες Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) ως αυτοτελείς δημοτικές δομές. Οι Δήμοι διατηρούν τον πολεοδομικό σχεδιασμό, τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια και τις χωροταξικές ρυθμίσεις, όχι όμως τις άδειες και τους ελέγχους.
Η μεταρρύθμιση παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Κυριάκος Μητσοτάκης, στο πλαίσιο της συνολικής ψηφιοποίησης του κράτους. Κεντρικός στόχος είναι η δημιουργία ενός ψηφιακού one-stop-shop για κάθε θέμα ακινήτου, ώστε ο πολίτης να εξυπηρετείται από ένα σημείο, χωρίς υποχρέωση εντοπιότητας και με ενιαίες διαδικασίες σε όλη τη χώρα.
Σημαντική καινοτομία αποτελεί η εισαγωγή ελέγχων οικοδομικών αδειών με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Το νέο σύστημα θα πραγματοποιεί στοχευμένους ελέγχους σε περίπου 30% των εκδιδόμενων αδειών, δίνοντας προτεραιότητα σε φακέλους αυξημένου ρίσκου, σε προστατευόμενες περιοχές και σε ζώνες με αυξημένη πολεοδομική παραβατικότητα.
Η κυβερνητική παρέμβαση έρχεται ως απάντηση στη σημερινή εικόνα των ΥΔΟΜ, όπου μόλις 185 από τους 332 δήμους της χώρας διαθέτουν πολεοδομία, ενώ σε πολλές υπηρεσίες ο χρόνος έκδοσης άδειας ξεπερνά τους τρεις μήνες και σε ακραίες περιπτώσεις έχει καταγραφεί ακόμη και αναμονή πέντε ετών.
Χρονοδιάγραμμα εφαρμογής
Σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό:
Τέλος α’ τριμήνου 2026: ψήφιση του νομοθετικού πλαισίου
Ιούνιος 2026: πιλοτική εφαρμογή σε επιλεγμένα Περιφερειακά και Τοπικά Κέντρα
Αρχές 2027: πλήρης λειτουργία του ΕΟΚΕΔ σε όλη τη χώρα
Παράλληλα, προβλέπεται ότι το προσωπικό των ΥΔΟΜ μεταφέρεται στον νέο φορέα με διασφάλιση της εργασιακής του συνέχειας.
Η κυβέρνηση κάνει λόγο για τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στον χώρο της δόμησης από το 2015, με στόχο την ταχύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, την ισότιμη μεταχείριση σε όλη τη χώρα και την πλήρη ψηφιοποίηση των διαδικασιών γύρω από το ακίνητο.


