Η Δημοκρατία που γεννήσαμε, η Ελευθερία που μας πήραν και η αλήθεια που δεν λέγεται ποτέ στις ειδήσεις
Κάποτε δεν ήταν τίποτα αυτονόητο. Ούτε η λογική, ούτε ο λόγος, ούτε η ελευθερία. Ήταν ανάγκη, επινόηση, επανάσταση. Και συνέβη εδώ. Όχι σε κάποια απρόσωπη δύναμη, αλλά στη Γη της Ελλάδας, όταν άνθρωποι κοινής καταγωγής τόλμησαν να σκεφτούν χωρίς φόβο και χωρίς εντολή.
Η Ελλάδα δεν είναι Ανατολή, δεν είναι Δύση. Είναι το κέντρο. Το κέντρο του κόσμου όχι γεωγραφικά, αλλά πνευματικά. Όχι γιατί είμαστε ανώτεροι — αλλά γιατί δώσαμε στον κόσμο κάτι που δεν είχε: τη Δημοκρατία. Τον διάλογο. Την κοινή λογική. Τον πολίτη αντί του υπηκόου.
Ο πολιτισμός που γεννήσαμε — και μετά ξεχάσαμε
Στην Αθήνα δεν γεννήθηκε μια πόλη. Γεννήθηκε μια ιδέα: πως η Εξουσία δεν είναι αυτονόητη, αλλά πρέπει να ελέγχεται. Πως η Αλήθεια δεν είναι δοσμένη, αλλά αναζητείται. Πως ο πολίτης δεν προσκυνά αλλά συμμετέχει.
Και τότε — μέσα από αυτό το μικρό θαύμα — ο κόσμος χωρίστηκε:
- Ανατολικά, αυτοκρατορίες δεσποτικές, πίστη και αυθεντία.
- Δυτικά, παλαιά βασίλεια, ιεραρχία και τιμή.
- Και στο κέντρο, η Ελλάδα: ο τόπος που τόλμησε να σκεφτεί ελεύθερα.
Αυτός ο τόπος έγινε εχθρός της ίδιας της Εξουσίας. Και όταν η Εξουσία δεν κατάφερε να τον νικήσει, έκανε το εξής: τον φόρεσε σαν ένδυμα. Τον έκανε σύμβολο. Τον αποστείρωσε.
Το Βυζάντιο δεν μας συνέχισε. Μας αξιοποίησε.
Η Ελλάδα δεν κατακτήθηκε. Αφομοιώθηκε. Στο Βυζάντιο, ο ελληνικός λόγος διασώθηκε, αλλά η δημοκρατική του ψυχή αφαιρέθηκε. Οι φιλόσοφοι έγιναν πρόδρομοι του Χριστού. Ο Λόγος υποτάχθηκε στη Θεολογία.
Και το σημαντικότερο: ο Έλληνας έγινε υπήκοος ξανά. Όχι πια πολίτης. Όχι πια ελεύθερος. Η Αρχαία Ελλάδα μπήκε σε μοναστήρι, ντύθηκε με ράσα και σωπασε.
Η Πόλη, η Νέα Ρώμη, έγινε πρωτεύουσα μιας Ανατολής με ελληνική γλώσσα αλλά χωρίς ελληνική ψυχή. Και από εκεί, ξεκίνησε ο Μεσαίωνας του πνεύματος. Όχι από την άγνοια, αλλά από τη σκόπιμη λήθη.
Η Δύση αντέγραψε τη λάμψη μας — όχι το ήθος μας
Όταν το Βυζάντιο έπεσε, οι λόγιοι της Πόλης πήραν μαζί τους την ελληνική γνώση. Και στην Ιταλία, στη Γαλλία, στο Λονδίνο, γεννήθηκε η Αναγέννηση. Με ελληνικό DNA.
Αλλά πρόσεξε:
- Η Αναγέννηση χρησιμοποίησε την αισθητική μας.
- Ο Διαφωτισμός έκλεψε τη λογική μας.
- Οι επαναστάσεις πήραν τη ρητορική μας.
Κανείς δεν πήρε την ψυχή μας. Την άφησαν εδώ, να κοιμάται.
Αλλά η Αλήθεια είναι πιο δυνατή από την προπαγάνδα
Η Ελλάδα παραμένει το πνευματικό κέντρο του κόσμου, ακόμη κι όταν το έχει ξεχάσει. Όχι γιατί διατηρεί δύναμη ή επιρροή, αλλά γιατί η κληρονομιά της είναι ζωντανή στον πυρήνα της παγκόσμιας σκέψης.
Το ερώτημα δεν είναι αν «είμαστε» κάτι.
Το ερώτημα είναι αν αναγνωρίζουμε αυτό που είμαστε.
Δεν χρειάζεται να αναζητήσουμε μεγαλείο στο παρελθόν, ούτε να φανταστούμε ρόλους που δεν υπάρχουν.
Αρκεί να κοιτάξουμε καθαρά τι δώσαμε, τι χάθηκε και τι επιβιώνει — όχι για να αναστηλώσουμε ερείπια, αλλά για να καταλάβουμε πώς ο πολιτισμός που ξεκίνησε εδώ, αλλοιώθηκε αλλού και τώρα επιστρέφει ως ευθύνη.
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να βροντοφωνάξει τίποτα.
Το μόνο που χρειάζεται, είναι να θυμάται.
Και όταν η Μνήμη είναι καθαρή, δεν χρειάζονται ούτε ήρωες, ούτε εχθροί, ούτε σλόγκαν.
Μόνο αλήθεια. Και αυτή αρκεί.
Και ο Έλληνας του σήμερα;
Στέκεται μέσα στην πιο ιερή γη του κόσμου — και κοιτά το κινητό του.
Ζει δίπλα σε θέατρα που μίλησαν για την τραγωδία της εξουσίας — και σωπαίνει.
Αναπνέει τον αέρα του Πλάτωνα, του Σωκράτη, του Αριστοτέλη — και αρκείται στο «δεν αλλάζει τίποτα».
Μας υπνώτισαν. Μας έκαναν να πιστέψουμε ότι είμαστε λίγοι, φτωχοί, ανήμποροι. Μας έπεισαν ότι η Δημοκρατία είναι για τις κάλπες και η Ελευθερία για τις επετείους.