Του Γεωργίου Παπασίμου
Στα 32 χρόνια που μεσολάβησαν από την πτώση του τείχους του Βερολίνου αν εξαιρέσει κανείς τα πρώτα δέκα χρόνια, όπου πράγματι κυριαρχούσαν σε παγκόσμιο επίπεδο οι ΗΠΑ, παρατηρούμε την σταδιακή σοβαρή παρακμή της Δύσης και της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής ιδεολογίας ως πολιτικό σύστημα και τη σταδιακή δημιουργία νέων παγκόσμιων πόλων με κύριο μοχλό την κρατική παρέμβαση και έλεγχο, που διεκδικούν εν δυνάμει την παγκόσμια ηγεμονία (Κίνα, Ρωσία, Ινδία κλπ). Έτσι, κατέπεσαν οι διθυραμβικές τότε διακηρύξεις των αλαζονικών δυτικών ελίτ περί του «τέλους της ιστορίας του ανθρώπου» και του θανάτου των ιδεολογιών. Επρόκειτο για την εσφαλμένη ανάγνωση και ερμηνεία της ιστορίας από τους δυτικούς άφρονες «νικητές», ότι αφενός η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία της αγοράς θα κυριαρχούσε στον πλανήτη και θα επέβαλε παντού ως πολιτικό σύστημα την δυτική κοινοβουλευτική δημοκρατία και αφετέρου, ότι σε επίπεδο γεωπολιτικής θα επικρατούσε δια παντός η “pax americana”.
Και ενώ ο πολυπολικός κόσμος βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη και οι ΗΠΑ βιώνουν το «φθινόπωρο» της ηγεμονίας τους, η Ευρώπη ως ήπειρος εμφανίζει πρωτοφανή γεωπολιτικό νανισμό. Η μεν Ε.Ε. αποτελεί έναν οικονομικό γίγαντα με πήλινα πολιτικά και αμυντικά πόδια, έρμαιο των συμφερόντων και διαθέσεων των ΗΠΑ, η δε Ρωσία ως η μεγαλύτερη δύναμη στην Ανατολική Ευρώπη, αφού οδηγήθηκε αρχικά στο περιθώριο των εξελίξεων μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, σήμερα στην προσπάθεια της να διασφαλίσει τα ευρύτερα συμφέροντα ασφαλείας, εξού και η στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία, οδηγείται σε πλήρη αποκοπή από τις δυτικές ευρωπαϊκές χώρες και σύρεται αναγκαστικά στην «αγκαλιά» του Πεκίνου.
Η επαναφορά του πολέμου ως μέσου λύσεων των διαφορών στον ευρωπαϊκό χώρο μετά τους οδυνηρούς Α’ και Β’ Παγκόσμιους Πόλεμους, που μετέτρεψαν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες σε στάχτες και η αναβίωση του Ψυχρού Πολέμου, αποτελεί αναμφισβήτητα καταστροφική συνέπεια για την Ευρώπη, αλλά και για όλη την ανθρωπότητα. Η καταπάτηση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου από τη Ρωσία, μόνιμο μέλος του ΟΗΕ, σε ευρωπαϊκό χώρο (κανείς δεν πρέπει να ξεχνά ότι την πρωτοπορία έχουν οι ΗΠΑ με την Γιουγκοσλαβία και όχι μόνο) ανοίγει τις ορέξεις διαφόρων επίδοξων αναθεωρητών της ιστορίας με προεξάρχοντα τον νεο-οθωμανιστή Ερντογάν. Όπως τόνισε πρόσφατα σε συνέντευξη του ο φιλόσοφος Γιουβάλ Νώε Χαράρι στην Ουκρανία υπονομεύτηκε το μεγαλύτερο πολιτικό επίτευγμα της ανθρωπότητας, που ήταν η παρακμή του πολέμου, αφού ο πόλεμος πλέον εμφανίζεται ξανά με ορμή ως βασικό εργαλείο διαμόρφωσης των παγκόσμιων ισορροπιών.
