Απάντηση του Γιάννη Χαρ. Τσέλιου στην τοποθέτηση των κ.κ. Μπαρμπούτη Τάσου και Γκούμα Κώστα για το Φράγμα της Μεσοχώρας, άρθρο “Χαμένος κόπος (και χρήμα) η νέα προσφυγή κατά του ΥΗΕ Μεσοχώρας”
“Διάβασα με μεγάλη προσοχή την τοποθέτηση των δύο κυρίων, ενός πολιτικού μηχανικού και ενός γεωπόνου που έχει ασχοληθεί με το αντικείμενο “Εγγείων βελτιώσεων”, αμφοτέρων μελών της Ε.Δ.Υ.ΘΕ. καθώς και την απάντηση του Συνδέσμου Κατακλυζομένων Μεσοχώρας.
Αρχικά πρέπει να επισημάνω ότι με την τεκμηριωμένη και πλήρη απάντηση του ΣΚΜ συμφωνώ απόλυτα και προσυπογράφω.
Επειδή όμως με εξέπληξε και με ενόχλησε ως Μεσοχωρίτη, ως επιστήμονα και ως πολίτη αυτού του τόπου, το ύφος, η αλαζονεία, ο βερμπαλισμός και η απολυτότητα της τοποθέτησής τους, θα ήθελα κι εγώ από τη σκοπιά μου να παρατηρήσω – απαντήσω τα εξής:
1) Στην κατάληξη του κειμένου τους αναφέρουν ότι “οι αγώνες όλων των Θεσσαλών σύντομα θα βρουν δικαίωση”.
Εγώ, αυτό το οποίο γνωρίζω, ως διαχρονικούς αγώνες όλων των Θεσσαλών (υπουργών, βουλευτών, περιφερειαρχών, δημοτικών αρχών, πολιτευτών κλπ) είναι τα νερά του Αχελώου μέσω της περίφημης εκτροπής, να διοχετευτούν για άρδευση του Θεσσαλικού κάμπου. Δεν έχω ακούσει ποτέ, για αγώνες των Θεσσαλών για ενεργειακή επάρκεια της χώρας. Μήπως αυτό εννοούν και οι εν λόγω κύριοι και απλώς τεχνηέντως το αποκρύπτουν θεωρώντας, όπως όλοι, το έργο της Μεσοχώρας ως σκαλοπάτι για την επίτευξη του φανερού πόθου των κατοίκων του Θεσσαλικού κάμπου για τις αρδευτικές τους σπατάλες και υπερβολές;
Γιατί, αφού “ξεζούμισαν” έναν Πηνειό με τους παραποτάμους του κι έναν πλουσιότατο υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής με ανορθολογικές, άκρως υδροβόρες και άστοχες γεωργικές καλλιέργειες με μοναδικό στόχο την ευκολία και τις επιδοτήσεις, ποντάρουν πλέον, ως σωτηρία, στα νερά του Αχελώου.
Σκέφτηκε άραγε κανείς τις ευθύνες των κομμάτων, των κρατικών φορέων αλλά και των γεωκτημόνων του Θεσσαλικού κάμπου για το κατάντημα αυτό; Οι ίδιοι οι συντάκτες του κειμένου που με τόση ευκολία και αμετροέπεια, μοιράζουν ευθύνες στους κατοίκους της Μεσοχώρας, τι έχουν να μας πουν γι’αυτό; Έχουν ή όχι ευθύνες οι αρμόδιοι της Διαχείρισης Υδάτων της Περιφέρειας της Θεσσαλίας;
Κύριοι, γνωρίζετε πολύ καλά ότι ο Αχελώος πηγάζει στα Δυτικά σύνορα του νομού Τρικάλων και αφού διασχίσει μερικά χιλιόμετρα στα σύνορα Θεσσαλίας – Ηπείρου, συνεχίζει τη μακραίωνη πορεία του στη Δυτική Ελλάδα. Δεν είναι πιο λογικό και πιο ηθικό ο Αχελώος να “ανήκει” στον ρουν του και τη γεωγραφία του κι όχι στον σπάταλο Θεσσαλικό κάμπο; Δεν νομιμοποιούνται οι οικολογικές οργανώσεις της Κεντροδυτικής Ελλάδας να ασχολούνται με το θέμα αυτό; Είναι “οικοτρομοκρατία” αυτό όπως, ατυχώς και εκ του πονηρού ενδεχομένως, το χαρακτηρίζετε; Πώς θα αντιδρούσαν άραγε οι Θεσσαλοί σε ένα τεχνικό έργο που θα μετέφερε τα νερά του Πηνειού στην Άρτα ή την Αιτωλοακαρνανία;
2) Στο κείμενό τους, υπάρχει έντονη και αγωνιώδης σχεδόν, αναφορά στο ζήτημα της ενεργειακής επάρκειας της χώρας από τον πόλεμο και μετά.
