Το πρόβλημα με τη λέξη «έξυπνος» για εμάς τους Έλληνες, είναι ότι δεν αποτελεί απλά τη μετάφραση της λέξης “smart” (που σημειωτέον χρησιμοποιείται για να περιγράψει την «τεχνολογική αναβάθμιση»): αντίθετα, είναι μια δαιμονοποιημένη λέξη, καθώς αυτο-θεωρούμαστε ο πιο έξυπνος λαός του κόσμου, ανεξάρτητα αν μας ξεγελούν οι ίδιες οι κυβερνήσεις μας. Άρα, πως να τολμήσεις να μιλήσεις για «έξυπνος»; Αμέσως θα σε στοχοποιήσουν: «ποιός έξυπνος; σιγά τον έξυπνο! αυτός έξυπνος; εγώ τότε τι είμαι, κουτός;» και πολλά ανάλογα όμορφα. Γιατί λοιπόν την «έξυπνη πόλη» να μην την έλεγαν «ανόητη»; Γιατί η αγγλική ορολογία να μην ήταν «stupid» ή «fool» ή κάτι αντίστοιχο τέλος πάντων; Λιγότερη αντίδραση και περίγελος θα υπήρχε.
Ας παραγνωρίζουμε για λίγο την τεχνολογία και ας κοιτάξουμε γύρω μας για να διαπιστώσουμε πόσο έξυπνοι είμαστε, ξεχνώντας αν ξέρουμε καλό πολλαπλασιασμό ή να λύνουμε άλλα προβλήματα.
Ας αναλογιστούμε για λίγο τον τρόπο που οδηγούμε, που παρκάρουμε, που συμπεριφερόμαστε στον υπάλληλο, στο δάσκαλο, στο γείτονα, που μαζεύουμε και πετάμε τα σκουπίδια μας, αν τηρούμε την ουρά αναμονής, αν σκεφτόμαστε τον διπλανό μας όταν καπνίζουμε … (και ασφαλώς μπορώ να παραθέσω και άλλα). Αν όλα αυτά γίνονται όμορφα και δεν μας ενοχλούν όπως γίνονται, τότε ειλικρινά, δεν χρειαζόμαστε κανέναν να προσπαθήσει να βελτιώσει κάτι, να αλλάξει συνήθειες (με ενθάρρυνση ή με επιβολή), να προβάλει την πόλη μας στην υπόλοιπη Ελλάδα και τον κόσμο, να προσελκύσει ανθρώπους που παλαιότερα άκουγαν για Τρίκαλα και θυμόντουσαν το Χατζηχρήστο ως «Θύμιο», να ενθαρρύνει τα σχολεία να παράξουν καινοτομία (!), να μιλήσει σε όσους δεν άκουγαν.
Και με βεβαιότητα, δεν θα χρειαστούμε την τεχνολογία να μας δείξει στο κινητό τηλέφωνο τις δραστηριότητες της πόλης ή για να δηλώσουμε ένα πρόβλημα προκειμένου να μας το λύσει ο Δήμος (που κακώς δεν είναι από πίσω από το ζωάκι μας να μας καθαρίζει τις ακαθαρσίες που αφήνει) και πολλά άλλα.
Επιπρόσθετα, ως «τετραπέρατοι» (όχι απλά έξυπνοι) που είμαστε όλοι μας -και ζητώ και τη συμβολή των Δημοσιογράφων μας σε αυτό- ας θυμηθούμε την ιστορία με το Πανεπιστήμιο.
Είμαι βέβαιος ότι θα μας βοηθήσουν με στοιχεία από την αρθρογραφία τους, ώστε να μας πουν πόσο υποστήριξαν οι φορείς της πόλης μας τη λειτουργία των πανεπιστημίων της όλα αυτά τα χρόνια: πόσες φορές απευθύνθηκαν στα τοπικά Τμήματα να τους λύσουν κάποιο πρόβλημα;
Πόσες φορές συνεργάστηκαν σε ερευνητικά ή αναπτυξιακά προγράμματα; Πόσα συνέδρια εθνικά ή διεθνή πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία των φορέων της πόλης μας και σε συνεργασία με τα Τμήματα ώστε να φανεί παντού πόσο μεγάλη αξία έχουν τα δεύτερα; Από την άλλη, τα τοπικά τμήματα πανεπιστημίων, πόσες φορές συνεργάστηκαν με τους φορείς της πόλης ή του νομού μας; πόσες πατέντες έγιναν για τα Τρίκαλα από τα τοπικά πανεπιστήμια; Εύχομαι να είναι πολλές, αλλά φοβάμαι ότι με λίγες εξαιρέσεις, απουσιάζει η σύνδεση του πανεπιστημίου με την αγορά και την κοινωνία μας, όπως συμβαίνει παντού στην Ελλάδα (με λίγες πάλι εξαιρέσεις).
