«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου…», αναφέρει ο ποιητής μας, Οδυσσέας Ελύτης στο ποίημα «Άξιον Εστί» για τη διαχρονικότητα της γλώσσας και την εξακτίνωσή της στα βάθη της ιστορικής μας ύπαρξης, στα Ομηρικά Χρόνια. Την ύπαρξή μας αυτή, διατήρησε η γλώσσα μας ανά τους αιώνες, σ’ ένα πολιτισμικό συγκρητισμό με άλλους λαούς και σ’ ένα καθρέφτισμα της νοοτροπίας μας, μα και της ηθοτροπίας μας. Και κατά πως λέει ο γλωσσολόγος μελετητής Wittegenstein: «Τα όρια της γλώσσας μου καθορίζουν τα όρια του κόσμου μου», η ελληνική γλώσσα διαστελλόταν και συστελλόταν ανάλογα με την ιστορία και τα γεωγραφική όρια της κρατικής ύπαρξης αλλά και της εθνολογικής μας υπόστασης. Και τα «γεωγραφικά» όρια της γλώσσας μας εκτείνονταν από τις αποικίες στη λεκάνη του Εύξεινου Πόντου και της Μεσογείου των αρχαίων χρόνων μέχρι τις παροικίες του απόδημου Ελληνισμού ανά τον κόσμο. Ίχνη ορατά στις προμετωπίδες των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων στα σύγχρονα κέντρα του μητροπολιτικού κόσμου, στις φιλοτεχνημένες με αρχαία γνωμικά αίθουσες στα Δημαρχεία και στα μουσεία, ακόμα και στις μακρινές ηπείρους σε Αμερική και Αυστραλία τονίζουν ανάγλυφα την παγκοσμιότητά της.
Η ελληνική γλώσσα λοιπόν, είναι παρούσα ανά τους λαούς, καταγράφοντας με την νοηματοδότησή της το υψηλό πολιτισμικό της αποτύπωμα. Υψηλό πολιτισμικό αποτύπωμα, γιατί η ελληνική γλώσσα δεν απεικονίζει μόνο την αφετηριακή αρχετυπική συνάφεια της πολιτισμικής μας ωρίμανσης με την βιολογική μας εξέλιξη (νήπιο= νη+ έπος, αυτό που δεν έχει λόγο), αλλά αποτύπωσε ακόμα και τις βαθύτερες αξιακές σχέσεις του ανθρώπου με την οργανωμένη σε θεσμούς δημοκρατική κοινωνία στα ονόματα των πολιτών, π.χ. Σωκράτης= αυτός που σώζει το κράτος, Δημοσθένης = το σθένος του Δήμου, Αριστοτέλης= αυτός που έχει σκοπό (τέλος) το άριστο. Επιπλέον, η δομή της ελληνικής γλώσσας δεν αποτελεί μόνο το πρόπλασμα των ιατρικών και θετικών επιστημών αλλά και αποτελεί δομικό στοιχείο της λειτουργίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών και της εξέλιξης της τεχνητής νοημοσύνης π.χ. γλώσσα προγραμματισμού Logo = Λογική.
Μα πάνω από όλα, η γλώσσα είναι παιδαγωγός των ανθρώπων κάθε λαού, καθώς κάθε γενεά εμβαπτίζεται στα εμπεριέχοντα νοήματά της: τη θρησκευτική ευλάβεια, τον ιστορικό ηρωισμό, τον ερευνητικό επιστημονισμό, το πολιτισμικό θησαυρό (γραπτό και προφορικό), το δημοκρατικό κοινωνισμό της.
Τη μορφή και τα νοήματα της γλώσσας μας ύμνησαν έλληνες και ξένοι διανοητές. Αναφέρει σχετικά ο μελετητής Άγγλος ιστορικός Gibbon, o οποίος υμνεί τη γλώσσα στην αρχαία μορφή της «ως μουσικωτάτη και γονιμωτάτη γλώσσα», ενώ ο ποιητής μας, Κωστής Παλαμάς λέγει χαρακτηριστικά: «τα λόγια της ευφραίνουν, των αηδονιών τα ονείρατα και των περιστεριών, και τους αλαφροΐσκιωτους μαγεύουν».
Και καθώς φέτος γιορτάζουμε τα 200 χρόνια ελεύθερου κρατικού βίου, δεν μπορούμε παρά να θυμηθούμε την αγωνία του εθνικού μας ποιητή, Διονυσίου Σολωμού, ο οποίος «αναφώνησε» στα δύσκολα χρόνια της δουλείας: ««Μήγαρις έχω άλλο στο νου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα», συναρθρώροντας την ελεύθερη μας ύπαρξη, με την προϋπόθεση της προστασίας της γλώσσας μας.
Η σημερινή ημέρα, 9η Φεβρουαρίου, η οποία καθιερώθηκε ως παγκόσμια ημέρα της ελληνικής γλώσσας, δείγμα αναγνώρισης της παγκόσμιας προσφοράς, τονίζει το αδιάλειπτο χρέος όλων μας όχι μόνο για μέριμνα προς ανεπιτήδευτη καλλιέργειά της αλλά και για τη διάδοσή της ανά τον κόσμο… κτίζοντας μια γέφυρα επικοινωνίας πάνω και μέσα σ’ αυτόν!
Γράφει ο Άρης Μυλωνάς, Διευθυντής στο 6ο ΓΕΛ
Author: Trikalanews
