Με αφορμή την απόφαση της Ολομελείας του Άρειου Πάγου, για τη δυνατότητα οι servicers να έχουν νομιμοποίηση σε δικαστικές πράξεις πλειστηριασμών ως εκπρόσωποι των funds με έδρα το εξωτερικό, που επέφερε απογοήτευση και έντονη ανασφάλεια στους δανειολήπτες της χώρας, αλλά και δημιούργησε έντονη προεκλογική πολιτική «σκόνη» είναι κρίσιμο να ειπωθεί η πραγματικότητα γύρω από αυτό το θέμα. Και αυτό για τί επικρατεί μια εσκεμμένη επικοινωνιακή ασάφεια από τους εκπροσώπους της νοσηρής υπάρχουσας κομματοκρατίας στην Ελλάδα.
Ερώτημα πρώτο: Η απόφαση του ΑΠ θα μπορούσε να λύσει θεμελιακά το ακανθώδες ζήτημα των κόκκινων δανείων ;
Η πραγματικότητα είναι ότι η απόφαση 822/2022 του ΑΠ τον περασμένο Μάιο δημιούργησε ένα σοβαρό νομικό ανάχωμα έναντι της αυθαιρεσίας των ανεξέλεκτων servicers.
Η ορθή νομική κρίση της ότι μόνο με τον νόμο 4354/2015 θα είχαν αυτοί τη δυνατότητα του διαδίκου ως μη δικαιούχοι σε δικαστικές πράξεις κατά των δανειοληπτών, ενώ κάτι τέτοιο δεν προβλεπόταν με τις διατάξεις του προγενέστερου νόμου περί τιτλοποιήσεων του 3156/2003 που αφορούσε πράσινα δάνεια ως τραπεζικά παράγωγα για περαιτέρω δανεισμό των τραπεζών και με τον οποίο μεταβιβάστηκε η πλειοψηφία των κόκκινων δανείων για την αποφυγή των προαπαιτούμενων του ν. 4354/2016. Και τούτο γιατί πέραν του διαφορετικού νομικού περιεχομένου των δύο νόμων (κόκκινα δάνεια το 2015 και πράσινα δάνεια το 2003) ο νόμος για τα κόκκινα δάνεια (4354/2015) είχε δύο προαπαιτούμενα που δεν προέβλεπε ο παλαιός νόμος, ήτοι την αποστολή εξώδικης πρόσκλησης προς το δανειολήπτη για να ρυθμίσει το δάνειο του πριν τη πώληση και δεύτερο τη φορολόγηση των εκχωρούμενων δανείων από τις τράπεζες στα funds.
Η απόφαση της Ολομελείας του ΑΠ με το ασθενές και επιφανειακό νομικό σκεπτικό της ωρίς σοβαρή νομική αιτιολογία φρόντισε να εξαφανίσει την ανωτέρω απόφαση ανάχωμα , δεχόμενη ότι μπορούν να εφαρμοστούν επιλεκτικά από τους servicers συμφέρουσες διατάξεις για αυτούς και από τους δύο παραπάνω νόμους χωρίς να έχουν ικανοποιηθεί τα κριτήρια του τελευταίου νόμου.
Πρόκειται για πραγματική νομική σοφιστεία με πολιτικό καθαρά σκεπτικό της πλειοψηφίας της ολομέλειας του ΑΠ που μετατράπηκε σε χορηγό των επιθετικών και ανεξέλεγκτων servicers, πλήττοντας καίρια το κύρος της δικαιοσύνης στη συνείδηση του ελληνικού λαού. Κατ’ ελάχιστον την τιμή της νομικής επιστήμης διέσωσε η εξαιρετική αιτιολογία της μειοψηφίας της Ολομέλειας, η οποία μάλιστα είναι τόσο ισχυρά τεκμηριωμένη που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου της αποφάσεως και αποτελεί οδηγό για ανατροπή αυτής στο μέλλον, μέσω άλλης σύνθεσης.
