Για πρώτη φορά στην Ελλάδα η Δικαιοσύνη κλήθηκε να κρίνει την ευθύνη της δημόσιας εκπαίδευσης και της τοπικής αυτοδιοίκησης για την καταγγελλόμενη ευρεία εγκατάσταση και λειτουργία εξωτερικών συστημάτων καμερών ασφαλείας σε δημόσια σχολεία του Δήμου Χανίων αλλά με την υπ’ αριθ. πρωτ. 3889/2019 Απόφαση των Εισαγγελικών Αρχών των Χανίων η υπόθεση τέθηκε στο Αρχείο, χωρίς να ασκηθούν Ποινικές Διώξεις και συνακόλουθα χωρίς να επιβληθούν από τη Διεύθυνση Εκπαίδευση Κρήτης Πειθαρχικές Κυρώσεις. Απολύτως τίποτα σχετικό με τη νομιμότητα της Αρχειοθέτησης της υπόθεσης δεν ελέγχθηκε από την ήδη ενήμερη Εισαγγελία Αρείου Πάγου.
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα μετά την έναρξη ισχύος από τις 25 Μαΐου 2018 του νέου Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (ΕΕ) 2016/679 – GDPR (ΓΚΠΔ), η ανεξάρτητη “Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα” (Α.Π.Δ.Π.Χ) αφού διερεύνησε επί 2,5 έτη την καταγγελλόμενη ευρεία εγκατάσταση και λειτουργία εξωτερικών συστημάτων βιντεοεπιτήρησης σε δημόσια σχολεία του Δήμου Χανίων, με την υπ’ αρ. 21/2019 Απόφασή της, χωρίς να έχει αποφασίσει σχετικά με τη νομιμότητα ή όχι αυτών και χωρίς να λάβει τις αντίστοιχες τελικές Αποφάσεις για επιβολή Διοικητικών Κυρώσεων, έθεσε την υπόθεση στο Αρχείο με την αιτιολόγηση ότι ο πολίτης που υπέβαλε τις σχετικές Καταγγελίες προς την ανεξάρτητη Αρχή δεν είναι “υποκείμενο των δεδομένων” και διαβίβασε τους φακέλους με τις υποθέσεις στο Δήμο Χανίων όπου Δήμαρχος είναι ο Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Παιδείας Περιφέρειας Κρήτης της χρονικής περιόδου που εξελίχθηκε η καταγγελλόμενη υλοποίηση σε διψήφιου αριθμού σχολεία των Χανίων.
Κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης από τις Εισαγγελικές Αρχές των Χανίων και την ανεξάρτητη Αρχή, ως Αιτιολόγηση αναφέρθηκαν κίνδυνοι που αντιμετωπίζονται όλοι με ηπιότερα μέσα προστασίας, όπως με εγκατάσταση συναγερμού ασφαλείας, ενίσχυση περίφραξης κ.α. Αναφερόμενοι κίνδυνοι είναι: κλοπές, διαρρήξεις, σπασίματα, βανδαλισμοί, γκράφιτι, ύπαρξη Ρομά στην περιοχή, φωτιές σε κάδους, σκουπίδια, ακαθαρσίες, προφυλακτικά κ.α. Ο μοναδικός αναφερόμενος κίνδυνος που θα μπορούσε να είναι επαρκής Αιτιολόγηση είναι τα γκράφιτι, δηλαδή η μοναδική φθορά επί κτηρίου που δεν ενεργοποιεί το συναγερμό ασφαλείας.
Στα Χανιά όμως με την εφαρμογή του πρότυπου “Μοντέλου αντιμετώπισης του προβλήματος των γκράφιτι” το πρόβλημα των γκράφιτι έχει σταματήσει εδώ και τρία έτη και πλέον τα Χανιά είναι η πρώτη και μοναδική πόλη της Ελλάδος όπου το γκράφιτι είναι υπό έλεγχο. Μάλιστα, τα γκράφιτι έχουν σταματήσει σε όλα τα σχολεία και όχι μόνο σε αυτά που εγκατέστησαν τα εξωτερικά συστήματα καμερών ασφαλείας. Ως συνέπεια, στα Χανιά δεν ισχύει η απαραίτητη μοναδική υπάρχουσα Αιτιολόγηση με βάση πραγματικά στοιχεία, δηλαδή η Αιτιολόγηση των φθορών από γκράφιτι, για την εγκατάσταση των συστημάτων αυτών στα σχολεία.
