Χρίστος Λιάπης: Μία ….MoCA για τον Τραμπ

Το ΕΘΝΟΣ φιλοξενεί άρθρο του Ψυχιάτρου και Διδάκτορος του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χρίστου Χ. Λιάπη MD, MSc, PhD, για την ανακοίνωση των νευροψυχολογικών αποτελεσμάτων του Τράμπ, από τον προσωπικό του γιατρό.

«Οι ηγέτες μας, κρατούν τη ζωή μας στα χέρια τους. Πολύ συχνά, τα χέρια αυτά και ο νους που τα ελέγχει γίνονται ανίκανα να λάβουν αποφάσεις. Υπάρχουν διαδικασίες που διασφαλίζουν ότι τα υψηλόβαθμα στελέχη στο εμπόριο, στις επιχειρήσεις και στις ένοπλες δυνάμεις, λειτουργούν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Καιρός είναι τα δημοκρατικά κράτη να ζητήσουν το ίδιο και για τους κυβερνώντες τους».

Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει ο Λόρδος Όουεν, Ψυχίατρος κατά σπουδές και πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας, στο βιβλίο του «Ασθενείς Ηγέτες στην Εξουσία», αναφερόμενος στη σχέση της ψυχικής, διανοητικής και σωματικής υγείας, γνωστών πολιτικών ηγετών, με την ικανότητα ενάσκησης των καθηκόντων τους.

Με τον Ρόναλντ Ρέιγκαν και τη Μάργκαρετ Θάτσερ να έχουν προσβληθεί από τη νόσο του Alzheimer (για τον πρώτο, μάλιστα, υπάρχουν και ενδείξεις πως τα αρχικά συμπτώματα της νόσου ήταν ήδη εμφανή κατά τα τελευταία χρόνια της θητείας του), με τον Φρανσουά Μιτεράν να αποκρύπτει επί μία δεκαετία και πλέον τον καρκίνο του προστάτη του και με τον Τόνυ Μπλερ να πάσχει από καρδιακή νόσο, αλλά και από το «Σύνδρομο της ‘Υβρεως», αυξάνουν οι δημοκρατικές απαιτήσεις για κατοχύρωση δικλείδας ασφαλείας, η οποία, με διαφανή και δεοντολογικώς ορθό τρόπο, να προστατεύει τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα του πολιτεύματος από την ανεπάρκεια, την αναποφασιστικότητα ή την αυθαιρεσία ενός ασθενούντος ηγέτη.

Φαίνεται πως, για πρώτη φορά στα παγκόσμια πολιτικά χρονικά, το αίτημα αυτό καλύπτεται από έναν από τους πλέον συντηρητικούς και αμφιλεγόμενους Προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Ντόναλντ Τραμπ, όχι μόνον δέχθηκε να υποβληθεί στο Montreal Cognitive Assessment –γνωστό επί το συντομότερον ως MoCA- σε ένα, σύντομο, δηλαδή, εργαλείο αξιολόγησης της νοητικής του επάρκειας, αλλά και δημοσιοποίησε, δια του γιατρού του Λευκού Οίκου, τα αποτελέσματα, καθώς και γενικότερες πληροφορίες για τη συνολική κατάσταση της υγείας του.

Ο Ντόναλντ Τράμπ κλήθηκε, λοιπόν, να ενώσει εναλλάξ γράμματα και αριθμούς από το 1 έως το πέντε και από το Άλφα έως το Έψιλον, να αντιγράψει έναν κύβο και να σχεδιάσει ένα ρολόι, βάζοντας τους δείκτες στην ένδειξη «11 και 10», προς αξιολόγηση των οπτικοχωρικών και εκτελεστικών του ικανοτήτων.

Εν συνεχεία κατονόμασε τα σκίτσα ενός λιονταριού, ενός ρινόκερου και μιας καμήλας, επανέλαβε χωρίς να χάσει ούτε μία, 5 λέξεις που του είχαν αναγνωσθεί, προ πέντε λεπτών, επανέλαβε 5 αριθμούς, με βάση τη σειρά εκφώνησής τους και 3 άλλους, αντίστροφα, χτύπησε 11 φορές το χέρι του στο τραπέζι, κάθε φορά που άκουγε το γράμμα Α ανάμεσα σε άλλα 29 γράμματα, αφαίρεσε διαδοχικά το 7, πέντε φορές, ξεκινώντας από το 100 και με την προσοχή του και τη μνήμη του να αξιολογούνται ως απαράβλαπτες, επανέλαβε δύο φράσεις και απεκάλυψε φυσιολογική λεκτική ροή, κληθείς να πει όσες περισσότερες λέξεις μπορεί, που να αρχίζουν από συγκεκριμένο γράμμα, μέσα σε ένα λεπτό.

Τέλος, φανέρωσε την απρόσβλητη από ανοϊκές προσμίξεις αφαιρετική του σκέψη, προσδιορίζοντας τις ομοιότητες ανάμεσα στη μπανάνα και το πορτοκάλι, το τρένο και το ποδήλατο, το ρολόι και τον χάρακα και τον καλό προσανατολισμό του σε χρόνο και τόπο.

Είναι φανερό, πως στην παρούσα φάση, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν κινδυνεύει να διαγνωσθεί με νόσο του Alzheimer, ούτε καν με Ήπια Νοητική Έκπτωση. Τι γίνεται όμως με αυτό που ο Μπέρτραντ Ράσελ ονόμαζε «Μέθη της Εξουσίας» και ο Ντέιβιντ Όουεν «Σύνδρομο της Ύβρεως»; Για τις αλλαγές, δηλαδή, που φέρνει στην ψυχοσύνθεση και τη συμπεριφορά των πολιτικών η άσκηση απόλυτης εξουσίας;

Όπως έγραψε κατά το παρελθόν, ο διακεκριμένος αυτός statesman της αγγλικής πολιτικής ζωής (με τον οποίον, ειρήσθω εν παρόδω, είχα την τύχη να δημοσιεύσω, μαζί και με τον Καθηγητή Ghaemi του Πανεπιστημίου του Tufts, τα σχετικά συμπεράσματά μας, σε ένα κεφάλαιο του βιβλίου «The Intoxication of Power – Η Τοξίκωση της Εξουσίας»), «είναι η προσωπικότητα του Τόνυ Μπλερ [και γενικότερα του εκάστοτε ηγέτη] και όχι η υγεία του που συνετέλεσε στην εμφάνιση του “Συνδρόμου της Ύβρεως”».

Μπορεί οι δείκτες στο ρολόι μου σχεδίασε, στη MoCA, o Τράμπ να δείχνουνε –ορθώς- 11 και 10, όμως, ας ελπίσουμε πως, όπως έγραψε, πολλά χρόνια πριν, ο «δικός μας» Μενέλαος Λουντέμης, «Το ρολόι του κόσμου» δεν θα «χτυπήσει μεσάνυχτα», εξαιτίας της αλαζονείας, της έπαρσης και της υβριστικής ανικανότητας των παγκόσμιων πολιτικών ηγετών.

Χρίστος Χ. Λιάπης MD, MSc, PhD
Ψυχίατρος, Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών
[email protected]
@Chris_Liapis