Συμπερασματικά, η απόφαση της πλειοψηφίας του ΑΠ δεν θα μπορούσε μεν να λύσει το θέμα των κόκκινων δανείων, αλλά θα μπορούσε να αποτελέσει το φραγμό εκεινο στην επιθετικότητα των funds, που θα αναγκάζονταν να προβούν σε ρυθμίσεις κοντά στο ύψος του ποσού που αγόρασαν τα δάνεια και όχι να ζητάνε το σύνολο των τόκων και του κεφαλαίου, δημιουργώντας έτσι το μεγαλύτερο κερδοσκοπικό δίκτυο στην Ευρώπη σε βάρος του λαού, αλλά και της ελληνικής οικονομίας.
Ως προς το τελευταίο, ο ΔΣΑ κατέθεσε μελέτη σύμφωνα με την οποία εξαιτίας της μη εφαρμογής του νόμου του 2015, που προέβλεπε την φορολόγηση των εκχωρήσεων των δανείων, το Δημόσιο έχασε 58 δις ευρώ!
Δεύτερο ερώτημα: Το ζήτημα των κόκκινων δανείων στην Ελλάδα αποτελεί ζήτημα αντικοινωνικής συμπεριφοράς των δανειοληπτών, που χαρακτηρίζονται ως «τζαμπατζήδες» κατά την προσφιλή έκφραση της κυρίαρχης επιχειρηματολογίας πολλών παραγόντων του πολιτικού κόσμου και δημοσιογράφων, εξαπτέρυγων του συστήματος παρακμής;
Πρόκειται για συνειδητή και εσκεμμένη παραπληρόφορηση, αφού το θέμα των κόκκινων δανείων συνδέεται απόλυτα με την οιονεί χρεωκοπία της χώρας το 2010 και την ένταξη της στο μνημονιακό οδοστρωτήρα που οδήγησε στην σύνθλιψη του ΑΕΠ μέσω της βίαιης εσωτερικής υποτίμησης των πάντων.
Όταν σήμανε η ώρα της χρεωκοπίας το 2010 για την οποία σημαντικότατη ευθύνη είχαν οι ίδιες οι Τράπεζες με την προηγούμενη δεκαετή τους συμπεριφορά και η χώρα εισήλθε στις μνημονιακές προσκρούστειες πρακτικές, το εξαρτημένο ελληνικό πολιτικό προσωπικό, αντί να φροντίσει να υπάρξει μια δίκαιη οικονομική και κοινωνική λύση του οξύτατου προβλήματος χιλιάδων δανειοληπτών, το μόνο που έκανε ήταν να ενισχύσει το τραπεζικό σύστημα με τρεις γενναίες κεφαλαιοποιήσεις, που έφτασαν τα 50 δις ευρώ και τα οποία προστέθηκαν στο δημόσιο χρέος στις πλάτες του ελληνικού λαού, χωρίς καμία επίπτωση ή τιμωρία στους υπεύθυνους, το δε τραπεζικό σύστημα αφελληνίστηκε με τις μετέπειτα κεφαλαιοποιήσεις.
Το τι έπρεπε να γίνει για το θέμα αυτό, το καταδεικνύουν οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στις Η.Π.Α. και την Ισλανδία, εκείνη την περίοδο της μεγάλης καπιταλιστικής κρίσης των τοξικών ομολόγων του 2008. Καμία δεν επέτρεψε το πρόβλημα των κόκκινων δανείων να μετατραπεί σε οικονομική και κοινωνική «γάγγραινα», που δώδεκα χρόνια μετά την είσοδο της Ελλάδος στον μνημονιακό «ζουρλομανδύα» αποτελεί ένα εν εξελίξει ενεργό οικονομικό και κοινωνικό έγκλημα.