Όσον αφορά την αρχική “Γνωστοποίηση” στην Α.Π.Δ.Π.Χ. που είναι η αναγκαία συνθήκη για την αποφυγή Ποινικών Κυρώσεων, 2 από τα καταγγελλόμενα δημόσια σχολεία των Χανίων δεν την είχαν υποβάλλει, 6 την είχαν υποβάλλει ετεροχρονισμένα-εκπρόθεσμα μετά τις καταγγελίες και μόνο 3 την υπέβαλλαν πρόωρα. Ανεξάρτητα όμως από το χρόνο υποβολής τους είναι άκυρες όλες οι αρχικές “Γνωστοποιήσεις”, αφού δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις νομιμοποίησης της επεξεργασίας, διότι αγνοήθηκε η απαραίτητη προϋπόθεση νομιμοποίησης, που είναι η Απόφαση εγκατάστασης του συστήματος βιντεοεπιτήρησης να έχει τη σύμφωνη γνώμη όλης της σχολικής κοινότητας πριν την εγκατάστασή του. Σε όσα Σχολεία δηλώθηκε σύμφωνη γνώμη του “Συλλόγου Διδασκόντων” και του “Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων” ακόμη και στα πλαίσια έκτακτης συνεδρίασης Σχολικού Συμβουλίου, δεν αποδεικνύεται από επίσημα τεκμηριωμένα Πρακτικά, παράλειψη που αποτελεί παραβίαση του θεσμικού σκοπού λειτουργίας τους. Σε κανένα σχολείο δεν υπήρξε σύμφωνη γνώμη “Μαθητικού Συλλόγου”, των γνωστών 5μελών/15μελών Μαθητικών Συμβουλίων, η οποία να δηλώθηκε μέσω Απόφασης της Γενικής Συνέλευσης της μαθητικής κοινότητας του σχολείου. Όλα υλοποιήθηκαν ερήμην των μαθητών/τριών των σχολείων.
Όσον αφορά τις υποχρεωτικές ενημερωτικές πινακίδες για τις ώρες της εκτελούμενης βιντεοεπιτήρησης, αυτές είχαν τοποθετηθεί μόνο σε 3 από τα καταγγελλόμενα δημόσια σχολεία των Χανίων. Στα άλλα ενδεχομένως εκτελούνταν βιντεοεπιτήρηση και σε ώρες λειτουργίας των σχολείων.
Σε δημόσια σχολεία των Χανίων εγκατεστημένες εξωτερικές κάμερες ασφαλείας κατέγραφαν και καταγράφουν ακόμη και σήμερα παράνομα την κίνηση πεζών και οχημάτων στα παράπλευρα πεζοδρόμια και δρόμους καθώς και σε όμορους κοινόχρηστους χώρους, όπως ασφαλώς και του καταγγέλλοντα πολίτη και δημότη Χανίων. Αυτό αποδεικνύεται από τα έγγραφα συμμόρφωσης που απέστειλε η Α.Π.Δ.Π.Χ. προς όλα τα καταγγελλόμενα σχολεία, με τα οποία απαιτούσε να τροποποιήσουν το πεδίο λήψης ή διαφορετικά να απεγκαταστήσουν τις κάμερες ασφαλείας. Δηλαδή, είχε ήδη διαπιστωθεί από την Αρχή η τελούμενη κατά συρροή παρανομία. Υπάρχουν ακόμη και σχολεία όπου οι κάμερες ασφαλείας τους εκτελούν παράνομη επιτήρηση όμορων χώρων ιδιαίτερης σημασίας (Λεωφόρο & κόμβους προς Ναύσταθμο Σούδας, ραδιομέγαρο ΕΡΤ, Βενιζέλειο Ωδείο). Συμπέρασμα, ο καταγγέλλων ήταν και πριν 2,5 έτη και είναι ακόμη και σήμερα “υποκείμενο των δεδομένων”, όπως ομοίως ήταν και για τα άλλα δύο καταγγελλόμενα κτήρια των Χανίων, το Δημοτικό Θέατρο “Δημήτρης Βλησίδης” και το “Ιστορικό Αρχείο Κρήτης”, για τα οποία όμως η Α.Π.Δ.Π.Χ. έλαβε τις αντίστοιχες τελικές Αποφάσεις της (Διοικητικές Κυρώσεις – απεγκατάσταση παράνομων καμερών ασφαλείας), χωρίς να θέσει κανένα θέμα ακυρότητας των αντίστοιχων καταγγελιών του ιδίου.
