Ο ανυπότακτος, ασυμβίβαστος αναζητητής της Ελευθερίας, ο Οικουμενικός Νίκος Καζαντζάκης, είναι ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους στο εξωτερικό 'Έλληνες συγγραφείς.
Γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 1883 στο Ηράκλειο της Κρήτης.
Τα έργα του μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες. Η «Ασκητική» και ο «Καπετάν Μιχάλης», αποτελούν τα δημοφιλέστερα, διεθνώς.
Για την σημερινή μέρα, το trikalanews.gr επέλεξε δυο αποσπάσματα από αυτά τα δυο έργα.
- Καπετάν Μιχάλης
Γράφει ο Νίκος Καζαντζάκης, στον «Καπετάν Μιχάλη», ένα από τα τελευταία έργα του:
«[…] Πώς να πιστέψουν οι άπιστοι τι θάματα μπορεί να γεννήσει η πίστη; Ξεχνούν πώς η ψυχή του ανθρώπου γίνεται παντοδύναμη όταν συνεπαρθεί από μια μεγάλη ιδέα. Τρομάζεις όταν, ύστερα από πικρές δοκιμασίες, καταλάβεις πώς μέσα μας υπάρχει μια δύναμη που μπορεί να ξεπεράσει τη δύναμη του ανθρώπου, τρομάζεις, γιατί από τη στιγμή που θα καταλάβεις πώς υπάρχει η δύναμη αυτή δεν μπορείς πια να βρεις δικαιολογίες για τις ασήμαντες ή άναντρες πράξεις σου για τη ζωή σου τη χαμένη, ρίχνοντας το φταίξιμο στους άλλους, ξέρεις πια πώς εσύ, όχι η τύχη, όχι η μοίρα, μήτε οι άνθρωποι γύρα σου, εσύ μονάχα έχεις, ότι κι αν κάμεις, ότι κι αν γίνεις, ακέραιη την ευθύνη. Και ντρέπεσαι τότε να γελάς, ντρέπεσαι να περγελάς αν μια φλεγόμενη ψυχή ζητάει το αδύνατο.
Καλά πια καταλαβαίνεις πως αυτή ‘ναι η άξια του ανθρώπου : να ζητάει και να ξέρει πως ζητάει το αδύνατο και να ‘ναι σίγουρος πως θα το φτάσει, γιατί ξέρει πως αν δε λιποψυχήσει, αν δεν ακούσει τι του κανοναρχάει η λογική, μα κρατάει με τα δόντια την ψυχή του κι εξακολουθεί με πίστη, με πείσμα να κυνηγάει το αδύνατο, τότε γίνεται το θάμα, που ποτέ ο αφτέρουγος κοινός νους δε θα μπορούσε να το μαντέψει: το αδύνατο γίνεται δυνατό […]»
«Όταν άρχισα, τώρα στα γεράματα, να γράφω τον καπετάν Μιχάλη, ο κρυφός σκοπός μου ήταν τούτος: να σώσω, ντύνοντας με λέξες, τ’ όραμα του κόσμου όπως το δημιούργησαν τα παιδικά μου μάτια» έτσι όρισε ο Νίκος Καζαντζάκης, τον σκοπό που τον ώθησε στη συγγραφή του έργου του «Καπετάν Μιχάλης», το κατεξοχήν έργο του περί Ελευθερίας περί Ελευθερίας, στο οποίο έδωσε τον χαρακτηριστικό υπότιτλο «Ελευθερία ή θάνατος».
Το έργο γράφτηκε σε μια κρίσιμη περίοδο για την Ελλάδα, από το 1944 ως το 1951, μετά από τον τραγικό εμφύλιο πόλεμο και εκδόθηκε το 1953.
- Ασκητική
Γράφει ο Νίκος Καζαντζάκης στην «Ασκητική» , στο έργο που βρίσκεται και η γνωστή φράση του συγγραφέα, η οποία αναγράφεται και στον τάφο του: «Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούµαι τίποτα, […], είµαι λεύτερος»:
«Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο. Καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο. Το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή. Ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η επιστροφή.
Ταυτόχρονα με το ξεκίνημα κι ο γυρισμός. Κάθε στιγμή πεθαίνουμε. Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος.
Μα κι ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η προσπάθεια να δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή. Κάθε στιγμή γεννιούμαστε. Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία. […]
[…] Χρέος μας λοιπόν να συλλάβουμε τ' όραμα που χωράει κι εναρμονίζει τις δυο τεράστιες τούτες άναρχες, ακατάλυτες Ορμές και με τ' όραμα τούτο να ρυθμίσουμε το στοχασμό μας και την πράξη. […]»
Για την «Ασκητική», έχει γραφτεί ότι ανήκει σε όλο τον κόσμο και αποτελεί, «το κατά Καζαντζάκην ευαγγέλιο». Ο ίδιος ο δημιουργός της έγραψε ότι η Ασκητική είναι «η πιο σπαραχτική Κραυγή της ζωής μου» και ο ελληνιστής Οκτάβιος Μερλιέ, που έγραψε την Εισαγωγή στη γαλλική έκδοση του βιβλίου, θεωρεί την "Ασκητική" ως «το μεγαλύτερο μεταφυσικό ταξίδι». Η συγγραφή του έργου ξεκίνησε το 1922 και τελείωσε το 1923, αλλά εκδόθηκε το 1927.