Οι Η.Π.Α. το 2008 με αστραπιαίες διαδικασίες κρατικοποίησαν μία από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες τράπεζες, τη Citibank και, αφού την εκκαθάρισαν από τα τοξικά ομόλογα και δάνειά της, στη συνέχεια, ως γνήσια καπιταλιστική χώρα, την παρέδωσαν στους ιδιώτες, με σημαντικό όφελος, όμως, για την οικονομία και το τραπεζικό σύστημα τους. Από την άλλη, η Ισλανδία, η οποία πτώχευσε το 2010, εφάρμοσε την ορθολογική, κοινωνική και δίκαιη λύση με σπουδαία αποτελέσματα, αυτή του κουρέματος όλων των ληφθέντων έως τότε δανείων από τους πολίτες (κόκκινων και πράσινων), σε ποσοστό 30% έως 70%, με βάση την πτώση των τιμών των ακινήτων και της οικονομίας γενικότερα, σε συνδυασμό με την ατομική αγοραστική δύναμη των δανειοληπτών. Αυτό είχε ως συνέπεια την παροχή οξυγόνου στην κοινωνία, αλλά και στην οικονομία, η οποία κατάφερε να βγει από τη κρίση και την χρεοκοπία.
Στη χώρα μας όμως, αφού αφέθηκε το θέμα στον αυτόματο πιλότο με συνέπεια να μετατραπεί σε οικονομική γάγγραινα, αντί να υπάρξει έστω και αργά μια τέτοια γενναία και ορθολογική ρύθμιση, πραγματοποιήθηκε μια μεγαλύτερη εγκληματική μεθόδευση, που ήταν η πώληση αντί πινακίου φακής των κόκκινων δανείων σε ξένα funds , υπόπτου προελεύσεως και λειτουργίας, όπου εμπλέκονται κερδοσκοπικά κεφάλαια, αλλά και μέλη των διοικήσεων των τραπεζών και ένας κύκλος αρπακτικών γύρω από αυτούς (μια τέτοια υποπερίπτωση του μεγάλου αυτού όγκου αποτελεί ο πρώην βουλευτής της ΝΔ Δημήτριος Πάτσης).
Αποκορύφωμα της θανάσιμής αβελτηρία που διαπράχθηκαν ήταν η μη ψήφιση της «ρήτρας προτεραιότητας» υπέρ του δανειολήπτη, την οποία σημειωτέον είχε ψηφίσει και εφάρμοσε η Κύπρος με την οποία θα μπορούσε ο κάθε δανειολήπτης να αγοράσει το δάνειο του σε λίγο μεγαλύτερη τιμή από αυτήν που θα το πωλούσε η Τράπεζα σε ξένα funds.
Και ενώ πραγματοποιήθηκαν τα παραπάνω οικονομικά εγκλήματα στο ζήτημα των κόκκινων δανείων, διαχρονικά και διακομματικά, η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ επιδεικνύει με έντονο τρόπο την απουσία οποιαδήποτε συναίσθησης και συνείδησης των τεράστιων αυτών ευθυνών απέναντι στην ελληνική κοινωνία, η κοινωνική ισορροπία της οποίας είναι κρίσιμος παράγοντας απέναντι τους εθνικούς κινδύνους
Τρίτο ερώτημα: Αν ρυθμιστούν τα κόκκινα δάνεια σύμφωνα με την πραγματική αξία, που πωλήθηκαν από τις τράπεζες τα funds , αυτό θα οδηγήσει τους συνεπείς δανειολήπτες στο να σταματήσουν να πληρώνουν τα δάνεια τους με αποτέλεσμα την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος;
Πρόκειται για αναπαραγωγή της γνωστής θεωρίας του κοινωνικού αυτοματισμού και της ανάπτυξης των ανταγωνιστικών ενστίκτων μεταξύ των κοινωνικών ομάδων ή κατηγοριών. Η αλήθεια είναι ότι ουδείς ζητά να χαριστούν παντελώς αυτά τα κόκκινα δάνεια, αλλά το αίτημα είναι να ρυθμιστούν δίκαια. Ο κανόνας σε αυτήν την περίπτωση είναι το ποσό που κατέβαλαν τα κερδοσκοπικά funds στις Τράπεζες, πλέον των εξόδων και ενός λογικού κέρδους τους. Και αυτό γιατί σε διαφορετική περίπτωση πριμοδοτούνται με τεράστια ποσά σε βάρος της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού, και μάλιστα αφορολόγητα τα κερδοσκοπικά και παρασιτικά κεφάλαια γύρω από τα funds. Στη σημερινή πραγματικότητα λόγω του ανεξέλεγκτου χαρακτήρα και της μη οριοθέτησης κανόνων έχει επιτραπεί να στηθεί στη χώρα ένα τεράστιο τοκογλυφικό δίκτυο, που οδηγεί σε τεράστια ανακατανομή εισοδήματος υπέρ του κερδοσκοπικού κεφαλαίου και απειλεί με συντριβή της κατοικίας στην Ελλάδα που λόγω της ιδιαίτερης διαστρωμάτωσης της αποτελεί συστατικό στοιχείο της ιδιοπροσωπίας του ελληνικού λαού απειλώντας έτσι με σοβαρές ρωγμές στην κοινωνική ισορροπία της χώρας.
