Του Δημήτρη Κωνσταντάρα
Ψιλοχαμογέλασα όταν έμαθα ότι η Ένωση Συντακτών θα διοργάνωνε Διημερίδα με θέμα την «Στήριξη του Τύπου στην εποχή της κρίσης».
Κι αυτό γιατί με την παρουσία – ακόμη και ως ομιλητών- και δημοσιογράφων, μελών της ΕΣΗΕΑ που εδώ και χρόνια, ιδίως σήμερα, προσφέρουν έμμισθα τις υπηρεσίες τους μέχρι και σε πολιτικά κόμματα, τι συζήτηση μπορούσε να γίνει γύρω από ένα ζωτικό θέμα επιβίωσης ενός κραταιού – άλλοτε- κλάδου από τον οποίο εξαρτάτο η ενημέρωση της κοινωνίας για τα συμβαίνοντα τη στιγμή κατά την οποία η μόνη απάντηση στα βασικά ερωτήματα – που ΔΕΝ πρόκειται φυσικά να τη δώσω ως «αυτονόητη- είναι η παροιμία «Τι κάνει νιάου – νιάου στα κεραμίδια;».
Στήριξη; Δηλαδή; Ποιος να στηρίξει ποιον; Αφού το τσουκάλι είναι ένα και όλοι μέσα του βράζουμε. Και το σωστό ερώτημα θα ήταν: «Πως θα σταματήσουμε αντιμετωπίσουμε την επερχόμενη καταστροφή του Τύπου για την οποία είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι;». Στήριξη; Πόσο άσχετη και εκτός θέματος λέξη!
Αλλά μια πολύ ενδιαφέρουσα , όσο και δυσάρεστη προσέγγιση διάβασα από τον συνάδελφο Χρήστο Ν. Ε. Ιερείδη, σε σχόλιό του στο www.news247.gr: «Οι εφημερίδες θα πάψουν να υπάρχουν όταν εξαλειφθούν οι δημοσιογράφοι και ο πυρήνας της εργασίας τους, δηλαδή η έρευνα, η διασταύρωση των ειδήσεων, το αξιόπιστο ρεπορτάζ».
Την ίδια στιγμή, στον «Ελεύθερο Τύπο» διάβαζα ένα σχόλιο, προφανώς του διευθυντού του Πάνου Αμυρά, με τίτλο «Χρειάζονται Κρατική Ενίσχυση τα Μέσα Ενημέρωσης;» Θα ήταν άραγε σωστή κίνηση; Να προέλθει η στήριξη από το Κράτος; Και με ποιο τρόπο; Σημείωνε το σχόλιο: «Η προστασία προιόντος είναι ανύπαρκτη έννοια έννοια για τον Τύπο. Κάθε πρωί, σχεδόν ταυτόχρονα με την έκδοση των εφημερίδων, ένας μηχανισμός αναπαραγωγής του περιεχομένου τους δουλεύει πυρετωδώς , «υφαρπάζοντας» κυριολεκτικά τη δουλειά άλλων».
Δεν ήμουν βέβαια στη Διημερίδα . Δεν υπήρχε λόγος να κάτσω ν ακούω το 2018 διαπιστώσεις που η δημοσιογραφική γενιά μου είχε κάνει από το 1985. Διάβασα πάντως μια πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση του προέδρου του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, Μιχάλη Ψύλου που μίλησε για το σύστημα με ταχυδρομικά περιστέρια που είχε εγκαινιάσει το 1815 ο Νέιθαν Ρότσιλντ, που λειτούργησε ως προπομπός των fake news και ουσιαστικά οδήγησε στη ίδρυση πρακτορείων ειδήσεων ως της πλέον αξιόπιστης μεταφοράς των ειδήσεων.
«Διακόσια χρόνια μετά, η ταχύτητα μετάδοσης της είδησης, αλλά και η αξιοπιστία της, παραμένουν πιο επίκαιρα από ποτέ» είπε ο διευθυντής του ΑΠΕ και κατέθεσε ότι: «σύμφωνα με έκθεση από την Παγκόσμια Ένωση Εφημερίδων και Εκδοτών Ειδήσεων ,πριν από δύο χρόνια υπήρξε μια καμπή στη βιομηχανία των ειδησεογραφικών μέσων, όταν πραγματοποιήθηκε μια θεμελιώδης αλλαγή στο επιχειρηματικό μοντέλο: τα έσοδα από τους αναγνώστες έγιναν η μεγαλύτερη πηγή εσόδων για τους εκδότες ειδήσεων.
Η φετινή έρευνα επιβεβαιώνει αυτή την τάση, καθώς το 56% των συνολικών εσόδων των εφημερίδων προήλθε από τις κυκλοφοριακές πωλήσεις (έντυπα και ψηφιακά) το 2016. Και η κινητήρια δύναμη αυτής της τάσης για την οικοδόμηση πιστών ακροατηρίων με υψηλής ποιότητας δημοσιογραφία, είναι αναμφίβολα η εμπιστοσύνη, ανέφερε ο Μ. Ψύλος».
Ποιος Έλληνας εμπιστεύεται σήμερα τις εφημερίδες, τα ραδιόφωνα, την τηλεόραση και – ιδίως- το διαδίκτυο; Και ποιος μπορεί – και με ποιο τρόπο, ποια «στήριξη» – να αποκαταστήσει το τεράστιο ποσοστό της χαμένης «υψηλής ποιότητας»;
