Των Βαγιώνε η γιορτή να΄ναι βοήθειά σας

Ήρθε ο Λάζαρος, να και τα Βάγια
ήρθε η γιορτή η τόσο Άγια
Καλημέρα  σας, Χρόνια Πολλά σας
και των Βαγιώνε η γιορτή να΄ναι βοήθειά σας (απόσπασμα από μια παραλλαγή των Κερκυραϊκών καλάντων του Λαζάρου)

Από την Κυριακή των Βαΐων, την Βαϊοφόρο Κυριακή, αρχίζει ουσιαστικά  η Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών.

Την Κυριακή των Βαΐων γιορτάζεται  η ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου – όπως αναφέρεται στα Ιερά Ευαγγέλια –  του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα , όπου οι Ιουδαίοι , Τον υποδέχτηκαν με κλάδους φοινίκων  και απλώνοντας στο έδαφος τα ρούχα τους ζητωκραύγαζαν : «Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου».

[…] Τῇ ἐπαύριον ὄχλος πολὺς ὁ ἐλθὼν εἰς τὴν ἑορτήν, ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται ᾿Ιησοῦς εἰς ῾Ιεροσόλυμα, ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ, καὶ ἔκραζον· «῾Ωσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου», βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραήλ. Εὑρὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ᾿ αὐτό, καθώς ἐστι γεγραμμένον· (απόσπασμα από το Ευαγγέλιο της Κυριακής των Βαΐων – κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο ιβ´)

Στις εκκλησίες, την ημέρα αυτή στρώνονται φύλλα δάφνης στο πάτωμα και μετά την λειτουργία, μοιράζονται στους πιστούς, «τα βάγια», δηλαδή κλαδιά  δάφνης. Σε κάποιες περιοχές, όπως στην Κέρκυρα, «τα βάγια» είναι αριστοτεχνικά φτιαγμένα με κλαδιά φοίνικα και αποτελούν πραγματικά έργα τέχνης.

Τα «βάγια» σύμφωνα με το έθιμο του λαού, φυλάσσονται στο εικονοστάσι ή δίπλα σε μια εικόνα για ευλογία όλο το χρόνο. Στέλνονται επίσης στους ξενιτεμένους που τα περιμένουν με λαχτάρα.  Στα νησιά, «τα βάγια» φυλάσσονται και  στα καΐκια.

Κατά τον εσπερινό της Βαϊοφόρου Κυριακής, τελείται η ακολουθία του Νυμφίου, με κατάνυξη, οπότε στις εκκλησίες σβήνουν τα φώτα και οι πιστοί κρατάνε αναμμένα κεριά. Μεταξύ άλλων, ψάλλονται τα τροπάρια:  «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός» και «Το νυμφώνα Σου βλέπω».

Η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, καταλύεται την Κυριακή των Βαΐων με ψάρι λόγω της σπουδαιότητας της γιορτής.

Φωτογραφία: "Η είσοδος στα Ιεροσόλυμα", Τζιόττο ντι Μποντόνε [Giotto di Bondone (1267 – 1337)], νωπογραφία 200×185 cm, 1303 – 1305, από τον αριστουργηματικό κύκλο τοιχογραφιών του Τζιόττο στο Παρεκκλήσι των Σκροβένι ή Παρεκκλήσι της Αρένας στην Πάντοβα.