Η εποχή της γρίπης στη χώρα μας βρίσκεται στην κορύφωσή της και ήδη έχουν καταγραφεί πολλά κρούσματα αλλά και θύματα. Οι έγκυοι γνωρίζουν καλά ότι είναι μία από τις ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρές επιπλοκές στη γρίπη, γι’ αυτό και συνιστάται να κάνουν το αντιγριπικό εμβόλιο, ανεξάρτητα από το στάδιο της κύησης στο οποίο βρίσκονται.
Τι ισχύει όμως για τις γυναίκες που προσπαθούν να μείνουν έγκυοι ή/και υποβάλλονται σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή; Μπορεί η γρίπη να υπονομεύσει την προσπάθειά τους; Και αν αρρωστήσουν, τι πρέπει να προσέξουν;
«Αυτό που πρέπει κατ’ αρχάς να γνωρίζουν είναι ότι, αν μείνουν έγκυοι ενώ ήδη έχουν γρίπη, η εγκυμοσύνη τους δεν κινδυνεύει», απαντά ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και ιδρυτικό μέλος του Institute of Life. «Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα πως η σύλληψη ενόσω η γυναίκα έχει γρίπη ή κρυολόγημα (ίωση) σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα αρνητικών εκβάσεων της κύησης. Αυτό είναι σημαντικό για να μην ανησυχούν. Άλλο να παρουσιάσει γρίπη μια έγκυος και άλλο να μείνει έγκυος μια γυναίκα που έχει γρίπη. Η έγκυος έχει εξασθενημένο ανοσοποιητικό, γι’ αυτό κινδυνεύει από επιπλοκές στη γρίπη και αρνητικές εκβάσεις της εγκυμοσύνης της».
Ωστόσο ορισμένα από τα συμπτώματα της γρίπης μπορεί να μειώσουν τις πιθανότητες σύλληψης, καθώς μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα σε άνδρες και γυναίκες. Μελέτες έχουν δείξει, π.χ., πως όταν ένας άνδρας έχει υψηλό πυρετό (38,8 βαθμούς Κελσίου και πάνω) επί τρεις ή περισσότερες ημέρες, μπορεί παροδικά να διαταραχθεί η παραγωγή των σπερματοζωαρίων. Ειδικότερα, μπορεί να παρουσιαστεί μείωση στον αριθμό των σπερματοζωαρίων, αλλά και αύξηση των σπερματοζωαρίων με παθολογική μορφολογία. Μάλιστα οι αλλαγές αυτές μπορεί να επιμείνουν επί αρκετό καιρό μετά την ανάρρωση από τη γρίπη (σύμφωνα με κάποιες μελέτες επί λίγες εβδομάδες ή και μήνες ακόμα).
Μία άλλη πιθανή συνέπεια της γρίπης είναι ότι μπορεί να επηρεάσει τη βασική θερμοκρασία σώματος, την οποία πολλά ζευγάρια μετρούν προσπαθώντας να υπολογίσουν τις γόνιμες ημέρες της γυναίκας, όταν αποπειρώνται εγκυμοσύνη με φυσική σύλληψη. Αν συμβεί αυτό, οι μετρήσεις που θα λαμβάνει το ζευγάρι θα είναι λανθασμένες.
Όσον αφορά την εξωσωματική γονιμοποίηση, η γρίπη μπορεί να την επηρεάσει αναλόγως με τη βαρύτητά της, το θεραπευτικό πλάνο που ακολουθεί κάθε γυναίκα και το σημείο του κύκλου της εξωσωματικής στο οποίο βρίσκεται όταν αρρωσταίνει. Μερικές φορές μπορεί να είναι απαραίτητο να καθυστερήσει ή να ακυρωθεί προσωρινά η εξωσωματική, έως ότου αναρρώσει πλήρως η γυναίκα.
