Με μέγιστη συγκίνηση, κάθε επισημότητα και άπειρες μνήμες εγκαινιάστηκε την Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2022 η επαναλειτουργία της Συναγωγής της Ισραηλιτικής Κοινότητας Τρικάλων. Πρόκειται για έργο που αποκατέστησε τα προβλήματα που υπήρχαν στο κτήριο, αναδεικνύοντάς το και πάλι.
Ο Δήμαρχος Τρικκαίων Δημήτρης Παπαστεργίου περιέγραψε ως «υπέροχη ημέρα και ημέρα γιορτής για τα Τρίκαλα» τα εγκαίνια, επισημαίνοντας ότι η πόλη έχει «ανοιχτό μυαλό και καρδιά, ήταν και παραμένει πολυπολιτισμική», θυμίζοντας τη φιλοξενία των 500 προσφύγων το 2016. Τόνισε πως τα Τρίκαλα «ήταν πόλη ανοιχτή σε πιστεύω και θρησκείες», διατηρώντας ενότητα και αναφέρθηκε στη σημασία της μνήμης «για τους τρικαλινούς Εβραίους που δε γύρισαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης», οπότε έχει σημασία «να είμαστε εδώ, να θυμόμαστε ποιοι είμαστε».
Και τόνισε με έμφαση: «το χρωστάμε στους προγόνους μας, στους τρικαλινούς και τις τρικαλινές που έκρυψαν οικογένειες εβραϊκές οικογένειας στη διάρκεια της Κατοχής».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας κ. Δαυίδ Σαλτιέλ, με έμφαση αναφέρθηκε στην τελετή που «εκπέμπει πολλαπλά μηνύματα», καθώς «εγκαινιάζει το ανακαινισμένο και ασφαλές κτήριο αλλά και μια νέα εποχή στη συνέχιση της εβραϊκής ζωής στα Τρίκαλα», «προβάλλει τη μακραίωνη ιστορία και τον πολιτισμό της Κοινότητας», «επιβεβαιώνει την αδελφοσύνη που έχει καλλιεργήσει τούτος ο τόπος» και «σηματοδοτεί την αλληλεγγύη».
Ιδιαίτερα συγκινημένος ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Τρικάλων κ. Ιακώβ Βενουζίου αναφέρθηκε στο «όνειρο για την ανακαίνιση της Συναγωγής», παραθέτοντας γεγονότα από τη διάρκεια των εργασιών
Ο δε εκπρόσωπος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, Επίτροπος για την Ελευθερία της Θρησκείας και των Πεποιθήσεων, κ. Φρανκ Σβάμπε, με αφορμή την οικονομική συμβολή της χώρας του στην αναστήλωση, ευχαρίστησε για την απεύθυνση και την ευκαιρία που της δόθηκε να συμβάλει στο έργο. Εδωσε έμφαση στη φιλία, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί, τόσο στα γεγονότα του Β Παγκοσμίου Πολέμου, όσο και στη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα.
Την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας εκπροσώπησε και ο Πρέσβης της χώρας στην Ελλάδα, Δρ. Ερνστ Ράιχελ, ο οποίος είχε απευθύνει χαιρετισμό στις εκδηλώσεις του Σαββάτου, στο Μουσείο Τσιτσάνη.
Τελετή και χαιρετισμοί
Η εκδήλωση είχε ξεκινήσει με θρησκευτική τελετή (Μινχά και μπεραχώτ) από τον ραβίνο Λάρισας Ηλία Σαμπετάι, ο οποίος στον χαιρετισμό του αναφέρθηκε σε ημέρα γιορτής για σύσσωμο τον ελληνικό εβραϊσμό.
Χαιρετισμό απηύθυναν ακόμη,
– ο πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα κ. Νόαμ Κατς, ο οποίος τόνισε ότι η συναγωγή είναι σύμβολο ισραηλινής ιστορίας εκατοντάδων ετών στα Τρίκαλα, ευχαριστώντας κάθε συμμετέχοντα/ουσα στις εργασίες
– ο γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας Γιώργος Καλαντζής, ο οποίος επεσήμανε ότι τα εγκαίνια δείχνουν τον δρόμο για το μέλλον
– ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός, που χαρακτήρισε ως μεγάλη στιγμή για τα Τρίκαλα τα εγκαίνια επαναλειτουργίας της Συναγωγής.
Ακολούθησαν ύμνοι από τη χορωδία της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και η απόδοση τιμητικών πλακετών στους ευεργέτες, η ανακήρυξη επίτιμων μελών της Κοινότητας των Τρικάλων, η αποκάλυψη πλακών στην είσοδο της συναγωγής, με τους δωρητές, μεγάλους ευεργέτες και χορηγούς. Τελετάρχισσα ήταν η κ. Εφη Εσδρατή και συνδιοργανωτές του τριημέρου εκδηλώσεων, ο Δήμος Τρικκαίων, το ΚΙΣΕ και η Ισραηλιτική Κοινότητα των Τρικάλων.