Μια πρόταση διεξόδου
Η αλήθεια είναι ότι το ζήτημα των κόκκινων δανείων αποτελεί πλέον μείζον εθνικό ζήτημα. Τόσο η κυβέρνηση, η οποία καλύπτεται πίσω από τα επικοινωνιακά φληναφήματα έχοντας την κάλυψη από την πλειοψηφία των συστημικών ΜΜΕ ως βασικός εκφραστής του παρασιτικού κεφαλαίου, όσο και η αξιωματική αντιπολίτευση, που φέρει σοβαρές ευθύνες για τη μη νομοθέτηση της «ρήτρας προτεραιότητας» του δανειολήπτη στο νόμο 4354/2015, καθώς και τα υπόλοιπα κόμματα οφείλουν να νομοθετήσουν μια ριζική και ολιστική λύση του προβλήματος, η οποία πρέπει να είναι η εξής:
Κατάθεση νόμου-πλαισίου βιώσιμης λύσης με πυρήνα την υποχρεωτική ρύθμιση των κόκκινων δανείων με βάση την «αναλογική εφαρμογή» του θεσμού της ρήτρας προτεραιότητας του δανειολήπτη ως εξής:
Για τα μεν παραχωρηθέντα ήδη κόκκινα δάνεια των funds από τις ελληνικές τράπεζες να υποχρεωθούν οι servicers να καταθέσουν γραπτή πρόταση ρύθμισης προς κάθε δανειολήπτη στο ύψος των χρημάτων που αγόρασαν τα δάνεια από τις Τράπεζες, πλέον των εξόδων που πραγματοποιήσαν ως σήμερα για τη διαχείριση τους συν το κέρδος τους, που θα αντιστοιχεί στο 10%. Η γραπτή αυτή πρόταση θα είναι προαπαιτούμενο για τη διενέργεια οποιαδήποτε δικαστικής ενέργειας σε βάρος εκείνων των δανειοληπτών, που δεν θα ανταποκριθούν σε μια τέτοαι ρύθμιση.
Στα τυχόν νέα παραχωρούμενα δάνεια σε funds να θεσμοθετηθεί η αρχή της «ρήτρας προτεραιότητας» του δανειολήπτη κατά τον τρόπο που ψηφίστηκε στην Κύπρο και αναφέρθηκε πιο πάνω.
Αυτή η πρόταση με ανάλογη λεπτομερή επεξεργασία μπορεί να λύσει ολιστικά το ακανθώδες θέμα των κόκκινων δανείων, στην κατάσταση που αφέθηκε αυτό έως σήμερα, επ’ ωφελεία της κοινωνίας, αλλά και της ελληνικής οικονομίας. Χρόνος και χώρος για δικαιολογίες, μεμψιμοιρίες και επικοινωνιακούς αντιπερισπασμούς δεν υπάρχει πλέον για κανέναν.
Του Γεωργίου Παπασίμου
