Στη διαρκή αναβάθμιση της αμερικανικής παρουσίας στην 110 Πτέρυγα Μάχης και στο Στεφανοβίκειο, με μελλοντικά σενάρια για μεταστάθμευση μαχητικών και ιπτάμενων τάνκερ, αναφέρεται το Βήμα της Κυριακής, σε ρεπορτάζ της Αλεξάνδρας Φωτάκη το οποίο είναι και το κεντρικό θεμα της εφημερίδας.
Η παροχή «διευκολύνσεων» στις ΗΠΑ, η οποία προβλέπεται στη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) Αθήνας – Ουάσιγκτον και που ανανεώθηκε τελευταία φορά το 2021 επί της ουσίας επ’ αόριστον, συγκέντρωσε τη μεγαλύτερη προσοχή όσον αφορά τις βάσεις που παραχωρούνται σε Σούδα και Αλεξανδρούπολη. Που είναι και οι δύο μεγαλύτερες. Κυρίως γιατί σε αυτές θεωρήθηκε ότι στρέφει την προσοχή της η Τουρκία.
Οι βάσεις σε Λάρισα και Στεφανοβίκειο πέρασαν μάλλον κάτω από το ραντάρ στην Αθήνα, αλλά όχι και στην Αγκυρα, αφού ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνηθίζει να αναφέρεται όχι μόνο σε αυτές, αλλά στο σύνολο των «διευκολύνσεων» που έχουν συμφωνηθεί, κατηγορώντας τις ελληνικές κυβερνήσεις ότι μετατρέπουν τη χώρα σε αμερικανικό στρατόπεδο.
Στη Λάρισα, στην αεροπορική βάση της 110 Πτέρυγας Μάχης, στο πλαίσιο των όσων προβλέπει η MDCA, από τις 12 Νοεμβρίου μεταστάθμευσαν οκτώ αμερικανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) MQ-9 REAPER. Δεν είναι η πρώτη φορά. Η μεταστάθμευση γίνεται περιοδικά από το 2018. Οπως έχουν διευκρινίσει επανειλημμένα στρατιωτικές πηγές, χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από τις αμερικανικές δυνάμεις, ενώ δεν υπάρχει – επί του παρόντος – κανένα σχέδιο ή πρόγραμμα συνεκπαίδευσης. Ωστόσο, τόσο η αύξηση του αριθμού τους (ξεκίνησαν να είναι δύο και έφτασαν τα οκτώ) αλλά και οι εργασίες που πραγματοποιούνται στην αεροπορική βάση της Λάρισας έχουν προκαλέσει ενδιαφέρον και σενάρια για σχεδιασμούς με προοπτική «μονιμότητας» που δεν αφορούν μόνο τα συγκεκριμένα αεροσκάφη.
Αλλωστε η ανανέωση της MDCA επ’ αόριστον δικαιολογήθηκε με αυτό ακριβώς το αφήγημα. Οτι οι ΗΠΑ θέλουν να έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν στις βάσεις στις οποίες τους παρέχονται «διευκολύνσεις» απαλλαγμένες από χρονοδιαγράμματα ανανέωσης και με μια συμφωνία που θα παρέχει εύρος χρόνου.
Η απόφαση των ΗΠΑ να επενδύσουν περισσότερο στην αεροπορική βάση της Λάρισας και να την αναβαθμίσουν, με στόχο τη δημιουργία της μόνιμης βάσης της διοίκησης της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας Ευρώπης – Αφρικής (USAFE – AFAFRICA), χαρακτηρίζεται ειλημμένη σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών εφημερίδων, ενώ έχει προκαλέσει και την αντίδραση της Επιτροπής Ειρήνης Λάρισας, που σε σχετική ανακοίνωσή της (19.10.2022) έχει επισημάνει πως οι Αμερικανοί έχουν επενδύσει «πολλά εκατομμύρια δολάρια για να αναβαθμίσουν την αεροπορική βάση με νέα υπόστεγα και κτίρια υποστήριξης», μετατρέποντας τη Θεσσαλία σε μια «αμερικανο-νατοϊκή βάση».
Τα κατασκοπευτικά MQ-9 REAPER, σύμφωνα με την ανακοίνωση, θα μείνουν στη Λάρισα έναν χρόνο, παρ’ όλα αυτά η επένδυση που υλοποιείται και έχει τραβήξει την προσοχή επιβεβαιώνει ότι η 110 Πτέρυγα Μάχης λειτουργεί ως κόμβος υποστήριξης και διασποράς αμερικανικών αεροπορικών δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή. Και επιβεβαιώνει τη δική της σημασία για τις ΗΠΑ. Το πώς θα αξιοποιηθεί στην τελική μορφή της να μένει να αποδειχθεί και τα σενάρια να αναφέρονται σε μεταστάθμευση εκεί μοιρών μαχητικών από τις ΗΠΑ προκειμένου να λάβουν μέρος σε ασκήσεις στην Ευρώπη, ιπτάμενα τάνκερ κ.λπ. Το αμερικανικό προσωπικό που απασχολείται εκεί υπολογίζεται στα 150 άτομα. Παράλληλα, δεν είναι μύθος ότι τα σενάρια που έχουν πυροδοτηθεί για αναβάθμιση της βάσης κινούν το ενδιαφέρον και της τοπικής οικονομίας, που το βλέπει σαν μια ευκαιρία, με όσους γνωρίζουν τις εξελίξεις να καλούν τους υπεραισιόδοξους σε αυτοσυγκράτηση.
Πέραν της Λάρισας οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν «διευκολύνσεις» που προβλέπονται στη MDCA και στο Στεφανοβίκειο. Στην έδρα της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού έχουν εγκατασταθεί προσωπικό και ελικόπτερα UH-60 Black Hawk της 1ης CAB (Ταξιαρχία Αεροπορίας Στρατού) της Αεροπορίας Στρατού των ΗΠΑ. Δυνάμεις οι οποίες συμμετέχουν σε συνεκπαιδεύσεις και επιδείξεις δυνατοτήτων με ελληνικές δυνάμεις από καιρό εις καιρόν.
Να σημειωθεί ότι οι εν λόγω εγκαταστάσεις λόγω και της αμερικανικής παρουσίας έχουν στοχοποιηθεί ρητορικά από την πλευρά της Ρωσίας, μετά και την εισβολή στην Ουκρανία. Και αυτό γιατί τα κατασκοπευτικά MQ9 REAPER – τα οποία θα ενδιαφερόταν και η Ελλάδα να αποκτήσει – θεωρείται ότι μπορούν να ελέγχουν στις επιχειρήσεις τους την ευρύτερη περιοχή και στοχεύουν και τη Μαύρη Θάλασσα.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η περιοχή και για τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, αφού η 110 Πτέρυγα Μάχης της Λάρισας είναι η βάση των F-16, όπως και η 111 Πτέρυγα Μάχης στη Νέα Αγχίαλο. Επίσης, στο στρατόπεδο Γεωργούλα στον Βόλο βρίσκεται και η 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών.