Στο Μουσείο Τσιτσάνη
Οι εκδηλώσεις είχαν ξεκινήσει με θρησκευτικές τελετές από την Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2022 και συνεχίστηκαν με παρουσίαση του έργου της αναστήλωσης στο Μουσείο Τσιτσάνη, το Σάββατο 15 Οκτωβρίου.
Η αντιδήμαρχος Σοφία Αλεστά υποδέχθηκε εκατοντάδες επισκέπτες/τριες, αναφερόμενη στη συνέχεια των εκδηλώσεων από το 2018, όταν στο πλαίσιο εκδηλώσεων της Διεθνούς Συμμαχίας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος, αποκαλύφθηκε το μνημείο για του 139 Ελληνες Εβραίους των Τρικάλων.
Ακολούθως, ο αρχιτέκτονας κ. Ηλίας Μεσσίνας που είχε την ευθύνη για την αναστήλωση, παρουσίασε διαφάνειες και ανέλυσε την πορεία των εργασιών, για ένα έργο που, όπως είπε, ολοκληρώθηκε στην ώρα του και εντός προϋπολογισμού». Ο δε υπεύθυνος πολιτικός μηχανικός, κ. Κώστα Ευαγγέλου, έκανε μια αναφορά στα όσα αφορούσαν σε ειδικότερα θέματα του έργου, τονίζοντας τη δυσκολία του και επισημαίνοντας ότι πλέον είναι ένα μνημείο – στολίδι – σημείο αναφοράς.
Ακολούθησε μουσική παρουσίαση τραγουδιών από την εβραϊκή παράδοση (ρωμανιώτικων και σεφαραδίτικων) από τη σοπράνο κ. Μαριάντζελα Χατζησταματίου, συνοδεία μουσικών.
Στον αρχαιολογικό χώρο του Δίδυμου Οθωμανικού Λουτρού, με τη συνεργασία της Εφορίας Αρχαιοτήτων Τρικάλων, παρουσιάστηκε έκθεση φωτογραφιών από τη διάρκεια των εργασιών.
Η συναγωγή ονομάζεται Καάλ Καντός Γιαβανίμ, είναι ρωμανιώτικη και ξεκίνησε να χτίζεται το 1925, ενώ πλέον είναι η μοναδική στα Τρίκαλα, όπου η ισραηλιτική κοινότητα έχει παρουσία περίπου 700 ετών.
Παρουσίες
Στην εκδήλωση των εγκαινίων παρέστησαν, επίσης, οι υπουργοί Εσωτερικών Μάκης Βορίδης και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Λευτέρης Οικονόμου, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Ραγκούσης, ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Θαν. Κοντογεώργης, οι βουλευτές Τρικάλων Κατερίνα Παπακώστα, Θανάσης Λιούτας, Σάκης Παπαδόπουλος, ο αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Τρικάλων Χρήστος Μιχαλάκης, οι αντιδήμαρχοι Τρικκαίων Σοφία Αλεστά, Μιχάλης Λάππας, Τάκης Παζαΐτης, ο δημοτικός σύμβουλος Στεφ. Βαβύλης, η αντιπεριφερειάρχης Υγείας Δημ. Νάτσινα, ο περιφερειακός σύμβουλος Θαν. Τσιάρας, οι τ. βουλευτές Παν. Δριτσέλη και Χρήστος Σιμορέλης, ο πρ. υπουργός Σωτήρης Χατζηγάκης, οι πρ. βουλευτές Ηλίας Βλαχογιάννης και Γιάννης Ζιάγκας, ο πρ. Δήμαρχος Τρικκαίων Μιχ. Ταμήλος, οι τ. αντιδήμαρχοι Τρικκαίων Γεωργία Κοτρώνη και Εφη Λεβέντη, αντιπροσωπεία της ΝΕ ΣΥΡΙΖΑ Τρικάλων, ο υπ. βουλευτής Μιχ. Χατζηγάκης, οι κ. Χρ. Ζαραμπούκας και Θ. Φαλτάκας ως εκπρόσωποι του Επιμελητηρίου Τρικάλων και του Εμπορικού Συλλόγου αντιστοίχως, εκπρόσωποι ισραηλιτικών κοινοτήτων, πολλοί/ες τρικαλινοί/ες πολίτες, καθώς και πλήθος επισκεπτών/τριών από άλλες πόλεις της χώρας, αλλά και το εξωτερικό.
Δήμος Τρικκαίων
