Ο Θύμιος Πανουργιάς, οι «Κόρες του Ασκληπιού» και το φεγγάρι στα Μετέωρα

Ο Θύμιος Πανουργιάς, ένας από τους σημαντικότερους γλύπτες της μεταπολεμικής Ελλάδας, ήταν ένας από τους 6 γλύπτες που συμμετείχαν στο Συμπόσιο Γλυπτικής που πραγματοποιήθηκε στα Τρίκαλα το καλοκαίρι του 2004.

Φιλοτέχνησε το γλυπτό «Οι κόρες του Ασκληπιού – Ιασώ, Υγεία, Πανάκεια», με βοηθό τον Γ. Χατζόλη, το οποίο χάρισε στον Δήμο Τρικκαίων και κοσμεί την πόλη των Τρικάλων.
Έφυγε από την ζωή, σε ηλικία 84 χρόνων, στις 23 Ιουνίου 2015.

Όσα ακολουθούν, τα οποία σημειώνω ως φόρο τιμής στον μεγάλο Έλληνα γλύπτη – που τα Τρίκαλα έχουν την τιμή να κατέχουν ένα από τα τελευταία Έργα του –  τα είδα και τα άκουσα, ως μέλος τότε, του Δ.Σ του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Τρικκαίων και υπεύθυνη των Εικαστικών.
 

• Ο δάσκαλος Θύμιος Πανουργιάς, οι όγκοι μαρμάρων και τα κλαδιά των πλατανιών στο Ληθαίο ποταμό
   

Ιούνιος 2004. Για ένα ολόκληρο μήνα, 6 καταξιωμένοι Έλληνες γλύπτες, έχοντας ο καθένας από έναν βοηθό, ήρθαν στα Τρίκαλα. Ο Θύμιος Πανουργιάς ήταν ο μεγαλύτερος σε ηλικία. Όλοι τον σέβονταν, τον υπάκουσαν και των φώναζαν δάσκαλο.

Την πρώτη μέρα του Συμποσίου, ο Θ. Πανουργιάς σε ρόλο αρχηγού της ομάδας των γλυπτών, όταν τα φορτηγά έφεραν να ξεφορτώσουν με γερανό τους έξι όγκους μαρμάρου στις όχθες του Ληθαίου, εκεί που πραγματοποιήθηκε το Συμπόσιο Γλυπτικής, έλεγε στον χειριστή του γερανού για τον κάθε όγκο μαρμάρου που "δάγκωνε" για να τον κατεβάσει στις όχθες:
«Με ευαισθησία. Έχουν ψυχή τα μάρμαρα!» και την ματιά του δεν την έπαιρνε από τον όγκο μαρμάρου, αλλά ακολουθούσε όλη την δύσκολη διαδρομή του αν σκεφτεί κανείς ότι τα πλατάνια δυσχέραιναν την διαδικασία.

Όχι μόνο δεν ήθελε να πληγωθεί ο όγκος μαρμάρου κάθε φορά, αλλά δεν ήθελε να σπάσει ούτε κλαράκι από τα  πλατάνια. «Ήρεμα, πιο μαλακά, μη σπάσουν τα κλαδιά των πλατάνων», φώναζε.

Και μετά, μόλις κάθε όγκος μαρμάρου έφτανε στις όχθες του Ληθαίου, εκείνος και ο γλύπτης Χρήστος Λάμπρου – που επίσης έλαβε μέρος στο Συμπόσιο – υποδέχονταν την πρώτη ύλη των γλυπτών, χτυπώντας το μάρμαρο… σαν να ήταν άνθρωπος που τον χτυπούσαν με ικανοποίηση στον ώμο, μετά από μια δύσκολη πορεία την οποία είχε φέρει εις πέρας, επιτυχώς.
 

• Ο Γλύπτης και η συνομιλία με το Γλυπτό  του
   

Παρά τα 73 του χρόνια, τότε, ο Θύμιος Πανουργιάς δούλευε χωρίς να διαμαρτύρεται από την πολύ ζέστη, από το πρωί μέχρι το μεσημέρι και από νωρίς το απόγευμα μέχρι να βραδιάσει. Κάθε λίγο πήγαινε ένα βήμα  πίσω επιθεωρώντας το γλυπτό του. Μια μέρα, είπε: «Κάθε φορά που γυρίζω την πλάτη, όλο κάτι μου λένε οι κόρες του Ασκληπιού. Αλλά, τα μυστικά της συνομιλίας μας, με τον καιρό θα τα δούνε τα Τρίκαλα». 
 

• Ο Πανουργιάς και τα Μετέωρα ή όταν ο Θύμιος Πανουργιάς άφησε άφωνους τους υπόλοιπους γλύπτες του Συμποσίου Γλυπτικής
   

Μια από τις τελευταίες μέρες του Συμποσίου, όταν τα γλυπτά είχαν σχεδόν ολοκληρωθεί, οι γλύπτες πήγαν στην συναυλία «Οι Τρικαλινοί Λαϊκοί Δημιουργοί», της Ορχήστρας Ποικίλης Μουσικής του Δημοτικού Ωδείου Τρικάλων που έδωσε στην Καλαμπάκα και μετά, για φαγητό σε μια από τις ταβέρνες στο Καστράκι.

Ήταν τέτοια η ευχαρίστηση του Θύμιου Πανουργιά από την Δημιουργία που συντελούνταν στο Συμπόσιο από τους συναδέλφους του κι εκείνον και είχε τέτοια κέφια εκείνο το βράδυ, που όταν το δείπνο τελείωσε, αν και η ώρα είχε περάσει από τις 2 μετά τα μεσάνυχτα, γύρισε και είπε σε όλους:

«Θα ξυπνήσουμε την αυγή για να δουλέψουμε, αλλά, πείτε μου, μπορούμε να γυρίσουμε πίσω στα Τρίκαλα μετά από μια τέτοια όμορφη καλοκαιρινή βραδιά, αν δεν πάμε να δούμε πρώτα το φεγγάρι από τους βράχους των Μετεώρων;»

Τότε, ο γλύπτης Χρήστος Λάμπρου, φώναξε έκπληκτος βλέποντας τους υπόλοιπους γλύπτες κατάκοπους, ακόμη και τους νεαρούς βοηθούς, αφού όλοι ήταν στο πόδι από το ξημέρωμα της προηγούμενης μέρας: «Χαράς τις αντοχές σου, δάσκαλε! Παιδιά, ο παππούς  βάζει σε όλους μας τα γυαλιά!»

Ο Θύμιος Πανουργιάς, απάντησε: «Η ζωή είναι για να χαίρεσαι την κάθε στιγμή, κάθε δευτερόλεπτο. Άκου εκεί είστε κουρασμένοι! Μπορεί να είναι κανείς κουρασμένος κάτω από τα Μετέωρα με τέτοια πανσέληνο;»

Author: Λέλα Κατεχάκη