Από την 1η Ιανουαρίου 2024 θα ισχύουν τα νέα χρωματιστά τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος με τα οποία, σύμφωνα με το υπουργείο, ο καταναλωτής θα ξέρει «για πρώτη φορά με ακρίβεια» τι πληρώνει στον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα νέα τιμολόγια ρεύματος έχουν τέσσερα χρώματα: μπλε τα σταθερά, πράσινο τα ειδικά, κίτρινο τα κυμαινόμενα και πορτοκαλί τα δυναμικά.
Ενώ λοιπόν η αντίστροφη μέτρηση για τα νέα τιμολόγια ρεύματος έχει ήδη αρχίσει, οι περισσότεροι από τους καταναλωτές δεν έχουν καταλήξει στην απόφαση ποιο χρώμα να επιλέξουν.
Ας δούμε τα χαρακτηριστικά και τις διαφορές που έχουν το μπλε, το πράσινο, το κίτρινο και το πορτοκαλί τιμολόγιο, ώστε να διευκολυνθούν οι καταναλωτές για την τελική τους επιλογή.
- Με το νόμο 5066/2023, θεσπίστηκε το ειδικό τιμολόγιο (με πράσινη σήμανση), το οποίο έχει κοινά χαρακτηριστικά για όλους τους παρόχους.
Βασικά του πλεονεκτήματα είναι πως η τελική τιμή θα είναι γνωστή την 1η ημέρα κάθε μήνα κατανάλωσης, καθώς και ότι θα διευκολύνει τους καταναλωτές να συγκρίνουν τις τιμές μεταξύ των παρόχων, δίνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο τη δυνατότητα στον καταναλωτή να κάνει την πιο συμφέρουσα επιλογή. - Στο μπλε τιμολόγιο, το σταθερό δηλαδή τιμολόγιο, η τιμή χρέωσης είναι κλειδωμένη για 1 χρόνο.
Υπάρχει σταθερή χρέωση της κιλοβατώρας για όλο τον χρόνο της σύμβασης και δεν επηρεάζεται από το χρηματιστήριο ενέργειας. Αλλά αν κάποιος αποφασίσει πρόωρα να αποχωρήσει από το μπλε τιμολόγιο, τότε έχει πέναλτι. - Το κίτρινο τιμολόγιο έχει κυμαινόμενη χρέωση, εξαρτώμενη από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις αγοράς. Το τιμολόγιο αυτό είναι εκτεθειμένο στο 100% στο χρηματιστήριο ενέργειας. Η τιμή χρέωσης βγαίνει μεσοσταθμικά σε όλο το διάστημα των 30 ημερών.
- Το πορτοκαλί τιμολόγιο, που αφορά μόνο τους καταναλωτές που έχουν έξυπνους μετρητές, το λεγόμενο και δυναμικό γιατί (υποτίθεται ότι) θα παρέχει άμεση εικόνα της χρονοχρέωσης ανά μέρα και ανά ώρα.
Ο 10λογος του Υπουργείου Ενέργειας
- Γιατί έχουμε τόσα πολλά τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος;
Γιατί οι πάροχοι έχουν το δικαίωμα να έχουν όσα τιμολόγια θέλουν. Επίσης, γιατί η φύση του συστήματος αγορών ηλεκτρικής ενέργειας που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σύνθετη. Υπάρχει μία αγορά χονδρικής που η τιμή είναι κυμαινόμενη (αλλάζει διαρκώς, ανά ημέρα και ώρα). Υπάρχουν οι πάροχοι λιανικής, που αγοράζουν στη χονδρική και πωλούν στη λιανική, με πολλές διαφορετικές, εμπορικές πολιτικές. Επιπλέον, γιατί οι ανάγκες και οι επιθυμίες των καταναλωτών είναι πολύ διαφορετικές, ανάλογα με το προφίλ κάθε καταναλωτή (νοικοκυριό, επιχείρηση, ενεργοβόροι καταναλωτές κ.λπ.).
