Άρθρα – Απόψεις

«Άμα δε τω ήρι…..»

«Απ΄ τ΄ ανοιχτό παράθυρο, / η άνοιξη μου γνέφει και μου χαμογελά / και στέλνει στο

1 Apr 2019

«Απ΄ τ΄ ανοιχτό παράθυρο, / η άνοιξη μου γνέφει και μου χαμογελά / και στέλνει στο περβάζι μου / με δυό μικρά πουλιά, / απόκοσμο κελάηδημα, ουράνια χαρά»(Από τη συλλογή ποιημάτων του Γ. Αλεξανδρή, ¨ Ανατολικά της – Ω¨)
 
            «Άμα δε τω ήριαρχομένω….». Να αναγνωριστεί ο τύπος «τω ήρι». Αυστηρή εντολή του φιλολόγου και απορημένα μάτια των μαθητών. Μα πώς συμβαίνει αυτό; Η άνοιξη είναι γένους θηλυκού και όχι ουδετέρου. Κάποιο λάθος θα έγινε.

            Ο Όμηρος γράφει «έαρος πολυανθέος εν πετάλοισι» (στα πέταλα της πολυανθισμένης άνοιξης), ο Ιπποκράτης θεωρεί την άνοιξη ως την καλύτερη εποχή για την κυοφορία της γυναίκας «Ώρη δε εαρινή αρίστη κυήσιος». Σήμερα έχουμε το επίθετο εαρινός με τα συνοδευτικά ουσιαστικά, όπως: εαρινή ώρα, εαρινή ισημερία, εαρινό τμήμα ή εαρινή επίθεση.
Άνοιξη – Γέννηση – Ανάσταση

            Όλα θηλυκού γένους. Δεν μπορεί να είναι όλα σύμπτωμα. Να! Και η αμυγδαλιά γένους θηλυκού είναι. Οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν την Άνοιξη μέσα από γυναικείες μορφές, όπως τη νύμφη Χλωρίδα, τη Θάλεια, την Θαλλώ(αυτή που φέρει την ανθοφορία), την χάριταΑνξώ (ανάπτυξη φυτών) και βέβαια τη Δήμητρα (θεά της γεωργίας και της βλάστησης) όπως και της κόρης της Περσεφόνης

            Το έαρ, του έαρος, τωήρι….. Δεν μπορεί η άνοιξη να είναι ουδετέρου γένους. Κάποιο λάθος θα έγινε στα σημαινόμενα. Ίσως ο τύπος τω ήρι να ήταν παλιότερα επίρρημα. Η άνοιξη δεν μπορεί να είναι μια ουδέτερη κατάσταση. Αλίμονο…

            Άσκοπες γλωσσικές αναζητήσεις και μαθητικοί εφιάλτες ή καημοί. Μέχρι να βρουν το γένος, την πτώση και την κλίση του τύπου «τω ήρι»έφυγε η άνοιξη της ζωής τους, μαράζωσαν τα όνειρά τους. Ξοδεύτηκε η νιότη τους στις δοτικές και τους συνηρημένους τύπους.

            Οι ειδικοί ορίζουν την Άνοιξη ως μια από τις τέσσερις εποχές του έτους. Οι ψυχολόγοι την τοποθετούν στους αμυντικούς μηχανισμούς του ανθρώπου ενάντια στη φθορά – ήττα του από το χρόνο. Τα φυτά την υποδέχονται ως το πανηγύρι της φύσης και τα λουλούδια ως νοσταλγία γονιμοποίησης. Οι κοινωνιολόγοι την ταυτίζουν με τα φαινόμενα της κοινωνικής έκρηξης. Οι ιστορικοί μας με τη μέθοδο των συνειρμών μάς παραπέμπουν με τη μέθοδο των συνειρμών στην εθνική επέτειο της εθνικής ανεξαρτησίας. Η αισθητική ως κλάδος της φιλοσοφίας έχει εντάξει την άνοιξη στο χώρο του «ωραίου». Οι ποιητές με το δικό τους τρόπο ορίζουν την ποίηση ως «εποχή των εποχών» και έκφραση της αγνότητας και αθωότητας.

