Η εξαγωγή εγκεφάλων (brain drain) είναι μια από τις αιτίες που οδηγεί στη συρρίκνωση του νέου πληθυσμού στη χώρα. Μεταναστεύουν νεαρά άτομα με δεξιότητες, προκαλώντας την ακόλουθη διπλή ζημία: Την ενίσχυση των δημογραφικών πιέσεων σε συνδυασμό με την απώλεια σημαντικού ανθρωπίνου κεφαλαίου όπως και απώλεια εσόδων στα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης εξαιτίας της τάσης φυγής τους.
Μόνο με ένα σύνολο μέτρων-κινήτρων υπέρ αυτών των ατόμων, θα κρατηθούν τα άτομα αυτά στη χώρα. Η στροφή του νέου ΕΣΠΑ προς χώρους που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των νέων επιστημόνων είναι προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση.
Στο πλαίσιο αυτό, γίνεται η ακόλουθη πρόταση, που αφορά σε εργαζόμενα άτομα (με εξαρτημένη εργασία), στελέχη ιδιωτικών επιχειρήσεων και ερευνητικών κέντρων, τα οποία εντάσσονται στο σύνολο των χαρακτηριζόμενων ακριβοπληρωμένων στελεχών των επιχειρήσεων. Εξαιρούνται της προτεινόμενης ρύθμισης οι εργαζόμενοι της Γενικής Κυβέρνησης.
Αναλυτικότερα, πολλοί επιχειρηματίες είναι διατεθειμένοι να καταβάλουν υψηλές αμοιβές στο εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό τους, αδυνατούν όμως να το κάνουν καθώς οι εισφορές που οφείλουν να καταβάλουν για υψηλούς μισθούς είναι απαγορευτικές.
Πολλοί νέοι μεταναστεύουν όχι γιατί δε βρίσκουν δουλειά, αλλά γιατί οι αμοιβές που προσφέρονται στη χώρα είναι χαμηλές παρά το γεγονός ότι υπάρχει δυνατότητα υψηλότερων αποδοχών. Εμπόδιο γι αυτό είναι όπως προαναφέρθηκε, οι υψηλές εργοδοτικές εισφορές, όπως και του εργαζομένου.
Λύση μπορεί να δοθεί από την ακόλουθη πρόταση. Το ανώτατο πλαφόν καταβολής εισφορών εκ μέρους του ενδιαφερομένου και της επιχείρησης θα αντιστοιχεί σε ακαθάριστο μισθό της τάξης των 1.500 ή 2.000 ευρώ, άσχετα από τον μισθό που θα καταβάλλεται.
Αυτό σημαίνει ότι έως τα 1.500 ή τα 2.000 ευρώ θα υπάρχει αναλογική αύξηση των εισφορών, εργοδοτικών και του εργαζομένου, ενώ όμως άνω του πλαφόν αυτού οι εισφορές που θα καταβάλλονται θα αντιστοιχούν σε αυτές των 1.500 (ή 2.000) ευρώ. Η πρόταση κινείται στην ίδια λογική του άρθρου 38 (παρ.2α) του νόμου 4387/2016, που αναφέρεται όμως σε ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών, το οποίο αντιστοιχεί σε πολύ υψηλό μηνιαίο μισθό, υπερβολικό για τα σημερινά δεδομένα, άνω των 5.000 ευρώ.
Έτσι ο επιχειρηματίας, αν θέλει να κρατήσει ένα άτομο με υψηλές δεξιότητες, μπορεί να του δίνει ότι μισθό επιθυμεί, 3.000 ή 4.000 ή περισσότερα χρήματα, ενώ οι ασφαλιστικές εισφορές που θα πληρώνει (τα 2/3 του 41,06%) θα είναι ίσες με αυτές που αντιστοιχούν στα 1.500 ή τα 2.000 μικτά. Όμοια ρύθμιση θα ισχύει και για τον εργαζόμενο που θα καταβάλει εισφορές ίσες με το 1/3 του 41,06% των 1.500 (ή 2.000) ευρώ και όχι των 3.000 ή 4.000 μηναίου μισθού. (βλ . Πίνακα).
Μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι θα έχουμε απώλειες στα έσοδα των Ταμείων, λόγω προτεινόμενων αλλαγών. Εδώ δίνονται οι εξής απαντήσεις. Καταρχάς οι υψηλόμισθοι είναι λίγοι και διαρκώς συρρικνώνονται λόγω μετανάστευσης, με συνέπεια να υπάρχουν απώλειες εσόδων στα Ταμεία. Αυτό είναι το πρώτο και κύριο δεδομένο.
Από την άλλη, εξαιτίας της ρύθμισης αυτής, θα σταματήσει να υπάρχει μια διαρκής αιμορραγία στα έσοδα των Ταμείων λόγω μετανάστευσης. Οπότε δε θα υπάρχουν απώλειες επί της ουσίας. Ποιος γνωρίζει πόσα άτομα με δεξιότητες θα εγκαταλείψουν τη χώρα φέτος ή στο μέλλον;
Οι μεγάλες απώλειες σε εισφορές (όπως και σε φόρους εισοδήματος) φαίνονται καθαρά από τα άτομα που έχουν ήδη εγκαταλείψει τη χώρα, τα οποία αν εργάζονταν εδώ με τις προϋποθέσεις που προτείνονται, τότε θα κατέβαλαν εισφορές έστω και μειωμένες στη θέση των ανύπαρκτων τωρινών. Τώρα δεν καταβάλλονται παρά μηδενικές εισφορές από το σύνολο αυτό των υψηλόμισθων εργαζομένων.
Επιπλέον με ένα τέτοιο μέτρο θα ανακοπεί η εκροή του νέου κόσμου, αποτελώντας κίνητρο για επαναπατρισμό. Τέλος, η υποτιθέμενη απώλεια εισφορών εξισορροπείται εν μέρει ή ολοκληρωτικά από την φορολόγηση του εισοδήματος του υψηλόμισθου εργαζομένου, καθώς ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί. Επίσης, θα δηλώνονται όλα τα εισοδήματα (μισθοί) που δίνονται εκ μέρους του εργοδότη.
Έτσι θα εκλείψει το όποιο ενδεχόμενο, κατά την οποίο ο εργοδότης, προκειμένου να κρατήσει το προσωπικό με δεξιότητες αλλά αρνούμενος να καταβάλει υψηλές εισφορές, προσφέρει bonus με μαύρα χρήματα το προσωπικό.
Δημήτρης Μάρδας
Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Β’ Θεσσαλονίκης
