Αν δεν αλλάξει, δεν θα επιβιώσει. Όλοι ομολογούν την ανάγκη για μία «άλλη» Ευρωζώνη – επιλέγοντας λιγότερο ή περισσότερο δραματικούς τόνους, με γνήσια αγωνία ή με χαιρεκακία. Από τον Μακρόν και τον Ντράγκι, που θέλουν πραγματική οικονομική ένωση, έως τον Σαλβίνι και τη Λεπέν, που θέλουν απλώς να δηλώνουν δικαιωμένοι.
Μόνο οι Γερμανοί αποφεύγουν τα μεγάλα λόγια, αφού δεν βιάζονται να δουν αλλαγές. Θέλουν η Ευρωζώνη να «μεταρρυθμιστεί», να γίνει πιο ισχυρή, αλλά δεν θέλουν δημοσιονομικές μεταβιβάσεις, κοινή έκδοση χρέους ούτε καν ένα ενιαίο δίχτυ ασφαλείας των καταθέσεων. Σαν ένας δρομέας που περιμένει να περάσει από απογοητευτικούς χρόνους στα πανευρωπαϊκά ρεκόρ, αρνούμενος να αλλάξει τεχνική.
«Το πακέτο προτάσεων για τη μεταρρύθμιση των Ευρωζώνης θα είναι μινιμαλιστικό» δήλωσε στο Reuters Ευρωπαίος αξιωματούχος, για το σχέδιο, που περιμέναμε πριν από έναν χρόνο με υψηλές προσδοκίες και θα έρθει τον Δεκέμβριο απλά για να πούμε ότι κάτι κινείται.
Επικαλέστηκε δε ως δικαιολογία τη στάση της Ρώμης. Η αλήθεια είναι ότι η «επανάσταση» της ιταλικής κυβέρνησης δεν βοηθά. Αλλά και χωρίς αυτή οι Γερμανοί και οι δορυφόροι τους δύσκολα θα μπορούσαν να πείσουν την τοπική κοινή γνώμη για την ανάγκη να μοιραστούν με άλλες χώρες κεφάλαια και ρίσκο.
Τι να πουν σε ένα ακροατήριο που φρόντισαν να εθιστεί τα τελευταία χρόνια στο αφήγημα των «τεμπέληδων» του Νότου, αυτών που δεν μπορούν να δουν προκοπή χωρίς γερμανική πίεση, που αποδεικνύονται «βαρέλι δίχως πάτο».
Ο «φθηνός οριενταλισμός προσαρμοσμένος στον ευρωπαϊκό Νότο» που είχε καταγγείλει πριν από έναν χρόνο η «El Pais», τα στερεότυπα, οι γενικεύσεις για τις κοινωνίες που είχαν «στο DNA τους» την ασωτία και τη διαφθορά, τη ροπή στον λαϊκισμό, διαψεύστηκαν πανηγυρικά από σκάνδαλα και εκλογικά αποτελέσματα ανά την Ευρώπη, που έδειξαν ότι όλα αυτά συμβαίνουν και «στις καλύτερες οικογένειες». Αλλά έχει ήδη αφήσει το αποτύπωμά του.
Για τους Γερμανούς ο Νότος είναι μια δικαιολογία για να αποφύγουν την πραγματική ενοποίηση. Και για τον Νότο όμως η «γερμανική ηγεμονία», οι «ανάλγητοι πιστωτές», οι κερδοσκόποι των αγορών δεν είναι τίποτα παραπάνω. Είναι το αφήγημα που έχουν ανάγκη να πουλήσουν στο δικό τους ακροατήριο, για να κρύψουν ευθύνες, λάθη, ανεπάρκειες δεκαετιών. Μπορούν να επιμείνουν οι δύο πλευρές στην τακτική αυτή. Αλλά να μην απορήσουν αν το Ευρωκοινοβούλιο του 2019 γεμίσει Σαλβίνι. Έξι μήνες έμειναν. Οι δικαιολογίες τελειώνουν εδώ.