            ●«Άνοιξη είναι η παιδική ηλικία του έτους» (AlfredTennyson)
            ●«Η μέρα που ο Θεός δημιούργησε την ελπίδα ήταν πιθανότατα η ίδια μέρα που δημιούργησε την Άνοιξη»(BernardWilliams)
            ●«Κείνο που σου προσάπτουνε τα χελιδόνια είναι η άνοιξη που δεν έφερες»(Ελύτης)
            ●«Μπορείς να κόψεις όλα τα λουλούδια, αλλά δεν μπορείς να εμποδίσεις την Άνοιξη να ρθει»(PabloNeruda).

            Για κάποιους άλλους (άτομα, λαοί…) η άνοιξη ίσως να σημαίνει τον οργασμό της φύσης, το ειδύλλιο της μέλισσας με τα άνθη και τη γύρη. Ίσως, ακόμη, για άλλους η άνοιξη να παραπέμπει στο ζωγραφικό πίνακα του Μποτιτσέλι («Primavera») ή στη γνωστή μουσική σύνθεση του Vivaldi («Οι τέσσερις εποχές»).

Η Άνοιξη για τους Έλληνες

            Για τους Έλληνες η άνοιξη δεν συνιστά μόνο την αέναη κυκλική κίνηση του χρόνου αλλά συνδέθηκε με την προσδοκία και την ελπίδα ως εθνικό ζητούμενο. «Ακόμη τούτη η άνοιξη ραγιάδες ραγιάδες…» Η κρυφή προσμονή, η αθεράπευτη αισιοδοξία αλλά και η σταθερή απόφαση των υπόδουλων Ελλήνων για προσωπική ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία.

            Η άνοιξη όσο καμιά άλλη εποχή βάδισε παράλληλα με τους πόθους και τις αγωνίες των Ελλήνων, αναθέρμανε τις ελπίδες τους και τους γαλούχησε στην ιδέα πως το «ωραίο» συνάδει με την ελευθερία και την αξιοπρέπεια. Αντίθετα υπήρχαν και περιπτώσεις που η ωραιότητα της ανοιξιάτικης φύσης λειτούργησε ανασταλτικά – σύμφωνα με τον ποιητή – στην απόφαση των αγωνιστών του Μεσολογγίου για αντίσταση και «ηρωικό» θάνατο «Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρι.»

            Γι΄αυτό η αισθητική αντίληψη του νεοέλληνα και η ταύτιση της Άνοιξης με την ομορφιά και τη νιότη άφησε ένα παράπονο στον Αθανάσιο Διάκο λίγο πριν τον ηρωϊκό και αποθεωτικό θάνατό του. «Για δες καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει, τώρα π΄ανθίζουν τα κλαδιά…» Πρόκειται για μία αδιαπραγμάτευτη αισθητική απαίτηση και ταυτόχρονα ανθρώπινη επιθυμία αλλά και βιοθεωρία (στάση ζωής) να μην μολυνθεί η ομορφιά και η ζωή από την ασχήμια – μαύρο του θανάτου και τη βαρβαρότητα του ανθρώπου όταν επιστρέφει στον πρωτογονισμό. «Γλυκειά η ζωή και ο θάνατος μαυρίλα».
 
Άνοιξη και Εξέγερση

            Στα σημαινόμενα της άνοιξης χρεώνεται μεταφορικά και η κοινωνική και πολιτική των ανθρώπων σε ό,τι περιθωριοποιεί και εξοστρακίζει την προσωπική και εθνική αξιοπρέπεια και ελευθερία. Στην άνοιξη, δηλαδή, είναι ενσωματωμένη μια επαναστατική δύναμη, από την οποία ούτε οι ποιητές μπόρεσαν να απαλλαγούν από τη δεσποτεία των φυτών και λουλουδιών της άνοιξης. Ο Ελύτης στην πανδαισία των χρωμάτων της ανοιξιάτικης φύσης ανιχνεύει την πιο αυθεντική και διαχρονική επαναστατική πράξη «Βλέπω τη διαρκή επανάσταση φυτών και λουλουδιών».