- Τί είδους τιμολόγια υπάρχουν;
Υπάρχουν τριών ειδών τιμολόγια (σταθερά, κυμαινόμενα και δυναμικά) και ο καταναλωτής (είτε πρόκειται για νοικοκυριό είτε για επιχείρηση) επιλέγει αυτό που κρίνει ότι είναι το πιο συμφέρον για εκείνον. Ειδικότερα:
- Σταθερά είναι τα τιμολόγια ορισμένου χρόνου, με σταθερή τιμή χρέωσης για όλη την περίοδο της σύμβασης.
- Κυμαινόμενα, είναι τα τιμολόγια, τα οποία είναι συνδεδεμένα με την τιμή της χονδρεμπορικής στο Χρηματιστήριο ενέργειας. Αυτά, διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες:
α) με καθορισμό τιμής εκ των προτέρων της περιόδου κατανάλωσης και
β) με καθορισμό τιμής εκ των υστέρων. - Δυναμικά, τα οποία αφορούν στη δυνατότητα δυναμικής τιμολόγησης, με διαφορετικές τιμές -ακόμα και μέσα στη διάρκεια της ημέρας- με βάση τις τιμές της αγοράς. Προϋπόθεση για την επιλογή αυτών των τιμολογίων συνιστά η λειτουργία έξυπνου τηλεμετρούμενου μετρητή στην παροχή των καταναλωτών.
Για τη διευκόλυνση του καταναλωτή, τα τιμολόγια συνδέθηκαν με ένα χρώμα. Με το μπλε τα σταθερά, με το κίτρινο τα κυμαινόμενα και με το πορτοκαλί τα δυναμικά.
Σε αυτά τα τιμολόγια προσθέτουμε ειδικό τιμολόγιο, πράσινου χρώματος, που το ειδικό χαρακτηριστικό του είναι πως η δομή του θα είναι απλή και κοινή, επιτρέποντας τη συγκρισιμότητα, για όλους τους παρόχους. Σε αυτό θα μεταπέσουν όλοι οι καταναλωτές, την 1η Ιανουαρίου του 2024, οι οποίοι δεν θα έχουν επιλέξει -μέσα στο 2023- κάποιο συγκεκριμένο είδος τιμολογίου για τη μετάβασή τους την 1/1/2024. Ωστόσο, με μία απλή δήλωση στον πάροχό τους έως 31/01/2024, μπορούν να παραμείνουν στο προηγούμενο τιμολόγιο. Επίσης, για όποιες αλλαγές τιμολογίων γίνουν στη συνέχεια ακολουθείται η συνήθης διαδικασία. Σημειώνεται πως το ειδικό, πράσινο τιμολόγιο, που θα διατίθεται από κάθε πάροχο, θα είναι ομοιόμορφο για όλους τους παρόχους.
- Για ποιο λόγο εισάγεται αυτό το ειδικό, πράσινο τιμολόγιο;
Το βασικό πλεονέκτημα του πράσινου τιμολογίου είναι πως διευκολύνει, για πρώτη φορά, τη σύγκριση των τιμών μεταξύ παρόχων και τη διαφανή και απλοποιημένη πληροφόρηση των καταναλωτών για τις τιμές των παρόχων. Την 1η ημέρα κάθε μήνα, η τιμή χρέωσης θα ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα του εκάστοτε παρόχου και θα κοινοποιείται στην ΡΑΑΕΥ. Ο καταναλωτής θα γνωρίζει, στις αρχές του μήνα, τί πληρώνει στον πάροχο ηλεκτρικού ρεύματος, για τον επόμενο μήνα και το κυριότερο, τί τιμές προσφέρουν, όλοι οι υπόλοιποι πάροχοι.
- Στο πράσινο τιμολόγιο η τιμή μέσα στο μήνα θα αλλάζει;
Όχι, ο καταναλωτής θα βλέπει μία τιμή κάθε 1η του μήνα, η οποία θα είναι «κλειδωμένη» για όλη τη διάρκεια του μήνα.
- Μπορεί ο καταναλωτής να επιλέξει κάποιο άλλο τιμολόγιο από αυτό που έχει;
Ναι, ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα οποτεδήποτε το επιθυμεί να επιλέξει οποιοδήποτε προσφερόμενο τιμολόγιο, υπογράφοντας νέα σύμβαση με τον πάροχο της επιλογής του. Μόνη εξαίρεση αποτελούν τα σταθερά τιμολόγια, που από τη φύση τους έχουν μακροχρόνιες συμβάσεις. Η αλλαγή παρόχου ή τιμολογίου προμήθειας, δηλαδή, γίνεται οποτεδήποτε και δεν συνεπάγεται δικαίωμα αποζημίωσης του παρόχου λόγω της πρόωρης αποχώρησης του πελάτη, εκτός των περιπτώσεων διακοπής σύμβασης τιμολογίου σταθερής τιμής.
- Γιατί έχουμε διαφορετικά χρώματα στα τιμολόγια;
Για να διευκολυνθεί ο καταναλωτής, να κατανοήσει τη φύση των πολλών, διαφορετικών τιμολογίων, ώστε να μπορεί να συγκρίνει, καλύτερα, τα τιμολόγια μεταξύ των παρόχων.
- Δεν είναι το σύστημα αυτό πολύ «μπερδεμένο»;
Ναι, το ευρωπαϊκό σύστημα ενέργειας είναι πολυσύνθετο και για τον καταναλωτή είναι λογικό ότι δεν υπάρχει χρόνος και διάθεση να ασχολείται, διαρκώς, με τον ποιον πάροχο θα επιλέξει. Γι’ αυτό και εισάγεται το «πράσινο» τιμολόγιο, στο οποίο χωρίς να ασχολείται, ιδιαιτέρως, ξέρει τα δύο πιο θεμελιώδη που τον ενδιαφέρουν: Πρώτον, ποια είναι η τιμή τον επόμενο μήνα και δεύτερον ποιος είναι ο πιο φθηνός τον επόμενο μήνα.
- Θα πρέπει να αλλάζω κάθε μήνα πάροχο για να βρω τον φθηνότερο;
Έχετε το δικαίωμα να το κάνετε. Στο πράσινο τιμολόγιο, παρακολουθείτε ποιος πάροχος είναι ο φθηνότερος κάθε μήνα και αν δεν είστε ευχαριστημένος κάποιον μήνα ή μετά από κάποιους μήνες με τις τιμές που δίνουν οι πάροχοι, μπορείτε πάντα να αλλάξετε. Είναι λογικό ο καταναλωτής να μην μπαίνει στη διαδικασία, διότι είναι ταλαιπωρία, να αλλάξει πάροχο για μία διαφορά της τάξεως του 1-2 ευρώ το μήνα. Είναι, επίσης, λογικό ότι αν βλέπει πως κάποιος είναι συστηματικά ακριβός, τον αφήνει και πάει σε κάποιον που είναι συστηματικά πιο φθηνός.
- Γιατί εγώ που έχω σταθερό μπλε τιμολόγιο σε συγκεκριμένο πάροχο, δεν μπορώ να κάνω σύγκριση τιμών με τους υπόλοιπους παρόχους;
Σε αντίθεση με το ένα ειδικό (πράσινο) τιμολόγιο ανά πάροχο, στις υπόλοιπες κατηγορίες τιμολογίων, οι πάροχοι μπορούν να παρέχουν περισσότερα του ενός τιμολόγια σε κάθε κατηγορία, συνδεδεμένα, πολλές φορές, είτε με υπηρεσίες είτε και με άλλα προϊόντα είτε με συνδυασμό αυτών. Επιπλέον, το ύψος του παγίου μπορεί να διαφέρει, σημαντικά, ανά πάροχο, γεγονός που μειώνει το βαθμό συγκρισιμότητας των προσφερόμενων τιμών ενέργειας. Για τους λόγους αυτούς, η καθιέρωση του πράσινου τιμολογίου, καθιστά πιο άμεση, εύκολη και διαφανή τη σύγκριση των τιμολογίων των διαφορετικών παρόχων.