«Αν και δεν υπάρχουν πολλές μελέτες για τις επιπτώσεις της γρίπης στην έκβαση της εξωσωματικής, έχουμε στη διάθεσή μας μερικά επιστημονικά δεδομένα που συσχετίζουν τον πυρετό με ορισμένους δυνητικούς κινδύνους», εξηγεί ο Δρ. Βασιλόπουλος. «Σε μία μελέτη, π.χ., οι κύκλοι εξωσωματικής σε γυναίκες με πυρετό συσχετίσθηκαν με σημαντικά μειωμένο αριθμό προεκκριτικών ωοθυλακίων, καθώς και με μεγάλο αριθμό μετρίου μεγέθους ωοθυλακίων. Οι γυναίκες χρειάζονταν επίσης πιο παρατεταμένη χρονικά ωοθηκική διέγερση και περισσότερα φάρμακα για να επιτευχθεί ικανοποιητική ωοθυλακιορρηξία. Επίσης τα επίπεδα της οιστραδιόλης που παρήγαγαν οι ωοθήκες τους ήταν μειωμένα. Όλες αυτές οι επιδράσεις συνιστούν εμπόδια στην εξωσωματική. Σημειώνεται ότι οι περισσότερες από τις γυναίκες στις οποίες παρατηρήθηκαν αυτές οι αρνητικές εκβάσεις είχαν ιστορικό συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, που αποτελεί κύρια αιτία γυναικείας υπογονιμότητας».
Άλλες μελέτες έδειξαν ότι η εκδήλωση λοίμωξης του ανώτερου αναπνευστικού δέκα ημέρες πριν ή μετά την εμβρυομεταφορά, ναι μεν δεν φαίνεται να επηρεάζει την καλλιέργεια των εμβρύων και το πάχος του ενδομητρίου όπου θα εμφυτευθούν τα έμβρυα, αλλά συσχετίζεται με ιδιαίτερα αυξημένα ποσοστά αποτυχίας επίτευξης εγκυμοσύνης.
Την ίδια στιγμή, ο αντιγριπικός εμβολιασμός έχει συσχετιστεί σε πολλές μελέτες με καλύτερες εκβάσεις της εγκυμοσύνης. Έτσι, υγειονομικοί οργανισμοί όπως το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτικής & Γυναικολογίας (ACOG) και η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ASRM) συνιστούν αντιγριπικό εμβολιασμό και στις γυναίκες που προσπαθούν να μείνουν έγκυες, δίχως να προσδιορίζουν τον τρόπο. Ο εμβολιασμός αποτρέπει σε ικανοποιητικό ποσοστό από την γρίπη, ενώ κι αν ακόμα εκείνη εκδηλωθεί, κατά κανόνα είναι ηπιότερη απ’ ό,τι στα ανεμβολίαστα άτομα και με λιγότερες πιθανότητες επιπλοκών.
Τι πρέπει να προσέχουν, όμως, όσες γυναίκες αναπτύξουν γρίπη ενόσω έχουν αρχίσει έναν κύκλο εξωσωματικής;
«Πρέπει να αρχίσουν την ενδεδειγμένη αντιϊική θεραπεία μέσα σε 48 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων και εφόσον λάβουν πρώτα την συμβουλή του γυναικολόγου τους», απαντά ο Δρ. Βασιλόπουλος. «Τα αντιϊικά φάρμακα ίσως αποτρέψουν μια καθυστέρηση ή διακοπή του κύκλου. Όμως πρέπει να είναι πολύ προσεκτικές με τυχόν άλλα φάρμακα για τη γρίπη που θέλουν να πάρουν. Αντιπυρετικά όπως η ναπροξένη, για παράδειγμα, ενδέχεται να συνδέονται με μειωμένη γονιμότητα. Άλλα φάρμακα όπως τα αντιβηχικά και τα αντισταμινικά μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα του βλεννογόνου της μήτρας, καθώς και να εμποδίσουν τα σπερματοζωάρια να βρουν τον δρόμο τους προς τη μήτρα και τις ωοθήκες για να γονιμοποιήσουν το ωάριο».
Υπάρχουν επίσης φάρμακα για τη γρίπη και γενικά τις αναπνευστικές εποχιακές ιώσεις που μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τα φάρμακα της εξωσωματικής μειώνοντας την αποτελεσματικότητά τους και πιθανώς οδηγώντας σε ωάρια φτωχότερης ποιότητας ή να προκαλέσουν άλλα προβλήματα που εμποδίζουν την επιτυχία της εξωσωματικής.
Ωστόσο υπάρχουν και πολλά άλλα φάρμακα που δεν δημιουργούν προβλήματα. Επομένως, αν μια γυναίκα προσπαθεί να μείνει έγκυος, πρέπει να κάνει ό,τι και σε περίπτωση εγκυμοσύνης: να συμβουλεύεται τον γυναικολόγο της, πριν πάρει οποιοδήποτε φάρμακο, καταλήγει ο Δρ. Βασιλόπουλος.