            Ποτέ άλλοτε, επίσης, μία παροιμία κι ένα δίστιχο δεν συμφώνησαν  σε τέτοια έκταση, αυτό που ο λαός γνωρίζει εμπειρικά και το ερμηνεύει. Ο αγώνας, δηλαδή, που χρειάζεται για να απαλλαγεί η άνοιξη από το βαρύ φορτίο του χειμώνα. Ένας αγώνας επίπονος και συλλογικός «Ένα χελιδόνι δε φέρνει την άνοιξη». Ανάλογη ήταν και η επισήμανση των αρχαίων «μία χελιδών έαρ ου ποιεί» ή του Αριστοτέλη «Το γαρ έαρ ούτε μία χελιδών ποιεί ούτε μία ημέρα».

            Έτσι ένα δίστιχο «Ένα το χελιδόνι κι η Άνοιξη ακριβή / για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή» (Ελύτης) και μια παροιμία μπόρεσαν να ορίσουν τα κοινωνικά και πολιτικά σημαινόμενα της άνοιξης.

            Εν τω μεταξύ πέρα από τις ποικίλες ιστορικές ταυτίσεις και κοινωνικές ή πολιτικές αναφορές της άνοιξης, τα φυτά και τα λουλούδια μας θυμίζουν τον παράδεισο της ανθοφορίας των δέντρων. Τα αποδημητικά πουλιά επιστρέφουν στις παλιές φωλιές τους επικυρώνοντας πανηγυρικά τον ερχομό της άνοιξης.

            Οι κανονιοφόροι του Έρωτα και το «Ερέχθειο» των πουλιών γονιμοποιούν με θετικά συναισθήματα και σκέψεις τους ανθρώπους που εναγωνίως και επίμονα προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν την αλληλουχία των κρυφών μηνυμάτων και νοημάτων της άνοιξης. Σε λίγο την ατμόσφαιρα θα την πλημμυρίζουν οι νότες του εμβληματικού όσο και σπαρακτικού.
« Ω γλυκύ μου έαρ…»
 

Ηλίας Γιαννακόπουλος

admins
Author: admins

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το trikalanews.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Παπαδογεώργος «Θα παλέψουμε για το καλύτερο»

Παπαδογεώργος «Θα παλέψουμε για το καλύτερο»

Με πίστη στη δουλειά της ομάδας και τη δύναμη του κόσμου, ο Δημήτρης Παπαδογεώργος δηλώνει πως ο ΑΟ Τρίκαλα θα …
Έφυγε από τη ζωή ο Παναγιώτης Σωτ. Γκιολέκας – Κηδεύεται την Τετάρτη 16 Ιουλίου στη Λεπτοκαρυά Τρικάλων

Έφυγε από τη ζωή ο Παναγιώτης Σωτ. Γκιολέκας – Κηδεύεται την Τετάρτη 16 Ιουλίου στη Λεπτοκαρυά Τρικάλων

Σε ηλικία 94 ετών έφυγε από τη ζωή ο Παναγιώτης Γκιολέκας. Η κηδεία του θα τελεστεί την Τετάρτη 16 Ιουλίου …
Μετέωρα Τέχνης 2025: Συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας Ιωαννίνων στην Καλαμπάκα

Μετέωρα Τέχνης 2025: Συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας Ιωαννίνων στην Καλαμπάκα

Στο πλαίσιο των Μετεώρων Τέχνης 2025, η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Ιωαννίνων δίνει συναυλία στην Καλαμπάκα την Τετάρτη 16 Ιουλίου …
ΑΟΤ και Αστέρας Καρδίτσας σε φιλική αναμέτρηση

ΑΟΤ και Αστέρας Καρδίτσας σε φιλική αναμέτρηση

Φιλικό παιχνίδι με τον Αστέρα Καρδίτσας προγραμματίζει ο ΑΟΤ στο τέλος Αυγούστου, λίγες μέρες πριν την έναρξη του πρωταθλήματος. Μια …
Τρίκαλα: Ένα «αντίο» βαρύ, όπως η αξία του Τάκη Ρούσσα