Αυτό, δεκαετίες πριν, όντως ίσχυε. Σήμερα όμως δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Η χώρα μας με τις διαρκώς και δυναμικά αναπτυσσόμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (φωτοβολταϊκά, αιολική ενέργεια κλπ) δεν έχει κανένα πρόβλημα επάρκειας ηλεκτρικής ενέργειας. Εκεί που έχει πρόβλημα, είναι στη διαχείριση, τη διανομή και την αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας (παλαιάς τεχνολογίας συστήματα διαχείρισης, ασυντήρητα, πεπαλαιωμένα και ελλιπή δίκτυα διανομής, ανεπάρκεια στα συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρισμού κλπ) και βεβαίως έχει πρόβλημα ανταγωνιστικότητας δηλαδή παραγωγής “ακριβής” ηλεκτρικής ενέργειας. Γι’ αυτό και όσοι στοιχειωδώς ασχολούνται με ενεργειακά ζητήματα, γνωρίζουν την καθημερινή σχεδόν πρακτική της εισαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Βαλκανικές χώρες (Βουλγαρία κ.α.) όταν η τιμή της εισαγωγής είναι μικρότερη του κόστους παραγωγής στη χώρα μας.
Συμπερασματικά, δεν υπάρχει θέμα επάρκειας αλλά μάλλον μηχανισμοί “φρεναρίσματος” παραγωγής, της ακριβής και άρα μη συμφέρουσας, ηλεκτρικής ενέργειας στον τόπο μας.
Όσον αφορά τα υδροηλεκτρικά έργα, ειδικά τόσο μεγάλης κλίμακας, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι σήμερα δεν έχουν την αξία και τη σπουδαιότητα που είχαν στις δεκαετίες του 50, 60, 70, γιατί απλά, έχουν ξεπεραστεί από τις αναπτυχθείσες ήδη νέες τεχνολογίες (ήδη βιώνουμε την εποχή της ενεργειακής μετάβασης με εξέλιξη των σοβαρών παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, σε ολοκληρωμένους παρόχους της νέας εποχής). Άλλωστε η συνεισφορά του συνόλου των υδροηλεκτρικών έργων στη χώρα μας, στο μείγμα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, δεν ξεπερνά το χαμηλό 10%.
Στο σημείο αυτό (όπου έχει γίνει αναφορά στις νέες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας) και προς άρση κάθε παρεξήγησης, θα ήθελα να επισημάνω, ειδικά για τις ανεμογεννήτριες, ότι η επιλογή των θέσεών τους θα πρέπει να υπόκειται σε αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια. Η τεχνοκρατική μου άποψη είναι ότι πρέπει να επιλέγονται λόφοι γυμνοί, δηλαδή χωρίς δασικές εκτάσεις χαμηλού ή σχετικά μέτριου ύψους, που βρίσκονται κοντά σε οδικούς άξονες και σε ισχυρά και επαρκή δίκτυα διανομής και όχι ψηλές και δασωμένες απόμακρες βουνοκορφές όπως είναι αυτές της Πίνδου, των Τζουμέρκων ή των Αγράφων (μια και μιλάμε για την περιοχή) όπου οι περιβαλλοντικές καταστροφές και επιπτώσεις είναι ανυπολόγιστες.
3) Σε κάποιο σημείο της τοποθέτησής τους υπάρχει αναφορά σε “διαδικασία μετεγκατάστασης σε όσους επιλέξουν αυτή τη λύση”.
Επειδή είμαι ένας από τους Μεσοχωρίτες που όταν όλα τελειώσουν, εάν φυσικά ποτέ τελειώσουν, θα επιλέξει αυτήν τη λύση, μήπως κύριοι συντάκτες μπορείτε να με πληροφορήσετε κάτι περισσότερο (τοποθεσία, οικισμός, υποδομές, ποιότητα κατασκευής, τετραγωνικά κλπ); Γιατί, ούτε από την πλευρά της ΔΕΗ, ούτε από την πλευρά του κράτους, άκουσα κάτι συγκεκριμένο, αν και, κατά την άποψη σας και την προσδοκία σας, οδεύουμε προς την “τελική λύση”.
Αλήθεια, ο φιλοπρόοδος σύλλογος “ΒΥΤΣΙΣΤΑ”, τις θέσεις του οποίου πρέπει να γνωρίζετε πολύ καλά, αφού πληροφορείτε κι εμάς τους Μεσοχωρίτες, ότι “εκφράζει ρεαλιστικά τα πραγματικά συμφέροντα του χωριού”, τι λέει επ΄ αυτού;
Πάντως, σας ευχαριστώ εκ βαθέων που μου συστήσατε έναν σύλλογο, που έχει ως στόχο την πρόοδο του χωριού μου, τη δράση και τις απόψεις του οποίου, εγώ προσωπικά, αγνοούσα. Είχα να ακούσω κάτι αμυδρά για το σύλλογο αυτόν από τη μακρινή δεκαετία του ΄80.