10.Θα είναι διαθέσιμο κάποιο εργαλείο επαλήθευσης και σύγκρισης τιμών;
Στους λογαριασμούς ρεύματος (ηλεκτρονικούς και έντυπους) και στα άλλα μηνύματα και e-mails που θα αποστέλλουν οι πάροχοι στους καταναλωτές, θα υπάρχει πλέον και ο κωδικός QR (θα σκανάρεται και θα διαβάζεται μέσω έξυπνου κινητού) και link, τα οποία θα παραπέμπουν στον ιστότοπο δημοσίευσης του εργαλείου σύγκρισης τιμών της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Εκεί, οι καταναλωτές θα μπορούν να ενημερώνονται, κάθε μήνα για την τιμή του ειδικού, κοινού τιμολογίου του παρόχου τους και να τη συγκρίνουν με το σύνολο των προσφερόμενων τιμολογίων.
Όσα πρέπει να γνωρίζουμε
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους ανέλυσε μιλώντας στην ΕΡΤ ο ενεργειακός επιθεωρητής Μιχάλης Χριστοδουλίδης.
Στο μπλε τιμολόγιο, το σταθερό δηλαδή τιμολόγιο, η τιμή χρέωσης είναι κλειδωμένη για 1 χρόνο. Υπάρχει σταθερή χρέωση της κιλοβατώρας για όλο τον χρόνο της σύμβασης και δεν επηρεάζεται από το χρηματιστήριο ενέργειας. Αλλά αν κάποιος αποφασίσει πρόωρα να αποχωρήσει από το μπλε τιμολόγιο, τότε έχει πέναλτι.
Το κίτρινο τιμολόγιο που έχει κυμαινόμενη χρέωση, εξαρτώμενη από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις αγοράς. Το τιμολόγιο αυτό είναι εκτεθειμένο στο 100% στο χρηματιστήριο ενέργειας. Η τιμή χρέωσης βγαίνει μεσοσταθμικά σε όλο το διάστημα των 30 ημερών.
Αναφορικά με το πορτοκαλί τιμολόγιο, ο κ. Χριστοδουλίδης, είπε ότι βγήκε για να υποστηρίξει τους έξυπνους μετρητές, πρέπει όμως και οι εταιρείες να παρέχουν τις αντίστοιχες υπηρεσίες που συνδέονται με αυτή την υποστήριξη, κάτι όμως που μέχρι σήμερα δεν συμβαίνει.
Το πράσινο τιμολόγιο, στο οποίο η τιμή της κιλοβατώρας θα διαμορφώνεται μέσα από μία ενιαία φόρμουλα, μία μέσα από μία ενιαία μεθοδολογία για να προσφέρουν όλοι οι πάροχοι ομοειδή πράγματα. Τα πράσινα είναι ημικυμαινόμενα και ημισταθερά, δηλαδή η τελική τιμή διαμόρφωση της κιλοβατώρας εξαρτάται από τρεις παραμέτρους. Την βασική τιμή που θα δώσουν όλοι οι πάροχοι. Στην τιμή αυτή μετά θα προστίθεται και η ρήτρα αναπροσαρμογής, εφόσον και αν ενεργοποιείται.
Συνοπτικά:
Μπλε τιμολόγιο
- Σταθερή χρέωση της KWh για όλο τον χρόνο της σύμβασης
- Δεν επηρεάζεται από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις αγοράς του ρεύματος
- Υψηλότερη χρέωση της KWh από όλους τους τύπους τιμολογίων
- Επιβάλλονται ρήτρες αποχώρησης
Κίτρινο τιμολόγιο
- Κυμαινόμενη χρέωση της KWh ανά μήνα
- Η χρέωση ανά μήνα εξαρτάται από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις αγοράς του ρεύματος
- Η τιμή της KWh για τον μήνα κατανάλωσης θα γίνεται γνωστή στο τέλος του μήνα.