Η ανεξάρτητη Αρχή στην Απόφασή της αναφέρει ότι επειδή οι καταγγελίες “δεν υποβλήθηκαν παραδεκτώς” εξέτασε την υπόθεση “αυτεπαγγέλτως”, ενώ αντιθέτως κατά τη εξέταση της υπόθεσης προωθούσε ως “Σχετικά” στα σχολεία αντίγραφα των καταγγελιών με όλα τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα του καταγγέλλοντος, αναφέροντας εμφανώς ότι πρόκειται για καταγγελία πολίτη που υποβλήθηκε στην Αρχή και πως η Αρχή παρεμβαίνει στο πλαίσιο εξέτασης της σχετικής καταγγελίας, ενώ επίσης του κοινοποιούσε επίσημα όλα τα σχετικά απόρρητα έγγραφα. Μόνο στην Απόφαση της Αρχειοθέτησης αποκρύπτεται από την Αρχή ότι ο καταγγέλλων πολίτης είναι δημότης Χανίων.
Η ανεξάρτητη Αρχή επί 2,5 έτη σεβάστηκε την αυτονόητη επιλογή του καταγγέλλοντα πολίτη να μην δηλώσει δημόσια εάν είναι γονέας μαθητή σε κάποιο από τα καταγγελλόμενα σχολεία ή εάν σχετίζεται προσωπικά ή οικογενειακά με το χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης. Τελικά όμως την επιλογή αυτή η Αρχή τη χρησιμοποίησε ως επιχείρημα για την Αρχειοθέτηση της υπόθεσης.
Οι Εισαγγελικές Αρχές των Χανίων διερεύνησαν την υπόθεση ανεξάρτητα από την Α.Π.Δ.Π.Χ. χωρίς να τη χρησιμοποιήσουν ως Τεχνικό Σύμβουλο ως όφειλαν. Επίσης, παρέβλεψαν την παραβίαση της σχετικής νομοθεσίας “Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς” που προκαλείται από τα εγκατεστημένα χωρίς Άδεια εξωτερικά συστήματα βιντεοεπιτήρησης σε κτήρια σχολείων που είναι χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα ιστορικά κτήρια/μνημεία ή είναι νεοκλασικά κτήρια.
Η Αρχειοθέτηση της υπόθεσης από τις Εισαγγελικές Αρχές των Χανίων αφορά και τις εμπλεκόμενες στην υπόθεση Εταιρείες Συστημάτων Ασφαλείας που εγκαθιστούν, συντηρούν και ελέγχουν τα συστήματα αυτά στα σχολεία, παρέχοντας ακόμη και υπηρεσίες 24ωρου κέντρου λήψης σημάτων παρακολούθησης. Αντιθέτως, η άσκηση Ποινικών Διώξεων για άμεση συνέργεια εναντίον των Εταιρειών Συστημάτων Ασφαλείας έχει τη δυναμική να προκαλέσει ως αλυσιδωτή αντίδραση την υποχρέωση απεγκατάστασης/συμμόρφωσης όλων των παράνομων εξωτερικών καμερών ασφαλείας όχι μόνο από τα σχολεία αλλά και από όλα τα δημόσια, δημοτικά και ιδιωτικά κτήρια σε όλη την Ελλάδα.
Η Αρχειοθέτηση της υπόθεσης από τις Εισαγγελικές Αρχές των Χανίων που συνιστά Εισαγγελικό πραξικόπημα και η Απόφαση της Α.Π.Δ.Π.Χ που συνιστά αυτοκατάργηση της ανεξάρτητης Αρχής, δημιουργούν “δεδικασμένο” και καθιστούν νόμιμες όλες τις παράνομες κάμερες ασφαλείας στα σχολεία της Ελλάδος. Διασφαλίζουν τη συνέχιση της παράνομης ευρείας εγκατάστασης και λειτουργίας εξωτερικών συστημάτων καμερών ασφαλείας σε δημόσια, δημοτικά και ιδιωτικά κτήρια όπως και στα σχολεία σε όλη την Ελλάδα, που επιτρέπει την ευρεία οπτική ψηφιακή επιτήρηση των Ελλήνων πολιτών σε όλη τη χώρα, σε πραγματικό χρόνο και διαδικτυακά, ακόμη και με δυνατότητα εφαρμογής αλγόριθμων αναγνώρισης προσώπου. Παρέχουν ασυλία σε όλους τους εμπλεκόμενους σε υπόθεση μαζικής παραβίασης προσωπικών δεδομένων και θέτουν σε αδράνεια τον Έλληνα πολίτη που ζήτησε την τήρηση της νομιμότητας.
Νικόλαος Σ. Στεργιάδης
