Oι κυβερνώντες είναι πολύ χαρούμενοι γιατί δεν νιώθουν πλέον να τους σφίγγει ο «ζουρλομανδύας» των δανειστών. Μπορούν με άνεση να ξοδεύουν, να διορίζουν και να ξηλώνουν επώδυνες μεταρρυθμίσεις. Είναι αυστηρά προσηλωμένοι στις επόμενες εκλογές. Στόχος, να διατηρηθεί ένας σκληρός πυρήνας ψηφοφόρων στο 25+% και να μειώσουν όσο μπορούν τη διαφορά.
Οι Ευρωπαίοι έχουν κουρασθεί από καιρό με την Ελλάδα και ασχολούνται τώρα μόνο με την Ιταλία. Οι περισσότεροι από όσους χειρίσθηκαν τελευταία την ελληνική υπόθεση σύντομα είτε θα έχουν μπει στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας είτε θα έχουν μετατεθεί σε άλλη γραφειοκρατική θέση. Το τι θα συμβεί το 2019 ή το 2020 ουδόλως τους απασχολεί.
Το πρόβλημα είναι ότι ο επόμενος Ελληνας πρωθυπουργός θα έχει να αντιμετωπίσει μια πολύ διαφορετική Ευρώπη. Αφήνω στην άκρη το γεγονός πως οι περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν ότι θα μειωθούν οι ρυθμοί ανάπτυξης στην Ε.Ε. Μέρκελ δεν θα υπάρχει. Ακόμη και όταν ηγείτο της Γερμανίας και της Ευρώπης, το έκανε με τον πιο προσεκτικό και εξισορροπητικό τρόπο. Τη μία περίμενε τις τοπικές εκλογές σε κάποιο κρατίδιο, την άλλη ζύγιζε τις εσωτερικές ισορροπίες στο κόμμα της. Στο συλλογικό υποσυνείδητο της πολιτικής ελίτ έχει περάσει, εν τω μεταξύ, η άποψη πως το κόστος για τους χειρισμούς στην ελληνική υπόθεση ήταν υψηλό.
Θα είναι πολύ δύσκολο για Ελληνα ηγέτη να πείσει το Βερολίνο για ένα νέο deal που θα αντάλλασσε ένα ισχυρό φιλοαναπτυξιακό πακέτο με τη μείωση των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα, προκειμένου να μειωθούν οι φόροι και να δοθεί ανάσα στην οικονομία.
Ο Μακρόν θα έχει στραμμένη την προσοχή του στο εσωτερικό του μέτωπο, που μοιάζει να σκοτεινιάζει επικίνδυνα. Ο Γιούνκερ, που πήρε κάποια ρίσκα σε σχέση με την Ελλάδα, θα φύγει το φθινόπωρο. Η Ευρώπη θα διέρχεται μεγάλη πολιτική κρίση μετά τις ευρωεκλογές, και καθώς θα ξεδιπλώνεται όλο το δράμα της Ιταλίας και του Brexit.
Από μια άποψη, θα μπορούσε κανείς να ισχυρισθεί ότι είμαστε τυχεροί γιατί εμείς έχουμε αφήσει πίσω μας τα δύσκολα. Περάσαμε τη φάση του ακραίου λαϊκισμού και τις περιπέτειες του 2015, η οικονομία ίσως να έχει πιάσει πάτο και μία κυβέρνηση με αναπτυξιακή ατζέντα να μπορεί να πετύχει. Για να πάρουμε όμως τα πάνω μας, χρειαζόμαστε θετικό οικονομικό κλίμα στην υπόλοιπη Ευρώπη και ένα νέο deal που θα κόψει κάποια από τα βαρίδια που κουβαλάει η οικονομία. Δεν θα είναι εύκολη υπόθεση η διακυβέρνηση του τόπου, υπό αυτές τις συνθήκες. Και βέβαια, δεν θέλω να σκεφθώ τι θα γίνει αν φάμε το περίφημο «μαξιλάρι» στο προεκλογικό πανηγύρι και στην ενίσχυση των τραπεζών. Γιατί αν –παρ’ ελπίδα– χρειασθεί να ζητήσουμε ραντεβού για άλλα χρήματα από την Ευρώπη, δεν νομίζω να μας ανοίξουν καν την πόρτα.
