Η χειρότερη ύφεση από τη δεκαετία του 1930

Ο ανεπτυγμένος κόσμος υπέστη ένα άνευ προηγουμένου σοκ. Η πανδημία του κορωνοϊού και η διακοπή λειτουργίας της οικονομίας, ώστε να ανασχεθεί η εξάπλωσή του, προκάλεσαν τη χειρότερη ύφεση σε περίοδο ειρήνης από τις αρχές της δεκαετίας του 1930. Ενώπιον του προβλήματος αυτού, οι χώρες αντέδρασαν διαφορετικά, όπως αποτυπώνεται στα οικονομικά δεδομένα. Συν τοις άλλοις, η διαφορετική τους αντίδραση ίσως να επηρεάσει και τον ρυθμό ανάκαμψης μετά την πανδημία. Ειδικότερα, αφ’ ης στιγμής η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία μετατράπηκαν στα νέα επίκεντρα της πανδημίας στα τέλη Φεβρουαρίου, οι χώρες της Ευρωζώνης επέβαλαν γρήγορα αυστηρούς περιορισμούς στην καθημερινή ζωή και στην οικονομική δραστηριότητα. Στα μέσα Μαρτίου το λιανεμπόριο και οι αθλητικές/ψυχαγωγικές δραστηριότητες καταβαραθρώθηκαν, όπως δείχνουν τα στοιχεία κινητικότητας των ανθρώπων, που καταγράφηκαν από την Google.

Η συγκριτικά γρήγορη ανταπόκριση επέτρεψε σε πολλές χώρες της Ευρωζώνης, αρχής γενομένης με την Αυστρία και τη Γερμανία, να ανοίξουν σταδιακά τα καταστήματά τους από τα μέσα Απριλίου. Εως τα τέλη Ιουνίου οι άνθρωποι επισκέπτονταν πλέον τα καταστήματα και τις αθλητικές εγκαταστάσεις, καθώς και τους χώρους ψυχαγωγίας, όπως και πριν. Στις ΗΠΑ τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά, διότι πολλές πολιτείες έχασαν την ευκαιρία να μάθουν από την ευρωπαϊκή εμπειρία. Εκτός της ευρύτερης περιφέρειας της Νέας Υόρκης, οι αποκλεισμοί στη δραστηριότητα και στις μετακινήσεις ήταν λιγότεροι από ό,τι στην Ευρώπη. Σε κάποιες περιοχές των ΗΠΑ οι άνθρωποι ήταν –και ενδεχομένως ακόμα είναι– πιο απρόθυμοι να αλλάξουν συμπεριφορά. Από οικονομική άποψη, οι ΗΠΑ είχαν λιγότερο κακή επίδοση το δεύτερο τρίμηνο, δεδομένου ότι το ΑΕΠ σε τριμηνιαία βάση υποχώρησε 9,5% έναντι πτώσης 12,1% στην Ευρωζώνη.

Οσον αφορά την πανδημία ωστόσο, οι ΗΠΑ τα πήγαν πολύ χειρότερα. Υπάρχουν δύο λόγοι, πάντως, που η Ευρωζώνη πιθανότατα να ανακάμψει γρηγορότερα από τις ΗΠΑ το δεύτερο ήμισυ του 2020. Πρώτον, ο ιός εξαπλώνεται σήμερα πολύ πιο γρήγορα στις ΗΠΑ από ό,τι στην Ευρώπη. Δεύτερον, επειδή η πτώση του Απριλίου και του Μαΐου ήταν πολύ πιο βαθιά στην Ευρωζώνη από ό,τι στις ΗΠΑ, η επαναφορά σε λιγότερα αναιμικά επίπεδα δραστηριότητας θα συντελεστεί με υψηλότερο ρυθμό στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της ανάκαμψης. Αναμένουμε ότι το ΑΕΠ θα ανακάμψει κατά 7,1% στις ΗΠΑ και κατά 10,8% στην Ευρωζώνη το τρίτο και το τέταρτο τρίμηνο  του 2020. Ωστόσο, ως ένας αθόρυβος απόηχος των τεκταινομένων στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού, οι αριθμοί των κρουσμάτων αυξάνονται και στην Ευρωζώνη, πέραν της σοβαρής κατάστασης στη βόρεια Ισπανία.  Εντούτοις, οι ευρωπαϊκές χώρες αντιδρούν τώρα νωρίς, χωρίς να προκαλείται αναταραχή σε πολιτικό επίπεδα εξαιτίας των νέων τοπικών επιδημιών. Από τον Μάρτιο και μετά, οι κοινωνίες πλέον γνωρίζουν καλύτερα πώς να αντιμετωπίσουν τον ιό, να θεραπεύσουν τους νοσούντες και να προστατεύσουν τους πιο ευάλωτους.

* Οικονομολόγοι της επενδυτικής τράπεζας Berenberg.

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