Πρωτοσέλιδο άρθρο του Χρίστου Λιάπη για τον Μιχαήλ Γκορμπατσώφ

Ανατρέχοντας στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, τότε που πολλά απ’ όσα σήμερα θεωρούνται δεδομένα (ή τουλάχιστον έτσι τα εκλαμβάναμε μέχρι την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία) αποτελούσαν αγωνιώδη ζητούμενα για ολόκληρη την ανθρωπότητα, θυμόμαστε τις συναντήσεις κορυφής Ρήγκαν – Γκορμπατσώφ. Ο αμερικανός Πρόεδρος, φανατικός πολέμιος της «Σοβιετικής απειλής» αλλά και τολμηρά διορατικός ώστε να βαδίσει στο δρόμο της προσέγγισης, δίπλα στον Μιχαήλ Γκορμπατσώφ. Σαν φρουτώδες, στιβαρό, αμερικανικό bourbon δίπλα σε ξεθυμασμένη βότκα μιας από χρόνια παρηκμασμένης νομενκλατούρας. Ο λαμπερός, ώριμος, «blended and matured» ηθοποιός, πλάι στο διασημότερο ομαλό αιμαγγείωμα μετώπου της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας. Ο ένας περιέγραφε το όραμά του για την καταρρέουσα ΕΣΣΔ με λέξεις όπως «περεστρόικα» και «γλάσνοστ». Ο άλλος συνέπαιρνε το μέσο Αμερικανό με τον πιασάρικο «πόλεμο των άστρων», την από του διαστήματος προστασία από ενδεχόμενη σοβιετική επίθεση των –κατά τα άλλα χρεοκοπημένων- ΗΠΑ. Ας μην υψώθηκε ποτέ, παρά μόνο στις προεκλογικές εκστρατείες των ρεπουμπλικάνων, η αντιπυραυλική ασπίδα της Αμερικής, η έκβαση του Ψυχρού Πολέμου είχε ήδη κριθεί, με τρόπο πιο προβλέψιμο ακόμη και από το φινάλε των καουμπόικων ταινιών που πρωταγωνιστούσε ο Ρέιγκαν, εκεί όπου νικάει πάντα ο «καλός Αμερικάνος».

Τα κάστρα πέφτουν από μέσα, η ΕΣΣΔ κατέρρευσε δίχως πόλεμο, και ο Γκόρμπι κατέληξε να διαφημίζει πίτσες για λογαριασμό της Pizza Hut. Όμως και οι άνθρωποι πέφτουν από μέσα και στους εγκεφαλικούς λοβούς που ονειρεύτηκαν διαστημικές πλατφόρμες άρχισαν να αναπτύσσονται οι δυστροφικοί νευρίτες της νόσου του Alzheimer. Πλάκες αμυλοειδούς, σαν διαστρικές, δορυφορικές εξέδρες στον φλοιό του προεδρικού εγκεφάλου και η άνοια να μεγαλώνει το διάστημα ανάμεσα στη μνήμη και στη λησμονιά. Εκείνοι που φεύγουν γίνονται αστέρια, στον ουρανό της θύμησης που πολεμά ενάντια στο ξεθώριασμα της λησμονιάς. Ο γιος του Ρέιγκαν έγραφε για τον κολυμβητικό ανταγωνισμό με τον πατέρα του πως ο ναυαγοσώστης, στα νιάτα του, εξηντάρης τότε Ρέιγκαν έχασε πρώτη φορά στο κολύμπι από το γιο του όταν ο τελευταίος έφτασε στην ηλικία των 12 ετών. «Όλες οι κούρσες είναι μπερδεμένες στο μυαλό του πατέρα μου» έγραφε στο αμερικάνικο Esquire «όλες εκτός από μία»… Εμείς ίσως αξίζει να θυμόμαστε κάτι απ’ τη ζωή ενός ανθρώπου που η αρρώστια τού πήρε μακριά όλες του τις μνήμες». Και ίσως κάτι αντίστοιχο να αξίζει να θυμόμαστε και από τη ζωή του Μιχαήλ Σεργκέγιεβιτς Γκορμπατσώφ που έφυγε και εκείνος, 17 χρόνια μετά τον Ρόναλντ Ρήγκαν,  για το μεγάλο ταξίδι, οποία και αν ήταν η «σοβαρή και παρατεταμένη ασθένεια» που αντιμετώπιζε.…έστω και αν πολλοί στη χώρα του θα προτιμούσαν, μάλλον, να τον ξεχάσουν.