- Δεν επιβάλλονται ρήτρες αποχώρησης
Πορτοκαλί τιμολόγιο
- Κυμαινόμενη χρέωση της KWh ανά ώρα μέσα στο 24ωρο
- Επηρεάζεται από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις αγοράς του ρεύματος
- Η χρέωση ανά ώρα γίνεται μόνο με εγκατάσταση έξυπνου μετρητή
- Δεν επιβάλλονται ρήτρες αποχώρησης
Πράσινο τιμολόγιο
- Η χρέωση της KWh διαμορφώνεται με βάση σταθερές και μεταβλητές τιμές
- Επηρεάζεται από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις αγοράς του ρεύματος
- Εφαρμόζονται ρήτρες αναπροσαρμογής
- Δεν επιβάλλονται ρήτρες αποχώρησης
INKA: Συμβουλές στους καταναλωτές
Ενόψει της αλλαγής των τιμολογίων ρεύματος, το Ινστιτούτο Καταναλωτών (INKA) της Γενικής Ομοσπονδίας Καταναλωτών Ελλάδας, ενημερώνει πως εάν δεν έχει γίνει καμία αλλαγή στο συμβόλαιο του καταναλωτή, δεν είναι υποχρεωμένος ο πάροχος να ενημερώσει και εάν λήξει ή έχει ήδη λήξει το συμβόλαιο, αυτομάτως θα τον εντάξουν στο πράσινο κυμαινόμενο τιμολόγιο.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο καταναλωτής είναι υποχρεωμένος να το ακολουθήσει. Θα μπορεί, αφού αποφασίσει ότι δεν είναι το τιμολόγιο που επιθυμεί, να το αλλάξει.
Οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν πως απαγορεύεται οποιαδήποτε επιπλέον χρέωση σε περίπτωση που επιλέξουν να είναι ο λογαριασμός τους ένχαρτος, δηλαδή να τους έρχεται συστημένος στο σπίτι αντί για το κινητό τηλέφωνο.
Το μεγαλύτερο δέλεαρ που έχουν οι εταιρίες αυτή τη στιγμή είναι η έκπτωση συνέπειας. Αν εφαρμόζεται μια έκπτωση συνέπειας καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης, ο καταναλωτής θα επιβραβεύεται για κάποιους μήνες.
Να μην παρασύρονται από πολύ μεγάλες προσφορές, γιατί θα μπορούσε να αφορά έκπτωση μόνο για τον πρώτο μήνα. Εδώ με τη δυνατότητα του κυμαινόμενου τιμολογίου οποιεσδήποτε παραπλανητικές διαβεβαιώσεις ότι σου εξασφαλίσαμε την καλύτερη δυνατή τιμή, δεν πρέπει να επηρεάζουν την κρίση του καταναλωτή.
Επίσης, στο κυμαινόμενο τιμολόγιο ο καταναλωτής δεν προστατεύεται από τυχόν αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Στα νέα τιμολόγια θα δουν οι καταναλωτές ότι θα αναγράφετε ο σύνδεσμος που παραπέμπει στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ και του e-katanalotis και θα είναι και με QRcode. Εκεί θα μπορεί να ελέγχεται η χρέωση που έχει συνάψει ο πάροχος με τον καταναλωτή, σε σχέση με ανταγωνίστριες προσφορές ή εταιρίες.
Αν δεν υπάρχει αυτός ο σύνδεσμος αυτό πρακτικά σημαίνει ότι έχει ελεγχθεί αυτός ο τύπος τιμολόγησης από τη ΡΑΕ και είναι εκτός πλαισίου. Επομένως, σε αυτό το σημείο θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός ο καταναλωτής. Καλό είναι να είμαστε σε αναγνωρισμένες εταιρίες, γιατί δεν έχει να κάνει με το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και με τις γενικότερες υπηρεσίες που προσφέρει ένας πάροχος, όπως είναι η ενημέρωση και η προστασία του πελάτη
Πηγή: ertnews.gr