Τρίκαλα: Ένα «αντίο» βαρύ, όπως η αξία του Τάκη Ρούσσα

Με σεβασμό και συγκίνηση ο κόσμος του ποδοσφαίρου αποχαιρέτησε τον Τάκη Ρούσσα. Ένας άνθρωπος που τίμησε τη φανέλα, το ήθος …
Καλαμπάκα: Συλλήψεις δύο ατόμων για κατοχή κάνναβης

Καλαμπάκα: Συλλήψεις δύο ατόμων για κατοχή κάνναβης

Δύο άτομα συνελήφθησαν μεταμεσονύχτια στην Καλαμπάκα για κατοχή μικροποσοτήτων κάνναβης από την Ομάδα ΔΙ.ΑΣ. Τρικάλων …
Πέθανε ο Άγγελος Σταμπασίδης – Κηδεύεται σήμερα στα Τρίκαλα

Πέθανε ο Άγγελος Σταμπασίδης – Κηδεύεται σήμερα στα Τρίκαλα

Έφυγε από τη ζωή ο Άγγελος Σταμπασίδης, σε ηλικία 86 ετών. Η κηδεία του θα τελεστεί σήμερα στα Τρίκαλα …
Ναι, στρώθηκε και η Πυθαγόρα! Κάθε οδός και μια μικρή νίκη…

Ναι, στρώθηκε και η Πυθαγόρα! Κάθε οδός και μια μικρή νίκη…

Η οδός Πυθαγόρα στην Αγία Μονή απέκτησε επιτέλους άσφαλτο. Το 2025 κάθε δρόμος που δεν θυμίζει ναρκοπέδιο, είναι λόγος για …
Τρίκαλα 2011: Συνεχίζουν Κατσιγιάννη και Παναγιωτοπούλου

Τρίκαλα 2011: Συνεχίζουν Κατσιγιάννη και Παναγιωτοπούλου

Η Φανή Κατσιγιάννη και η Άννα Μαρία Παναγιωτοπούλου συνεχίζουν στα Τρίκαλα 2011 και τη νέα χρονιά. Στήριγμα της ομάδας η …
Κηδεύεται σήμερα ο Δημήτριος Ρούσσας στα Αμπελάκια Τρικάλων

Κηδεύεται σήμερα ο Δημήτριος Ρούσσας στα Αμπελάκια Τρικάλων

Σήμερα Τρίτη 15 Ιουλίου 2025 τελείται η κηδεία του Δημητρίου Ρούσσα στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στα Αμπελάκια Τρικάλων. Έφυγε …
Με πρωτοβουλία Σκρέκα η Ν.Δ. καθάρισε το Σχιστό

Με πρωτοβουλία Σκρέκα η Ν.Δ. καθάρισε το Σχιστό

Δράση καθαρισμού στο Σχιστό με πρωτοβουλία του Κώστα Σκρέκα και συμμετοχή της Ν.Δ. και της ΟΝΝΕΔ. Μήνυμα κοινωνικής ευθύνης και …
Το Τρικαλινό ποδόσφαιρο αποχαιρετά τον Τάκη Ρούσσα

Το Τρικαλινό ποδόσφαιρο αποχαιρετά τον Τάκη Ρούσσα

Ο Τάκης Ρούσσας, εμβληματικός ποδοσφαιριστής και προπονητής του Α.Ο. Τρίκαλα, «έσβησε» στα 60 του μετά από γενναία μάχη με τον …
Προεπισκόπηση Ιδιωτικότητας

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies ώστε να μπορούμε να σας παρέχουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία χρήστη. Οι πληροφορίες των cookies αποθηκεύονται στο πρόγραμμα περιήγησής σας και εκτελούν λειτουργίες όπως η αναγνώρισή σας όταν επιστρέφετε στον ιστότοπό μας και η βοήθεια στην ομάδα μας να κατανοήσει ποια τμήματα του ιστότοπου βρίσκετε πιο ενδιαφέροντα και χρήσιμα.