Ξαφνικά όμως, όταν ακούστηκε ότι αντί του Τμήματος ΤΕΙ (που σημειωτέον ομώνυμο, ακριβώς, λειτουργούσε και στη Λάρισα και ήταν θέμα χρόνου να αυτο-καταργηθεί) ιδρύεται νέο, πανεπιστημιακό τμήμα, κάποιοι αποφάσισαν να αντιδράσουν με συλλαλητήριο. Εγώ θα πρότεινα και άλλα μέτρα: να κλείσουμε το σιδηρόδρομο και τις εθνικές οδούς, όπως και να μποϊκοτάρουμε το Βόλο, ώστε να μην πηγαίνουμε για μπάνιο και για τσίπουρο στις παραλίες του και στα εξοχικά μας (όσοι έχουν). Θα πρότεινα να κυματίσουν μεσίστια οι σημαίες στα δημόσια κτίρια και να κηρύξουμε και τοπική, μαύρη, επέτειο. Ανάλογες «όμορφες» αντιδράσεις, για ανάλογες «αδικίες», ετοιμάζουν και οι λοιπές Θεσσαλικές πόλεις, ορίζοντας έναν περιφερειακό «εμφύλιο» (ενδιαφέρον αν μη τι άλλο για το ποιος επωφελείται από αυτόν).
Θα θυμίσω μόνο σε όλους, ότι επί 6 μήνες που βρίσκονταν σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Πανεπιστημίου και ΤΕΙ Θεσσαλίας (όχι με το Υπουργείο), οι οποίες οδήγησαν σε αυτό το σχέδιο (το οποίο σημειωτέον τηρεί αριθμητικά τις ισορροπίες που προϋπήρχανε), ο μόνος που κινητοποιήθηκε, κινητοποίησε, επιχειρηματολόγησε και κέρδισε για τα Τρίκαλα, ήταν ο Δήμος, με μια μικρή αριθμητικά επιτροπή και με την εύλογη και σημαντική συνεργασία εκπροσώπων των περισσότερων των φορέων.
Τι άραγε να άλλαξε και ξαφνικά «παίρνουμε τ’ άρματα»; Με ποιον τρόπο ακριβώς αισθανόμαστε αδικημένοι; Αν θεωρούμε ως περιοχή ότι χρειάζεται κάποιο Πανεπιστήμιο, ας φροντίσουμε στα επόμενα χρόνια να στηρίξουμε όλοι μας κάποιο ουσιαστικό θεματικό αντικείμενο, με καλύτερο τρόπο από όσο στηρίξαμε ή στηρίζουμε την έξυπνη πόλη μας τουλάχιστον.
Ας δουλέψουμε σωστά και σκληρά, ώστε να εκμεταλλευτούμε τα ισχυρά μας πλεονεκτήματα σε συνεργασία με το νέο Πανεπιστήμιο και να προσελκύσουμε κάποιο νέο Τμήμα. Και ας βοηθήσουν όλοι σε αυτό. Αν υπήρχε άλλωστε, ανάλογη κινητοποίηση όλα τα προηγούμενα 19 χρόνια (τόσα αναφέρονται ότι παρήλθαν από το προηγούμενο συλλαλητήριο), θα ήταν ενδεχομένως διαφορετικές και οι αριθμητικές ισορροπίες. Ποιος δεν θα ήθελε ένα «Harvard» στα Τρίκαλα αντί να πηγαίνουμε εμείς εκεί;
Μπορεί να μην ακούγομαι ευχάριστος και να στεναχωρώ κάποιους με τις αλήθειες που προσπαθώ να εκφράσω, αλλά πιστέψτε με δεν φταίει αυτός που γράφει για την πραγματικότητα. Το νέο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είναι μια ανάγκη που δεν πρέπει και δεν την επιβάλει η παρούσα, η προηγούμενη ή η επόμενη κυβέρνηση. Είναι μια πραγματικότητα που την επιβάλουν οι διεθνείς συνθήκες, οι οποίες απαιτούν ισχυρά ιδρύματα, άρτια στελεχωμένα και εξοπλισμένα, ικανά να εκπαιδεύουν σωστά, να εξελίσσονται και να ανταγωνίζονται διεθνώς.
Τα ΤΕΙ είχαν εξελιχθεί σε πανεπιστημιακά «υβρίδια», που τους ζητούνταν να λειτουργήσουν με πανεπιστημιακούς όρους από τη μια και να προσφέρουν τεχνολογική (;) εκπαίδευση από την άλλη. Με το νέο σχέδιο που προτείνεται, επιτέλους ξεκαθαρίζει το τοπίο στην πανεπιστημιακή και τεχνολογική εκπαίδευση, ενώ η πόλη μας κρατά (και εύχομαι με το χρόνο να αυξήσει) τους αριθμούς που είχε και μάλιστα, αυτό δεν της χαρίστηκε.
Είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να διώκουμε, αλλά να κατανοήσουμε και να προσεγγίσουμε σωστά.
Δρ. Λεωνίδας Ανθόπουλος
Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας
Διεθυντής ΠΜΣ στη Διοίκηση Έργων και Προγραμμάτων
