Που το πάει η Τουρκία;

Η Τουρκία του Ερντογάν συνεχίζει να κλιμακώνει την επιθετική της εξωτερική πολιτική φτάνοντας σε πρωτόγνωρα επίπεδα υπογράφοντας ένα απαράδεκτο μνημόνιο συνεργασίας με την Λιβύη. Για την ακρίβεια το μνημόνιο μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης δεν είναι ένα αλλά δύο: το ένα αφορά τα ζητήματα της θάλασσας και το άλλο που αφορά στρατιωτική συνεργασία. Ιδιαίτερα το δεύτερο μνημόνιο είναι πολύ πιθανό να παραβιάζει το εμπάργκο που έχει επιβληθεί στην Λιβύη από το συμβούλιο ασφαλείας για την μεταφορά όπλων. Άσχημα σημάδια για το μέλλον.

Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, επέδειξε από την πρώτη στιγμή σωστά αντανακλαστικά και έθεσε το θέμα της Τουρκίας στην ΕΕ, όπως επίσης ξεκαθάρισε ότι θα απελαθεί ο πρέσβης της Λιβύης αν δεν φέρει την συμφωνία στο φως. Η Ελλάδα κατέστησε σαφές ότι η διπλωματική της θέση δεν εξαρτάται από τις κινήσεις της Τουρκίας αλλά έχει συγκεκριμένη στρατηγική και εξέπεμψε αυστηρά μηνύματα προς τον γείτονα της.

Στην πραγματικότητα η Τουρκία επιδιώκει να τοποθετήσει στρατηγικά την θέση της για συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων στο Αιγαίο. Ο Ερντογάν προσπαθεί να εμπεδώσει την ιδέα ότι τα νησιά μας δεν έχουν υφαλοκρηπίδα – όχι μόνο για το Καστελόριζο αλλά και για τα νησιά του Αιγαίου.  Άλλωστε, η Τουρκική διπλωματία βασίζει αυτή την πολιτική της στο γεγονός ότι δεν έχει υπογράψει την σύμβαση του δικαίου της θάλασσας. Ταυτοχρόνως, είναι σαφές ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί όλα τα όπλα, ακόμα και το μεταναστευτικό, για να πιέσει την χώρα μας και την ΕΕ. Ο γείτονας μας έχει εργαλιοποιήσει ανθρώπινες ψυχές και απειλεί ευθέως την Ευρώπη, αλλά και εμάς, με απώτερο σκοπό να έχει μεγαλύτερο μερίδιο στην ενεργειακή σκακιέρα της περιοχής. Και, από ότι φαίνεται, δεν λογαριάζει καθόλου την όποια ισχύ των Ευρωπαίων.

Ως πρώτο «όπλο» η Ελληνική διπλωματία έχει με το μέρος της στο διεθνές δίκαιο. Είναι, όμως, αρκετή η επίκληση του διεθνούς δικαίου; Άλλωστε, η Τουρκία έχει δείξει πολλάκις πως δεν έχει ιδιαίτερο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο. Πρόσφατα, ξεκίνησε με ερευνητικά σκάφη κοντά στην Κύπρο και συνέχισε με γεωτρήσεις δείχνοντας περιφρόνηση στο διεθνές δίκαιο. Ενδεχομένως, το Τουρκικό υπουργείο εξωτερικών να ετοιμάζει κάτι παρόμοιο στα νότια της Κρήτης.

Επίσης, η Ελλάδα διεθνοποίησε το ζήτημα, ως όφειλε, και το έβαλε πρώτο θέμα στο τραπέζι του ΝΑΤΟ αλλά της ΕΕ. Ωστόσο, δυστυχώς, οι Ευρωπαίοι εταίροι μας δείχνουν ανήμποροι να βοηθήσουν. Και αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι ο Ερντογάν δεν τους υπολογίζει στην στρατηγική που χαράσσει.

Από την άλλη πλευρά, και ο πρόεδρος Τραμπ δείχνει να τα έχει βρει με τον Ερντογάν, φθάνοντας μάλιστα σε σημείο να στηρίξει τον Τούρκο πρόεδρο για την αγορά των πυραύλων S-400. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν από λίγο καιρό ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Νίκολας Μπερνς, δήλωσε πως η Ελλάδα ίσως να μην μπορεί να εμπιστευτεί την Αμερικανική κυβέρνηση σε περίπτωση ατυχήματος στο Αιγαίο. Συνεπώς, προς το παρών βρισκόμαστε σε δύσκολο μονοπάτι εφόσον οι διεθνείς συμμαχίες μας δεν δείχνουν την αναμενομένη διάθεση στήριξης.

Οι επόμενες εβδομάδες και μήνες θα αποδειχθούν ιδιαίτερα κρίσιμοι για τις εξελίξεις στην γεωπολιτική σκακιέρα της Μεσογείου. Συνεπώς, η εθνική ενότητα είναι βασικό στοιχείο στην αντιμετώπιση μιας ενδεχόμενης σοβαρής κρίσης στο Αιγαίο. Η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση πρέπει να αναζητήσουν και να βρουν πεδία συνεννόησης και συναίνεσης έτσι ώστε να υπάρξει μια εθνική στρατηγική. Από εκεί και πέρα θα πρέπει να κινητοποιήσουμε όλο τον απόδημο Ελληνισμό και όλους τους συμμάχους μας για να διατηρηθεί η διεθνής νομιμότητα.

Μικέλης Χατζηγάκης