Οι συνέπειες για την Ευρώπη είναι πλέον καταλυτικές. Πέραν της πλήρους επικυριαρχίας των ΗΠΑ ως παρόχου της ασφαλείας στις χώρες του ΝΑΤΟ, κάτι που οδηγεί στην πλήρη απώλεια της δυνατότητας της Ε.Ε. να μετατραπεί σε αυτόνομο γεωπολιτικό πόλο, ενυπάρχουν παράλληλα και οι οδυνηρές οικονομικές συνέπειες. Το τεράστιο ενεργειακό και οικονομικό απειλεί σε πλήρη εκτροχιασμό την ευρωπαϊκή οικονομία μετά το προηγηθέν σοκ της πανδημίας του κορωνοϊου και σε αποσάθρωση των κοινωνιών της. Τώρα απεικονίζεται στο έπακρο η τρομακτική αβελτηρία της Ε.Ε. να αποκτήσει στοιχειώδη ενεργειακή αυτονομία αξιοποιώντας τα ευρωπαϊκά κοιτάσματα φυσικού αερίου, δηλαδή τα Ελληνικά και Κυπριακά, σπεύδοντας μάλιστα ανοήτως να υπονομεύσει χάριν των αμερικανικών οικονομικών συμφερόντων, αλλά και των τουρκικών επιδιώξεων στην ανατολική Μεσόγειο τον αγωγό Eastmed, που αντικειμενικά ως αυτοτελής ευρωπαϊκός αγωγός θα αποτελούσε την πρώτη σοβαρή προσπάθεια για την ευρωπαϊκή ενεργειακή αυτονομία.
Πρόκειται για τα επίχειρα της γερμανοποίησης της Ε.Ε. κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, που είχε ως αποτέλεσμα την πλήρη αδυναμία αυτής να αποκτήσει αυτόνομο γεωπολιτικό ρόλο σε ένα κόσμο, που διαμορφώνεται σε πολυπολική μορφή μετά την εμφάνιση των «ρυτίδων» της αμερικανικής ηγεμονίας στις προηγούμενες δεκαετίες. Είναι η απώλεια μιας μεγάλης ιστορικής ευκαιρίας για την Ευρώπη, η οποία θα μπορούσε λόγω της οικονομικής της δύναμης και του πολιτισμικού βάρος, που διαθέτει, αν είχε προχωρήσει σε σοβαρή πολιτική ενοποίηση με κοινή εξωτερική πολιτική και αμυντική θωράκιση να παίξει τον καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της νέας παγκόσμιας ισορροπίας.
Η ευρωπαϊκή έκπτωση φαίνεται ολοφάνερα στο πολιτικό προσωπικό, που διαχειρίζεται κρίσιμους τομείς, και ενεπλάκη στην Ουκρανική κρίση. Είτε ομιλεί κανείς για τον ανεκδιήγητο Μπορέλ (ύπατο εκπρόσωπο της Ε.Ε. για την Εξωτερική και Αμυντική Πολιτική !) είτε για τον φιλότουρκο Στόλτενμπεργκ (γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ) στο ίδιο τραγικό συμπέρασμα θα καταλήξει. Πρόκειται για υπαλλήλους μειωμένης ευθύνης και αντίληψης με πλουσιοπάροχες παροχές, που επιτείνουν περαιτέρω την τραυματισμένη ευρωπαϊκή εικόνα.
Μπροστά σε αυτή την οδυνηρή πραγματικότητα αναζητείται ματαίως η υπέρβαση της ευρωπαϊκής αφωνίας σε ένα ζήτημα που πρωτίστως αφορά την ευρωπαϊκή ασφάλεια και ενότητα. Οι σημερινές θλιβερές ηγεσίες, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων σύρονται στον ενταφιασμό της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της προοπτικής της Ευρώπης ως αυτόνομου γεωπολιτικού πόλου.
Ως προς τη χώρα μας, που αντιμετωπίζει μείζονα εθνικά ζητήματα από τον νέο-οθωμανικό αναθεωρητισμό της Τουρκίας, τα διδάγματα είναι απόλυτα. Η διασφάλιση της άμυνας και των εθνικών δικαίων της Ελλάδος περνάει μόνο από εμάς. Οι ψευδαισθήσεις και τα φληναφήματα των φοβικών διαχρονικά πολιτικών ηγεσιών της Αθήνας, ότι τρίτοι θα μας προστατέψουν από τον τουρκικό επεκτατισμό, συνετρίβησαν με πάταγο. Για αυτό αβελτηρίες και ιδεοληψίες ως προς την ενίσχυση της αποτρεπτικής δύναμης της χώρας θα λάβουν χαρακτηριστικά ιστορικού εγκλήματος σε βάρος του Ελληνισμού. Απαιτείται δηλαδή σοβαρή εθνική στρατηγική αποτροπής με συνεκτικό σχέδιο, λαμβάνοντας υπόψη την πολυπολική διαμόρφωση του πλανήτη. Αυτό είναι προφανώς ότι απαγορεύει σπασμωδικές ενέργειες, όπως αυτή της πρωθύστερης αποστολής στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία από πλευράς Ελλάδος χωρίς μάλιστα να έχει προηγηθεί ένα ευρύτερο πλαίσιο από τις συμμαχίες στις οποίες είναι μέλος (ΝΑΤΟ, Ε.Ε.).