4) Σε σημείο του κειμένου, υπάρχει η προτροπή: “στο θέμα των αποζημιώσεων να ακολουθηθεί η πρακτική της κυβέρνησης της ΝΔ, με μεγάλη μάλιστα ανταπόκριση από τους κατοίκους”.
Αλήθεια, διερωτηθήκατε κύριοι, γιατί δεν προχώρησε η απόπειρα και η λύση εκείνη που τόσο επαινείτε; Μήπως ήταν μια εντυπωσιακή και γενναιόδωρη για ορισμένους επιτήδειους λύση, αφού εξίσωνε τιμολογιακά τις πρόσφατες τσίγκινες κατασκευές με τα πέτρινα και τα νεόδμητα σπίτια, αλλά στην ουσία ήταν μια πρόχειρη, προσχηματική και ατελής λύση, η οποία τελικά δεν έλυνε το πρόβλημα του οικιστικού ιστού της νέας Μεσοχώρας, που και εσείς το ξεπερνάτε με μια γενικόλογη έκφραση “διαδικασία μετεγκατάστασης”;
5) Το κείμενο περιέχει αρκετές ειρωνικές αναφορές σε περιβαλλοντικά και οικολογικά ζητήματα (βιοποικιλότητα κλπ).
Δεν θα ασχοληθώ αναλυτικά με αυτά. Θα σας πω μόνο τούτο: Στα “περί φύσεως” προβλήματα, το μικρό γίνεται μεγαλύτερο και ολοένα μεγαλύτερο, με πολλαπλασιαστική δυναμική και στο τέλος φτάνουμε εκεί που ήδη φτάσαμε και συζητά όλος ο Πλανήτης γι’ αυτό. Κάτι που δυστυχώς δεν μπορούν ή δεν θέλουν να κατανοήσουν οι οπαδοί της σκέψης και της νοοτροπίας του Τραμπ και του Μπολσονάρο, στο επίκαιρο δίπολο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ – ΑΝΑΠΤΥΞΗ.
6) Σε διάφορα σημεία του κειμένου υπάρχει ο χαρακτηρισμός-μομφή των Μεσοχωριτών ως “εμμονικών”.
Για μένα προσωπικά είναι τιμή να είμαι εμμονικός με τις ρίζες μου και τον τόπο που με γέννησε και με ανάθρεψε. Θα ένοιωθα προσβολή αν με χαρακτήριζαν εμμονικό με τα “βολέματά” μου, τα μικροσυμφέροντά μου και ενδεχομένως με την εξυπηρέτηση μεγαλύτερων συμφερόντων (τίποτε δεν μπορεί να αποκλειστεί σε αυτή τη ζωή). Νομίζω ότι όπως εγώ, έτσι νιώθει και η συντριπτική πλειοψηφία των συγχωριανών μου.
7) Τα περί κριτικής σε αποφάσεις ανωτάτων δικαστηρίων, τα περί απώλειας δημοσίων εσόδων και την αναφορά : “σε ποιους θα αποδώσουμε ευθύνες για την απώλεια εσόδων” και άλλα τέτοια αμετροεπή, τα εντάσσω χάριν οικονομίας του κειμένου, στους αρχικούς μου χαρακτηρισμούς που με ενόχλησαν και με οδήγησαν στην παρούσα απάντηση μου. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσω και την αναφορά, “σε απώλειες όλων μας και όχι μόνο της ΔΕΗ”, με την επισήμανση ότι στη ζωή μας καλό είναι να μην είμαστε “βασιλικότεροι του βασιλέως” υπό την προϋπόθεση ότι οι προθέσεις μας είναι αγνές και τίμιες και δεν υποκρύπτονται άλλες καταστάσεις και βλέψεις.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να παρατηρήσω ότι προσωπικά δεν απαιτώ ευαισθησία και ενσυναίσθηση για το σοβαρό πρόβλημα των κατοίκων του χωριού μας, από το όποιο μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ., το όνομα του οποίου για πρώτη φορά ακούω, αλλά την απαιτώ από τους διάφορους φορείς εξουσίας του τόπου μας (κυβέρνηση, κόμματα, βουλευτές, περιφερειάρχες, δημάρχους, επιστημονικούς φορείς, κρατικές υπηρεσίες, ΔΕΗ κλπ), οι οποίοι εμπλέκονται και συνδιαμορφώνουν την εξέλιξη του θέματος. Εάν δεν επιδειχθεί σοβαρότητα και υπευθυνότητα από πλευράς της Πολιτείας, κανένα θέμα δεν μπορεί να κλείσει, με την όποια απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας την 1/2/2023.
Υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν και πολλές μάχες να δοθούν.
Αθήνα 25/1/23
Γιάννης Χαρ. Τσέλιος
Μηχανολόγος – Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΜΠΕ
